Pracownik - prawa i obowiązki

Przepracowanie? Jak rozpoznać pierwsze oznaki?

11 lutego 2020

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 14 głosów

14 głosów

10 komentarzy
Przepracowanie? Jak rozpoznać pierwsze oznaki?
Statystyczny Polak w 2012 roku przepracował w firmie 1929 godzin (wg badań Eurostat). Kiedy pracownik powinien uzmysłowić sobie, że jego życie zawodowe negatywnie wpływa na pozostałe sfery jego funkcjonowania? Jak poradzić sobie z przepracowaniem?

Przepracowanie rosnącym problemem pracowników w Polsce

Badania na temat tego, ile czasu spędzamy w zakładzie pracy, nie są nowością. Dzięki nim specjaliści mogą poznać m.in. przyzwyczajenia pracowników, sprawdzić, jaki procent z nich pracuje lub jest zmuszony do pracy po godzinach czy odpowiedzieć na pytanie, czy z roku na rok spędzamy w pracy coraz więcej godzin.

To, że polski pracownik jest przepracowany, jest jednak pewne. Z badań przeprowadzonych przez serwis Praca.pl wynika, że 37% ankietowanych uważa, że pracuje przynajmniej za dwie osoby. Czy problemem są zatem braki kadrowe, czy może brak organizacji samych zatrudnionych?

Mniejsza wydajność zwiększa ryzyko przepracowania

Choć statystyczny Polak pracuje znacznie dłużej niż jego koledzy z Zachodu, to jednocześnie pracuje znacznie mniej wydajnie. Powodów tego stanu rzeczy jest wiele. Przede wszystkim specjaliści wskazują na fakt, że sama nasza gospodarka jest znacznie mniej wydajna. Nie bez znaczenia jest również redukcja etatów. Ten czynnik powoduje, że osoba zatrudniona musi wykonywać nie tylko swoje obowiązki, lecz także obowiązki osób zwolnionych, a przez to często pracować więcej godzin. Jeżeli dodać do tego brak szkoleń czy wdrażania w nowe obowiązki, czyli pozostawienie pracownika samemu sobie, z łatwością można zauważyć problem.

Z drugiej strony, gdy mowa o świadczeniu pracy w sposób mniej wydajny, warto wskazać na samych pracowników. Większość z nich nie potrafi skutecznie rozplanować dnia pracy i swoich obowiązków. Dotyczy to głównie kadry zarządzającej lub osób odpowiedzialnych w zakładzie pracy za przydzielanie zadań i egzekwowanie ich wykonania. W efekcie zatem osoba zatrudniona, choć spędza w zakładzie pracy całkiem sporą liczbę godzin, pracuje gorzej niż pracownicy z Zachodu. Z roku na rok obserwuje się też coraz więcej przypadków problemów psychicznych pracowników, które nierzadko są związane z nadmiarem pracy i obowiązków.

Wykres absencja chorobowa z tytułu chorób psychicznych

Źródło obrazka: https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/gospodarka-oparta-na-wolnym-od-pracy/

Szukasz pracy?

Pracownik administracyjny Uczelni

Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie

  • Kraków
Dodana
Dodana

Dyspozytor liniowy

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A

  • 6 000-7 500 zł brutto / mc
  • Kraków
Dodana
Dodana

Dyspozytor liniowy

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A

  • 6 000-7 500 zł brutto / mc
  • Gdańsk
Dodana

Objawy przepracowania

Po czym poznać przepracowanie? Najczęściej rozpoczyna się niewinnie. Pracownik może skarżyć się na nadmiar obowiązków, problemy z koncentracją czy stres. Ponieważ jednak pracy przybywa, konieczne jest spędzanie w firmie kolejnych godzin. W efekcie osoba zatrudniona jest zmuszona uruchomić swoje zapasy energii, gdy zaś kończą się i te, a zadania się nadal piętrzą, organizm odmawia posłuszeństwa. Problemy ze zdrowiem, w tym bóle kręgosłupa, bóle rąk z przepracowania czy depresja to oznaki tego, że pracownik stoi przed poważnym problemem. Niestety, tylko niekiedy można go szybko rozwiązać. Gdy problemem jest brak etatów, a pracodawca twierdzi, że nie może pozwolić sobie na zatrudnienie kolejnej osoby, koło się zamyka.

Po przepracowaniu wypalenie zawodowe

Przepracowanie, o ile jest stanem przejściowym i chwilowym, nie musi się źle skończyć. Odpowiednia dawka odpoczynku, zmniejszenie obowiązków czy racjonalne podejście do planowania zadań – dzięki temu pracownik może ponownie odnaleźć się w miejscu pracy. Gorzej jednak, gdy zmiany nie są możliwe. Wówczas specjaliści mówią o prostej drodze do wypalenia zawodowego. Pracownik nie tylko ma problemy ze zdrowiem, lecz także nie może przestać myśleć o swojej pracy i jednocześnie nie potrafi poradzić sobie ze swoimi obowiązkami zawodowymi. Wówczas konieczna jest nie tylko zmiana pracy, lecz także podjęcie leczenia. Dzięki tym krokom powoli można powrócić do zdrowia.

Powody przepracowania

Jakie powody przepracowania najczęściej wskazują sami pracownicy? Poza wspomnianym już wyżej brakiem odpowiedniej liczby etatów w firmie wskazać należy również na sezonowość obowiązków. W wielu zakładach pracy zdarzają się okresy przestoju, ale i takie, w którym pracy jest zbyt dużo. Dobrym rozwiązaniem może być wprowadzenie np. elastycznego czasu pracy, dzięki któremu pracownik ma możliwość odpoczynku w okresach mniej obciążonych pracą.
Wśród powodów przepracowania wskazać należy również braki w umiejętnościach kierowania zakładem pracy występujące u przedsiębiorcy lub osób wyznaczonych przez niego do zarządzania firmą. W takim przypadku osoba zatrudniona powinna albo porozmawiać z przełożonym, albo też poszukać innej posady.

Jak rozmawiać z pracodawcą?
Aby uświadomić szefowi, że pracownicy są przytłoczeni nadmiarem obowiązków, należy przedstawić mu konkretne argumenty. Najlepiej przygotować raport godzinowy z podziałem na zadania wykonane i czekające oraz opisem, ile czasu wymaga ich realizacja.

Takie zestawienie bardzo jasno wykaże, jak wiele pracy wciąż czeka w kolejce i dlaczego nie ma możliwości wykonania wszystkiego w obecnym składzie zespołu.

Jeżeli przedstawienie problemu przełożonemu nic się nie zmieni, najlepiej rozejrzeć się za innym pracodawcą; jest zresztą małe prawdopodobieństwo, że taki zakład pracy przetrwa w czasach, gdy konkurencja jest całkiem spora.

Karoshi – śmiertelne przepracowanie

Przepracowanie staje się bardzo dużym problemem. Najczęściej kojarzone jest ono z korporacjami. Szczególnie często o przepracowaniu mówi się w stosunku do Japończyków, którzy uważani są za naród niezwykle perfekcyjny, co widać także w ich podejściu do pracy. Często poświęcają swoje zdrowie, by jak najlepiej pracować i wykonać jak najwięcej zadanej im pracy. W związku z tym pojawiło się zjawisko śmierci z przepracowania, które właśnie z japońskiego nazwane jest karoshi. Pierwszy taki przypadek odnotowano właśnie w Japonii w 1969 roku. Śmierć z przepracowania dotknęła 29-letniego mężczyzny. Sprawa odbiła się szerokim echem, gdyż przez kilka lat toczył się proces o uznanie faktycznego powodu śmierci Japończyka. W wyniku wyroku sądu jego rodzina otrzymała wysokie odszkodowanie.

Określenie karoshi do powszechnego użytku weszło dopiero na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Najczęściej pojęcie to stosowane jest do określenia śmierci z przepracowania, ale także do silnych uszczerbków na zdrowiu, spowodowanych przez takie oznaki przepracowania jak: stres, nadciśnienie tętnicze czy przeciążenie organizmu, które mogą prowadzić do poważnych chorób. Najczęściej wspomina się tutaj między innymi miażdżycę i inne choroby układu krążenia.

Video

Wskazuje się, że problemy tego typu najczęściej dotykają osoby w sile wieku, czyli ok. 30-40-letnie zajmujące stanowiska kierownicze. Dotyczy to też pracowników średniego szczebla w korporacjach. Co istotne, fizyczne objawy przepracowania można coraz częściej zaobserwować już nie tylko u dorosłych pracowników korporacyjnych, ale także u dzieci czy młodzieży obciążonych dużymi partiami materiału do przyswojenia, a także ciągłymi sprawdzianami umiejętności. Przyczyną przepracowania u dzieci mogą być również zbyt duże ambicje rodziców co do dalszej drogi rozwoju ich pociech.

Nadmierne przepracowanie w ekstremalnych przypadkach może powodować śmierć związaną z niewydolnością organizmu, ale także załamanie psychiczne mogące doprowadzić pracownika do podejmowania prób samobójczych.

To może Cię również zainteresować

Wypalenie zawodowe - co musisz o nim wiedzieć

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Specjalista digital marketingu, redaktor, copywriter i dziennikarz. Ma ponad 10 lat doświadczenia. Poza pisaniem i korektą zajmuje się zarządzaniem i optymalizacją treści, a także planowaniem i realizacją kampanii marketingowych oraz projektów link outreach na potrzeby SEO.

10 komentarzy

Fiona

Fiona

Zgadzam się z tym, że jako pracodawcy musimy zwrócić uwagę na potrzeby naszych pracowników i dostarczyć im odpowiednie zasoby. Wymaga to od nas elastycznej i otwartej na innowacje kultury organizacyjnej oraz przyjaznego środowiska pracy. Dzięki temu zyskujemy zmotywowane i produktywne zespoły.
prac. firmy

prac. firmy

Bardzo ciekawy artykuł. Jednocześnie budujący i niepokojący. Mam nadzieję, że gdy znajdę pracę, będzie odpowiednio zorganizowana i będę miał szansę na rozwój i samorealizację.
Lora

Lora

To straszne, że pracownicy nie potrafią cieszyć się swoją pracą. Czy to wina braku społecznego życia? A może młodsze pokolenia zwyczajnie nie mają zainteresowań poza pracą? Zastanawiam się, jak można temu zaradzić.
Matek

Matek

To trudne, kiedy musisz pracować za dwie osoby, szczególnie gdy nie masz odpowiedniej organizacji w pracy. Często kończy się to wypaleniem zawodowym i problemami zdrowotnymi. Mam nadzieję, że pracodawcy zaczną bardziej zwracać uwagę na swoich pracowników i dostarczą potrzebne zasoby.
Izka

Izka

Celem pierwszych kilku miesięcy jest przejęcie odpowiedzialności za nową rolę. W tym czasie powinieneś przygotować się do wykonywania swojej pracy. Przy dobrej organizacji przepracowanie prawi w ogóle nie grozi.
Jonek

Jonek

Trzeba zwracać na to uwagę i umieć się zrelaksować i nie tracić czasu na brak wypoczynku. Człowiek musi odpowiednio wpływać na swoje działania w życiu by móc w zdrowiu wykonywać je.
dobra rada

dobra rada

Przepracowany pracownik nie jest wydajny. Sam on źle się czuje, bo jest wymęczony. Musi zmienić styl i organizację pracy. Przecież na pracy życie się nie kończy. Zawsze przepracowanie wpływa negatywnie na nasze zdrowie.
GhostB

GhostB

Trzeba zawsze z tym zacząć walczyć, no właśnie tylko trzeba się dowiedzieć kiedy zacząć i jak reagować. To może przecież przerodzić się w wieli problem. Dobrze czytać.
Radzio

Radzio

Podziękuj sobie :)
Spawacz

Spawacz

Masz rację przekłamane statystyki i nic więcej

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.