Pracownik - prawa i obowiązki

Podstawowe obowiązki pracownika

13 grudnia 2022

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 7 głosów

7 głosów

5 komentarzy

Podstawowe obowiązki pracownika
Nawiązanie stosunku pracy z pracodawcą zobowiązuje pracownika nie tylko do świadczenia pracy, ale również wypełniania innych obowiązków. O jakich obowiązkach mowa? O czym powinien pamiętać każdy zatrudniony? I gdzie mogą być uregulowane obowiązki pracownicze? Każdy pracownik, który podpisał z pracodawcą umowę o pracę ma swoje obowiązki, które powinien wypełniać z należytą starannością. Jaki jest zasadniczy obowiązek osób zatrudnionych? Jakie obowiązki na zatrudnionych nałożone zostały przez Kodeks pracy?

Podstawowe obowiązki pracownika to pojęcie, które zostało precyzyjnie określone w polskim ustawodawstwie i wynikają one wprost z

art. 22 Kodeksu pracy: Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Zatem poza świadczeniem pracy pod kierownictwem pracodawcy, pracownik powinien zadbać o jakość wykonywanej pracy. Na taki obowiązek wskazuje między innymi art. 100 § 1 Kodeksu pracy. Inaczej mówiąc, jednym z podstawowych obowiązków pracownika jest wykonywać pracę starannie i sumiennie.

Podstawowe obowiązki pracownika zostały wskazane przez ustawodawcę w art. 22 § 1 Kodeksu pracy: Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Wynika z tego, że podstawowym obowiązkiem osoby zatrudnionej jest wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy. Ten przepis doprecyzowany jest przy tym przez art. 100 § 1 Kodeksu pracy, który wskazuje element jakościowy pracy i wykonywanie czynności służbowych starannie i sumiennie.

Obowiązki pracownika - należy je wykonywać starannie

O ile świadczenie pracy zgodnie z poleceniem przełożonego nie jest problematyczne, o tyle kłopot pojawia się w wytłumaczeniu, czym jest sumienne i staranne wykonywanie poleceń służbowych. W tym miejscu warto przywołać brzmienie art. 355 Kodeksu cywilnego: Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność).

Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Można z tego wywnioskować, że kryterium staranności należy zawsze odnosić do reguł wiedzy i doświadczenia, które wskazują na najwłaściwszy sposób postępowania przy wykonywaniu pracy określonego rodzaju. Kryterium sumienności powinno być odnoszone przede wszystkim do indywidualnego zaangażowania pracownika w wykonywaną przez niego pracę. Warto przy tym podkreślić, że mowa tu zarówno o jego nastawieniu psychicznym, jak również o przyznaniu się do winy w sytuacji, gdy dopuścił się zaniedbania.

Szukasz pracy?

Przedstawiciel handlowy - vanseller

Biurkom Flampol Sp. z o.o.

  • Szczecinek
Dodana

Przedstawiciel handlowy - vanseller

Biurkom Flampol Sp. z o.o.

  • Słupsk
Dodana

Poszukujemy kierowców do Hamburga

PHH Personaldienstleistung GmbH

  • Niemcy
Dodana

Młodszy Doradca Klienta

Partner Alior Bank

  • Wejherowo
Dodana
Polecana

Kierowca CE bez doświadczenia - Hamburg i okolice

PHH Personaldienstleistung GmbH

  • Niemcy
Dodana

Kodeksowy katalog obowiązków pracownika

Obowiązki pracownika wymienione zostały w Kodeksie pracy. Podstawowy katalog wyszczególniony został w art. 100 Kodeksu pracy. Również w Kodeksie pracy znaleźć można informacje na temat obowiązków pracownika. W art. 100 § 2 Kodeksu pracy ustawodawca wskazał najważniejsze obowiązki, które dotyczą każdego pracownika i to niezależnie od tego, jaka jest podstawa prawna nawiązania stosunku pracy. Z drugiej strony, co istotne, trzeba wskazać, że nie jest to katalog zamknięty.

Mowa tu o tym, że pracownik jest obowiązany w szczególności:

  • przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
  • przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
  • przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
  • dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
  • przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
  • przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Poszczególne punkty odnoszą się przy tym do poszczególnych grup pracowników. Każda branża rządzi się swoimi prawami i niesie ze sobą specyficzne ryzyko zarówno w zakresie ochrony mienia pracodawcy, jak i ochrony zdrowia i życia konkretnych pracowników. O ile, przykładowo, punkt czwarty polegać może na zapobieganiu powstawaniu nawet drobnych braków w kwotach pieniężnych w kasie fiskalnej, o tyle punkt piąty może mieć odniesienie do konieczności zachowania tajemnicy dziennikarskiej czy też lekarskiej.

Warto wiedzieć, że ewentualne naruszenie tych przepisów może prowadzić do wypowiedzenia stosunku pracy, rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym z winy pracownika lub do pociągnięcia osoby zatrudnionej do odpowiedzialności porządkowej. To, jakie środki zostaną zastosowane, zależy przede wszystkim od wagi naruszenia i skutków, jakie to naruszenie za sobą pociągnęło.

Obowiązki pracownicze uregulowane w przepisach

Poza Kodeksem pracy informacje związane z podstawowymi obowiązkami pracownika znaleźć można w innych ustawach. W zakładzie pracy pracodawca może postanowić o uszczegółowieniu poszczególnych punktów w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy, przykładowo regulaminie. Co więcej, w zależności od tego, jak umówią się zainteresowane strony, możliwe jest poczynienie określonych wpisów do zawieranej umowy o pracę. W niej mogą znaleźć się między innymi zobowiązania pracownika do podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub też zakaz konkurencji. W tym zakresie umowę strony kształtować mogą dowolnie.

Video

Naruszenie obowiązków pracowniczych to konsekwencje

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, każdy pracownik, który narusza swoje obowiązki pracownicze, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności. W zależności od wagi naruszonych obowiązków, jak również skutków, pracodawca może zdecydować nawet o natychmiastowym rozstaniu się z podwładnym, czyli zwolnienia. Przepisy dają też podmiotowi zatrudniającemu prawo do dochodzenia odszkodowania, gdy mowa o odpowiedzialności materialnej pracownika. Przy przykładowo, naruszeniu tajemnicy państwowej, zatrudniony musi liczyć się też z koniecznością odpowiadania przed sądem karnym.

Polecenie służbowe i odmowa jego wykonania

Inną kwestią jest odmowa wykonania polecenia służbowego. Trzeba pamiętać, że pracownik jest zobowiązany wykonywać polecenia służbowe swojego przełożonego, niemniej jednak nie bezkrytycznie i bezmyślnie.

Co do zasady, każde polecenie służbowe powinno:

  • dotyczyć pracy,
  • nie być sprzeczne z zawartą umową o pracę,
  • a także nie być sprzeczne z powszechnie obowiązującym porządkiem prawnym.

W związku z powyższym, w niektórych przypadkach, zamiast wykonać polecenie służbowe, pracownik będzie zobowiązany do odmowy. Warto o tym pamiętać, gdyż sama odmowa również może być postrzegana w kategoriach obowiązku.

Gdzie są uregulowane obowiązki pracownika? Zobacz artykuł: Obowiązki pracownika - tylko w umowie?

Zakres obowiązków pracownika

Choć w Kodeksie pracy znaleźć można informacje na temat obowiązków pracownika, to należy pamiętać, że katalog ten nie jest zamknięty. Oznacza to, że również w innych aktach prawnych poza Kodeksem pracy i ustawami znaleźć mogą się szczegółowe uregulowania. Najczęściej pracodawcy informacje o obowiązkach swoich podwładnych umieszczają w regulaminach pracy lub układach zbiorowych pracy, czyli w wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy. Szczegółowych informacji o obowiązkach osoby zatrudnione mogą też szukać w podpisanych umowach o pracę. Tam najczęściej znaleźć można zapisy o zakazie konkurencji czy kwestiach związanych z koniecznością podwyższania kwalifikacji.

 

Podsumowując, przestrzeganie obowiązków pracowniczych powinno być dla każdego zatrudnionego rzeczą oczywistą. Warto zapoznać się przy tej okazji zapoznać również z konsekwencjami, jakie mogą dotknąć pracownika, który ich nie traktuje poważnie.

To może Cię również zainteresować

Prawa pracownika - nawet nie wiesz, ile Ci się należy

Podziel się

5 komentarzy

Maroko

Maroko

Role pracownicze zależą od zakresu pracy określonego w regulaminie pracodawcy i szkoleniu oraz wyjaśnione, gdy pracownik przyjmuje stanowisko.
Elwira

Elwira

Pomyśl o swojej osobistej marce. To jest jak twoja osobista misja i powinna stanowić podstawę wszystkich twoich działań w miejscu pracy. Zawsze dbaj o to by nie było skojarzenia np. ze spóźnieniami.
Lucek

Lucek

Zawsze trzeba zadbać o to by pracownik wiedział co dokładnie należy do jego obowiązków. Inaczej sprawa jest nie o tyle chaotyczna co według prawa nie został on poinformowany.
Kicio

Kicio

Warto znać swoje obowiązki w pracy. Przeczytaj umowę, regulamin pracy i wynagradzania. Zapoznaj się dokładnie ze swoimi obowiązkami....
Panke

Panke

Obowiązki muszą być jasno zaznaczone w papierach jakie się podpisuje podczas podjęcia pracy na danym stanowisku by było jasne co można, a co nie i gdzie nie trzeba czegoś robić.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka