Spis treści
Wstęp
Zgodnie z art. 104 § 1 Kodeksu pracy: Regulamin pracy ustala organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. W każdym regulaminie można przy tym wyróżnić dwie części, czyli normatywną i informacyjną. W tej pierwszej regulamin pracy powinien normować kwestie, które wyszczególnione zostały w art. 1041 § 1 Kodeksu pracy. Mowa tu między innymi o: organizacji pracy; systemach i rozkładach czasu pracy oraz przyjętych okresach rozliczeniowych; porze nocnej; terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłaty wynagrodzenia czy wykazie prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom. W drugiej części zainteresowani powinni znaleźć szczegółowe informacje o karach, które stosowane są zgodnie z art. 108 Kodeksu pracy z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.
Kto i w jakim trybie ustala regulamin?
Nie każdy pracodawca ma obowiązek ustalić regulamin pracy. Z całą pewnością konieczne jest ustalenie regulaminu przez podmiot zatrudniający co najmniej 20 pracowników i wówczas, gdy zakład pracy nie jest objęty układem zbiorowym pracy. Jeżeli jednak w firmie działa zakładowa organizacja związkowa, to pracodawca regulamin powinien ustalić w uzgodnieniu z nią. W drugim przypadku konieczne jest ustalenie terminu, w jakim prace zostaną wykonane. Zgodnie bowiem z art. 1042 § 2 Kodeksu pracy: W razie nieuzgodnienia treści regulaminu pracy z zakładową organizacją związkową w ustalonym przez strony terminie, a także w przypadku, gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, regulamin ustala pracodawca. Nieco inaczej jest w sytuacji, w której w zakładzie działa więcej niż jedna organizacja. W takim przypadku powinny one w pierwszej kolejności uzgodnić jedno stanowisko, które przedstawią pracodawcy.
Treść regulaminu wynagradzania
Z punktu widzenia pracowników, istotnym faktem jest, że poza regulaminem pracy podmiot zatrudniający zobowiązany jest też ustalić regulamin wynagrodzenia. W tym ostatnim powinny znaleźć się stosowne zapiski dotyczące warunków wynagradzania zatrudnionych, jak również przyznawania innych świadczeń, które związane są z wykonywaniem prac. W takim ujęciu ten wewnątrzzakładowy akt normatywny może określać nie tylko zasady ustalania wynagrodzenia zasadniczego, ale również przyznawania innych składników płacowych, z których wymienić można między innymi premie, które co istotne nie muszą przysługiwać wszystkim świadczącym pracę. Jeżeli informacje na temat dodatkowych składników pensji nie znajdą się w regulaminie wynagradzania, to możliwe jest ich ustalenie w odrębnych wewnątrzzakładowych aktach normatywnych.
Kto ustala regulamin wynagradzania?
Podobnie, jak w przypadku regulaminu pracy, nie każdy pracodawca jest zobowiązany do tego, aby ustalić regulamin wynagradzania. Zgodnie z przepisami, ten obowiązek spoczywa na pracodawcach, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników i jednocześnie nie są objęci układem zbiorowym pracy. Warto też pamiętać, że taki regulamin podmiot zatrudniający powinien ustalać w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową, jeżeli taka działa u niego. Podobnie, jak w przypadku regulaminu pracy, jeżeli na terenie firmy działa więcej niż jedna organizacja związkowa, to powinny one przedstawić wspólnie uzgodnione stanowisko w sprawie projektu regulaminu nie później niż w ciągu 30 dni od zapoznania się z nim. W przeciwnym wypadku do samodzielnego ustalenia regulaminu zobowiązany jest sam pracodawca.
Zatrudnianie pracowników w oparciu o umowę o pracę wiąże się z koniecznością wypłacania pracownikom wynagrodzenia za wykonaną pracę. Zgodnie bowiem z art. 22 § 1 Kodeksu pracy: Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Zasadniczo kwestie wynagradzania pracowników za wykonaną przez nich pracę mogą zostać rozstrzygnięte w indywidualnych umowach, które podpisują strony lub też w regulaminie wynagradzania. Obowiązku tworzenia regulaminu nie ma przy tym każdy podmiot zatrudniający pracowników. Ustawodawca dokładne wytyczne zawarł w Kodeksie pracy.
