Spis treści
Współcześnie naturalnym wyposażeniem pracowniczego biurka jest między innymi komputer, telefon czy drukarka i faks. Pracownicy mobilni otrzymują przy tym kluczyki do służbowego auta, aby móc spotykać się z klientami na mieście lub w siedzibie ich firmy. Z uwagi na brak szczegółowych rozporządzeń w zakresie używania takich pojazdów, większość pracodawców sporządza z pracownikami stosowne aneksy do umów o pracę lub modyfikuje pod tym względem obowiązujący w firmie regulamin. Ale czy zamontowanie w samochodzie służbowym systemu GPS nie jest nadużyciem prawa?
GPS w służbowym samochodzie – przepisy
Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie, warto przede wszystkim odwołać się do zapisów, które znajdują się w Kodeksie pracy. Jeżeli pracownik zatrudniony jest na umowę o pracę, to obowiązuje go między innymi art. 22 Kodeksu pracy. Ten zapis uzasadnia, dlaczego pracodawca może zgodnie z prawem kontrolować pracę zatrudnionego za pomocą rozwiązań właśnie takich jak GPS w służbowym samochodzie.
Oznacza to, że osoba zatrudniona jest zobowiązana wypełniać powierzone jej obowiązki zgodnie z polecaniami przełożonego. Inaczej mówiąc, w takiej sytuacji można stwierdzić, że pracodawca, wręczając pracownikowi kluczyki do służbowego samochodu, ma prawo zamontować w nim system GPS. Dzięki temu upewnia się on, że pracownik wykonuje swoją pracę w odpowiednim miejscu i czasie.
Jak wykryć GPS w samochodzie służbowym?
Osoby podejmujące się stanowisk jako kierowcy zawodowi często zastanawiają się, czy pracodawca może bez ich wiedzy monitorować ich pracę za pomocą GPS w aucie. Z punktu widzenia prawa jest możliwe zamontowanie takiego urządzenia bez zgody pracownika, ale nie bez jego wiedzy. A zatem pracodawca ma obowiązek poinformować zatrudnionych o stosowaniu systemu monitoringu, najlepiej pisemnie (oświadczenie o stosowaniu GPS w pojazdach służbowych), tak samo jak o zasadach korzystania z pojazdów służbowych i możliwych grzywnach za ich łamanie.
Sprawdzenie tego, czy auto ma nadajnik GPS, sprowadza się zwykle do przeszukania zakamarków w podwoziu bądź zastosowaniu dodatkowych urządzeń wykrywających. Jednak w związku z wyjaśnieniem wyżej, osoby podejmujące pracę monitorowaną z reguły wiedzą, że ich samochód ma nadajnik GPS.
Jeśli podejrzewamy, a wręcz wykryjemy, że pracodawca zainstalował takie urządzenie, a nie zostaliśmy o tym poinformowani, możemy potrzebować twardych dowodów, aby wykazać nielegalność tego działania. Co więcej, przepisy zezwalają w wyjątkowych sytuacjach na ukryty monitoring (np. gdy nie ma innej możliwości sprawdzenia pracownika), warto więc najpierw zastanowić się, czy nie jest to taki właśnie przypadek.
Problem – dane osobowe pracownika
Pracodawca ma obowiązek w odpowiedni sposób przechowywać dane osobowe osób zatrudnionych. Wynika to z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych. W przypadku nawiązania stosunku pracy, ustawodawca przez art. 221 Kodeksu pracy wskazał, jakich danych podmiot zatrudniający może żądać od swojego pracownika. Z drugiej jednak strony, o czym należy pamiętać, zakres tych informacji może być szerszy, gdyż wynikać może z odrębnych przepisów. Niezależnie od tego, rodzi się pytanie, czy montaż systemu GPS w służbowym samochodzie nie narusza zapisów właśnie o ochronie danych osobowych.
Ważny wyrok
Z punktu widzenia stron zainteresowanych istotny jest tu wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2011 roku (sygn. akt I OSK 1079/2010). Sąd stwierdził, że dane zgromadzone o pracowniku za pomocą urządzenia GPS są danymi w rozumieniu wyżej wymienionej ustawy o ochronie danych osobowych. Oznacza to tyle, że pracodawcy, którzy zdecydują się na zamontowanie systemu GPS, muszą być przygotowani na właściwe przechowywanie i właściwe przetwarzanie zgromadzonych danych.
- poruszanie się niestandardowymi trasami
- przekraczanie dozwolonych prędkości
- korzystanie z auta w celach prywatnych w czasie pracy
- przekraczanie godzinowych, dobowych i tygodniowych norm czasu pracy za kółkiem bez przerwy na odpoczynek
Zgoda pracowników na GPS w samochodzie służbowym?
Pracodawca nie potrzebuje zgody pracownika, aby zamontować system GPS w samochodzie służbowym. Warto pamiętać przy tym, że powyższe odnosi się wyłącznie do sytuacji, która przewidziana została w art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy o ochrony danych osobowych, czyli wówczas, gdy jest to niezbędne dla wypełnienia prawnie usprawiedliwionych celów realizowanych przez administratorów danych albo odbiorców danych, a przetwarzanie nie narusza praw i wolności osoby, której dane dotyczą. Inaczej mówiąc, pracodawca może swoją decyzję uzasadnić faktem, iż pozyskane dane pozwalają mu rozliczyć pracownika z jego służbowych obowiązków.
Samochód nie tylko służbowy
Poprzedni punkt jest o tyle ważny, że w niektórych przypadkach pracodawca i pracownik mogą zawrzeć osobną umowę, z której wynikać będzie, że samochód służbowy może być też użytkowany przez zatrudnionego w prywatnych celach. W takim przypadku przeprowadzona kontrola dotyczyć powinna wyłącznie godzin pracy pracownika. Pracodawca, który kontroluje swojego podwładnego również w jego prywatnych godzinach, naraża się na zarzut, że wkracza on w sferę prywatności pracownika.
Co w przypadku spowodowania wypadku drogowego przez pracownika? Zobacz artykuł: Wypadek z winy pracownika - co dalej?
To może Cię również zainteresować
