Spis treści
Świadczenie pracy jest jednym z elementów stanowiących stosunek pracy. Zdarzają się takie sytuacje, kiedy pracownik nie jest zobowiązany do wykonywania swoich codziennych obowiązków, są również takie, kiedy może – bez ponoszenia negatywnych konsekwencji – odmówić wykonania polecenia służbowego. Sytuacje takie zostały przewidziane przez ustawodawcę i uregulowane w Kodeksie pracy. Co warto o nich wiedzieć?
Co masz w umowie?
Pracownik może odmówić m.in. wykonania polecenia służbowego, które nie jest związane z jego pracą zawodową. By jednak zakwestionować polecenie przełożonego, osoba zatrudniona powinna znać swoje obowiązki (są one zawarte w umowie o pracę). Innym przykładem usprawiedliwionej odmowy wykonania polecenia służbowego jest sytuacja, gdy pracownik ma wykonać pracę niezwiązaną z jego stanowiskiem. W takiej sytuacji przełożony nie może oczekiwać od swojego podwładnego, że ten będzie chciał świadczyć pracę, która nie została uregulowana w umowie o pracę.
Gdy mowa o zapisach w umowie, uwagę warto zwrócić na fakt, że pracodawca może powierzyć swojemu podwładnemu wykonywanie innej pracy niż dotychczas. Dotyczy to jednak maksymalnie 3 miesięcy w roku kalendarzowym (łącznie 6 miesięcy, jeżeli pracodawca wybierze miesiące: październik, listopad i grudzień jednego roku i trzy kolejne roku następnego). Tu jednak podmiot zatrudniający musi pamiętać o umiejętnościach i wykształceniu pracownika – nie należy zlecać pracownikowi wykonywania pracy, która jest poniżej jego kwalifikacji czy umiejętności. Zobacz również: Odpoczynek od komputera - komu przysługuje?
Gdy polecenie służbowe jest niezgodne z prawem...
Praca dodatkowa- tygodniówki- Rybitwy - zmiany nocno-poranne
TWG Polska Sp. z o.o.
- Węgrzce
- 28-28 zł / h
Magazynier - Zaopatrzeniowiec
Stadler Service Polska Sp. z o.o.
- Łódź
- 5 000-6 100 zł / mc
Kurier Hamburg - język angielski
PHH Personaldienstleistung GmbH
- Niemcy
- 10 000-12 000 zł / mc
Renomowana restauracja w Sierpcu poszukuje osób na stanowisko: kucharz
BC Koneser Sp. z o.o.
- Sierpc
- 5 500-7 500 zł / mc
Technolog wytwarzania wtrysk
ROSINSKI PACKAGING Spółka z o.o.
- Bielsko-Biała
Trzeba pamiętać, że pracownik nie może odmówić wykonania polecenia służbowego zgodnego z prawem. Jeżeli polecenia takie nie jest, odmowa jest koniecznością. Problem, z jakim mogą borykać się pracownicy dotyczy oczywiście oceny wydanego przez pracodawcę polecenia służbowego. Jeżeli pracownik uważa, że jego przełożony chce, by złamał on prawo, powinien wnioskować o wydanie tego polecenia w formie pisemnej. Dzięki temu będzie miał dowód, że postąpił słusznie odmawiając pracodawcy.
Poza poleceniem służbowym niezgodnym z prawem, pracownik może odmówić również wykonania takiego, które naruszyłoby zasady bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Należy podkreślić, że ustawodawca przywiązuje dużą rolę do bezpieczeństwa i higieny w firmach. Z tego względu w każdym przypadku odmowa wykonania polecenia mogącego narazić pracownika lub inne osoby na niebezpieczeństwo jest usprawiedliwione – pracodawca nie może za odmowę ukarać swojego podwładnego.
Zwolnienie lekarskie
Pracownik nie ma obowiązku świadczyć pracy na rzecz pracodawcy wówczas, gdy jest chory. Warto jednak pamiętać o konieczności dostarczenia do zakładu pracy zwolnienia lekarskiego. Wówczas pracodawca nie może żądać, by jego podwładny zabrał np. części pracy do domu. Również pracownik nie może wykorzystywać otrzymanego zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem. Polecamy tekst: Kiedy możesz wnioskować o urlop okolicznościowy?
W praktyce oznacza to, że nie może on np. wykonywać w tym czasie pracy dla innego podmiotu. Takie wykorzystanie zwolnienia lekarskiego jest nieprawidłowe i jeżeli zostanie pracownikowi udowodnione, jest podstawą do jego dyscyplinarnego zwolnienia z zakładu pracy. Warto przy tym dodać, że do przeprowadzania kontroli uprawniony jest zarówno pracodawca, jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zobacz: oferty pracy dla operatorów maszyn w Katowicach.
| Sytuacja | Prawo do odmowy wykonania pracy |
|---|---|
| Praca niezwiązana z zawodem pracownika | Tak |
| Polecenie niezgodne z prawem | Tak |
| Polecenie naruszające bezpieczeństwo pracy | Tak |
| Zwolnienie lekarskie | Tak |
| Praca zdalna niezgodna z warunkami pracownika | Tak |
| Prace wymagające szczególnej uwagi bez odpowiedniego szkolenia | Tak |
Odmowa pracy zdalnej
Wraz z rozwojem technologii i zmianami wprowadzanymi przez globalną pandemię, coraz więcej pracodawców zwraca się ku pracy zdalnej jako efektywnej metodzie organizacji pracy. Jest to jednak obszar, który może budzić pewne pytania dla pracowników, zwłaszcza jeśli chodzi o możliwość odmowy wykonania pracy zdalnej. Pamiętajmy, że wykonanie pracy zdalnej nie zawsze jest możliwe ze względu na charakter obowiązków pracownika, a także ze względu na jego warunki domowe. Jeżeli pracownik ma prawo odmówić wykonywania pracy zdalnej, należy to zawsze konsultować z pracodawcą. Ważne jest, aby obie strony były na bieżąco z przepisami prawa pracy dotyczącymi tej formy świadczenia pracy. Wykonywanie obowiązków pracownikowi z domu może również wymagać odpowiedniego sprzętu i środowiska pracy, które są niezbędne do bezpiecznego wykonywania pracy.
Prace wymagające szczególnej uwagi
Są pewne rodzaje pracy, które z natury wymagają szczególnej uwagi i zrozumienia ze strony pracownika. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie szkolenie i wdrożenie przed zleceniem takich zadań. Pracownik ma prawo odmówić wykonywania takich zadań, jeżeli uważa, że nie otrzymał odpowiedniego szkolenia, które pozwoliłoby mu bezpiecznie wykonywać te obowiązki. Na przykład, prace na wysokościach, prace z urządzeniami mechanicznymi czy prace związane z materiałami niebezpiecznymi, wymagają szczególnego szkolenia i zrozumienia. Wszystko to jest w interesie bezpieczeństwa pracownika, a pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki pracy. Zasada ta jest ważna niezależnie od miejsca pracy, czy to w biurze, na budowie, czy podczas pracy zdalnej.
To może Cię również zainteresować
