Pracownik - prawa i obowiązki

Obowiązki pracownika. Czy rzeczywiście znasz swoje?

3 lutego 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 20 głosów

20 głosów

4 komentarze
Obowiązki pracownika. Czy rzeczywiście znasz swoje?
Zakres obowiązków powinien być dokładnie określony w umowie o pracę. Wielu pracowników wciąż jednak nie wie, jakie dyspozycje może im wydawać szef. Czy polecenie pracy w innym miejscu niż wynika to z umowy jest już nadużyciem?

Nawiązanie stosunku pracy w sposób najpełniejszy chroni pracownika. Dzieje się tak dlatego, że podpisując umowę o pracę zainteresowane podmioty muszą ustalić podstawowe kwestie, w tym między innymi zakres obowiązków pracownika, miejsce wykonywania pracy czy wynagrodzenie przysługujące osobie zatrudnionej za pracę. Przez samo nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się przy tym do świadczenia pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i to pod jego kierownictwem ? w miejscu i czasie wyznaczonym właśnie przez przełożonego.

Ścisłe określenie to unikanie nieporozumień

Z punktu widzenia zainteresowanych stron ważna jest umowa. Skoro to właśnie w niej znaleźć powinny się wszelkie ustalenia, istotnym jest, aby zawierała ona informacje między innymi o rodzaju wykonywanej przez pracownika pracy. Zakres obowiązków powinie być szczegółowo podany w umowie, ale w praktyce najczęściej pracodawcy decydują się na jego podanie przez określenie zawodu, funkcji lub stanowiska. Im bardziej ogólne zapisy znajdą się zatem w umowie, tym trudniej będzie pracownikowi dowieść, że polecenia służbowego nie musi wykonywać, gdyż to wychodzi poza jego kompetencje. Modyfikacje bowiem najłatwiej wprowadzać wówczas, gdy zapisy są ogólne i nieostre.

Co może przełożony?

Co do zasady pracownik ma obowiązek wykonywania zadań, które objęte zostały umową. W szczególnych przypadkach pracodawca będzie mógł jednak skorzystać z prawa do skierowania pracownika do realizacji innych obowiązków niż właśnie te zawarte w umowie. Taka sytuacja przewidziana jest w art. 42 § 4 Kodeksu pracy. I tak, pracodawca może powierzyć swojemu podwładnemu inną pracę, ale nie na okres dłuższy niż trzy miesiące w roku kalendarzowym. Przesłanki są jednak dwie i muszą być spełnione łącznie:

  • zlecenie takiej pracy musi być uzasadnione potrzebami pracodawcy,
  • nie może one powodować obniżenia wynagrodzenia i jednocześnie powinno odpowiadać kwalifikacjom pracownika.

Oznacza to, że ewentualny fakt, że pracodawca zatrudnia na określonym stanowisku pracowników nie jest przeszkodą do tego, aby oddelegować na to samo stanowisko innego pracownika. Decyzja taka musi być jednak uzasadniona.

Z całą pewnością pracodawca nie może kierować pracowników do wykonywania prac, jeżeli ta decyzja ma na celu szykanowanie podwładnego. Brak oparcia podjętej decyzji na przepisach może zostać przez pracownika wykorzystany przez odmowę wykonania polecenia przełożonego. Tu jednak warto wykazać się ostrożnością. Zasadniczo podstawowym obowiązkiem pracownika jest stosowanie się do poleceń pracodawcy. Ewentualne uchylenie się od wykonania tego obowiązku może być podstawą do rozwiązania zawartej umowy o pracę. W takiej sytuacji, aby dochodzić swoich praw, konieczne będzie skierowanie pozwu do sądu.

Wymagane uprawnienia

Nie zawsze skierowanie pracownika do innej pracy jest możliwe. Zgodnie z wytycznymi (zawartymi w art. 42 § 1 Kodeksu pracy) podmiot zatrudniający musi zadbać o to, aby praca, do której kieruje swojego podwładnego była dostosowana do kwalifikacji zawodowych pracownika. Oznacza to, że rażąca różnica choćby między wykształceniem pracownika a zleconą mu pracą nie powinna mieć miejsca. Ponadto, konieczne jest zwrócenie uwagi na uprawnienia osoby zatrudnionej. Przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy jednoznacznie wskazują, że pracodawca nie może dopuścić do stanowiska pracy osoby, która nie posiada wymaganych kwalifikacji czy potrzebnych umiejętności. Jeżeli zatem do wykonywania określonych zadań, do których potrzebne są specjalne uprawnienia zostaje skierowany pracownik, który ich nie posiada, to nie sposób uznać decyzji pracodawcy za legalną. W tej sytuacji osoba zatrudniona jest zobowiązana do odmowy wykonania polecenia służbowego.

Czas postoju

Powierzenie pracownikowi wykonywania innej pracy niż ta, która pierwotnie została mu zlecona jest również możliwe w sytuacji przestoju. O przestoju mowa między innymi wówczas, gdy pracownik jest gotowy do wykonywania poleceń służbowych, ale uniemożliwiają mu to przeszkody niezależne od niego, na przykład awaria systemu informatycznego, bez którego niemożliwe jest prawidłowe przygotowanie dokumentów czy produktów. W takiej jednak sytuacji przełożony również nie może zlecić wykonywania innych prac, do których jego podwładny nie będzie miał uprawnień.

To może Cię również zainteresować

Zakres obowiązków pracownika można rozszerzyć

4 komentarze

Kisssssa

Kisssssa

Świetnym sposobem na przełamanie lodów jest pobudzenie wyobraźni ludzi za pomocą znanych tematów. Wtedy człowiek od pracowników dowie się jak wyglądają realia w tej firmie.
Anna

Anna

Teraz wiele więcej wiem z tego tekstu. Warto co jakiś czas do herbaty poświęcić czas na przydatną w tym zakresie lekturę. Wtedy więcej wiedzy można wykorzystać.
romcio

romcio

Każdy pracownik powinien znać woje obowiązki i prawa.
Justa

Justa

Muszą one przede wszystkim być spisane i tylko wtedy zgodnie z prawem pracownik może być oddelegowany do konkretnej pracy i to są jego obowiązki codzienne.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka