Świadczenie pracy jest jednym z elementów stanowiących stosunek pracy. Zdarzają się takie sytuacje, kiedy pracownik nie jest zobowiązany do wykonywania swoich codziennych obowiązków, są również takie, kiedy może – bez ponoszenia negatywnych konsekwencji – odmówić wykonania polecenia służbowego. Sytuacje takie zostały przewidziane przez ustawodawcę i uregulowane w Kodeksie pracy. Co warto o nich wiedzieć?
Co masz w umowie?
Pracownik może odmówić m.in. wykonania polecenia służbowego, które nie jest związane z jego pracą zawodową. By jednak zakwestionować polecenie przełożonego, osoba zatrudniona powinna znać swoje obowiązki (są one zawarte w umowie o pracę). Innym przykładem usprawiedliwionej odmowy wykonania polecenia służbowego jest sytuacja, gdy pracownik ma wykonać pracę niezwiązaną z jego stanowiskiem. W takiej sytuacji przełożony nie może oczekiwać od swojego podwładnego, że ten będzie chciał świadczyć pracę, która nie została uregulowana w umowie o pracę.
Gdy mowa o zapisach w umowie, uwagę warto zwrócić na fakt, że pracodawca może powierzyć swojemu podwładnemu wykonywanie innej pracy niż dotychczas. Dotyczy to jednak maksymalnie 3 miesięcy w roku kalendarzowym (łącznie 6 miesięcy, jeżeli pracodawca wybierze miesiące: październik, listopad i grudzień jednego roku i trzy kolejne roku następnego). Tu jednak podmiot zatrudniający musi pamiętać o umiejętnościach i wykształceniu pracownika – nie należy zlecać pracownikowi wykonywania pracy, która jest poniżej jego kwalifikacji czy umiejętności. Zobacz również: Odpoczynek od komputera - komu przysługuje?
Gdy polecenie służbowe jest niezgodne z prawem...
Przeba pamiętać, że pracownik nie może odmówić wykonania polecenia służbowego zgodnego z prawem. Jeżeli polecenia takie nie jest, odmowa jest koniecznością. Problem, z jakim mogą borykać się pracownicy dotyczy oczywiście oceny wydanego przez pracodawcę polecenia służbowego. Jeżeli pracownik uważa, że jego przełożony chce, by złamał on prawo, powinien wnioskować o wydanie tego polecenia w formie pisemnej. Dzięki temu będzie miał dowód, że postąpił słusznie odmawiając pracodawcy.
Poza poleceniem służbowym niezgodnym z prawem, pracownik może odmówić również wykonania takiego, które naruszyłoby zasady bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Należy podkreślić, że ustawodawca przywiązuje dużą rolę do bezpieczeństwa i higieny w firmach. Z tego względu w każdym przypadku odmowa wykonania polecenia mogącego narazić pracownika lub inne osoby na niebezpieczeństwo jest usprawiedliwione – pracodawca nie może za odmowę ukarać swojego podwładnego.
Zwolnienie lekarskie
Pracownik nie ma obowiązku świadczyć pracy na rzecz pracodawcy wówczas, gdy jest chory. Warto jednak pamiętać o konieczności dostarczenia do zakładu pracy zwolnienia lekarskiego. Wówczas pracodawca nie może żądać, by jego podwładny zabrał np. części pracy do domu. Również pracownik nie może wykorzystywać otrzymanego zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem. Polecamy tekst: Kiedy możesz wnioskować o urlop okolicznościowy?
W praktyce oznacza to, że nie może on np. wykonywać w tym czasie pracy dla innego podmiotu. Takie wykorzystanie zwolnienia lekarskiego jest nieprawidłowe i jeżeli zostanie pracownikowi udowodnione, jest podstawą do jego dyscyplinarnego zwolnienia z zakładu pracy. Warto przy tym dodać, że do przeprowadzania kontroli uprawniony jest zarówno pracodawca, jak i Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
To może Cię również zainteresować