Treść regulaminu wynagradzania
Jak wskazano powyżej, regulamin wynagradzania jest jednym z regulaminowych źródeł prawa, które obowiązywać może w zakładzie pracy. To właśnie w nim rozstrzygane są wszelkie kwestie dotyczące wynagradzania pracowników i przyznawania im świadczeń związanych z pracą. Oznacza to, że poza wynagrodzeniem mogą tam znaleźć się zapisy dotyczące m.in. premii czy nagród, do których pracownik może nabyć prawo. Warto przy tym zauważyć, że taki regulamin obowiązuje do czasu objęcia pracowników zakładowym układem zbiorowym pracy lub ponadzakładowym układem zbiorowym pracy ustalającym warunki wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą w zakresie i w sposób umożliwiający określenie, na jego podstawie, indywidualnych warunków umów o pracę (art. 77 § 3 Kodeksu pracy).
Ustalanie regulaminu wynagradzania
W Kodeksie pracy każdy pracodawca znajdzie również szczegółowe informacje na temat tego, kiedy i w jaki sposób należy ustanowić regulamin wynagradzania. Zgodnie z przepisami, taki obowiązek dotyczy podmiotów, które zatrudniają co najmniej 20 pracowników i nie są objęte układem zbiorowym pracy. Warto przy tym zauważyć, że nie zawsze sam pracodawca jest zobowiązany do jego ustanowienia. W sytuacji, gdy w zakładzie pracy działa organizacja związkowa, to zastosowanie ma art. 77 § 4 Kodeksu pracy. Wówczas pracodawca powinien ustalać regulamin wynagradzania właśnie z zakładową organizacją związkową. Co w sytuacji, gdy w firmie nie działa jedna taka organizacja, ale kilka? Powinny one porozumieć się w kwestii poszczególnych punktów regulaminu, zaś pracodawcy przedstawić wspólnie uzgodnione stanowisko i to nie później niż w ciągu 30 dni od przedstawienia im projektu regulaminu. W przeciwnym razie gdy brak porozumienia podmiot zatrudniający może samodzielnie ustanowić regulamin.
Co poza regulaminem wynagradzania?
W praktyce, poza regulaminem wynagradzania w zakładzie pracy mogą również funkcjonować inne regulaminy. Wśród najbardziej popularnych wskazać należy na regulamin pracy. Punkty tego dokumentu, w odróżnieniu od wyżej omówionego, koncentrują się na ustaleniu organizacji i porządku w procesie pracy. W tym źródle prawa mogą znaleźć się również informacje o prawach i obowiązkach zarówno pracowników, jak i pracodawcy.
Regulamin pracy podobnie jak regulamin wynagradzania ustanawia pracodawca, który zatrudnia więcej niż 50 pracowników i nie jest objęty układem zbiorowym pracy. Warto zauważyć, że również tu pracodawca jest zobowiązany wziąć pod uwagę zdanie zakładowej organizacji związkowej zgodnie z przepisami, powinien on poszczególne punkty uzgodnić z jej przedstawicielami. Zastosowanie mają także przepisy wskazujące na to, że w przypadku działania większej ilości organizacji powinny się one porozumieć odnośnie poszczególnych punktów i przedstawić wspólną koncepcję pracodawcy. W przeciwnym razie również ma on możliwość samodzielnego dokonania ustaleń.
Co powinien zawierać regulamin pracy?
- organizację pracy, w tym godziny, dni wolne i przerwy
- informacje o wynagrodzeniu i świadczeniach pracowników
- prawa i obowiązki pracowników oraz zachowanie w miejscu pracy
- zasady bezpieczeństwa i higieny pracy
- procedury awaryjne i zgłaszanie incydentów
- komunikację wewnętrzną i kontakt z pracodawcą
- postępowanie dyscyplinarne i sankcje za złamanie zasad
- zmiany w regulaminie i procedury aktualizacji.
Co powinien działać regulamin wynagrdzania
- zasady ustalania wynagrodzenia zasadniczego
- informacje o dodatkowych składnikach płacowych, takich jak premie
- terminy wypłaty wynagrodzenia
- świadczenia i dodatki związane z pracą
- procedury awansów i podwyżek
- zasady dla przypadków nieobecności
- kwestie związane z opodatkowaniem wynagrodzenia
- procedury reklamacji dotyczących wynagrodzenia
To może Cię również zainteresować