O umowach zlecenie w ostatnich czasach jest stosunkowo głośno. Wszystko za sprawą zmian, jakie mają mieć miejsce w 2016 roku, czyli ich oskładkowania. Choć nie wiadomo dokładnie, ile osób w Polsce wykonuje prace w oparciu o umowy cywilnoprawne, warto wskazać, że część osób nie jest świadoma swoich praw i obowiązków, jakie przyjmuje podpisując właśnie taki dokument. Tymczasem, aby prawidłowo wywiązać się z podpisanej umowy, warto wiedzieć, jaka jest jej istota. Kiedy za umowę zlecenie przysługuje wynagrodzenie? W jaki sposób ją rozwiązać?
Istota umowy zlecenia
Jak wspomniano, umowa zlecenie została uregulowane w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 734 § 1: ?Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie?. Warto przy tym wskazać na ciekawy wyrok Sądu Apelacyjnego z Poznania z dnia 27 września 2012 roku (sygn. akt III AUa 447/12). Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym w tym wyroku umowa zlecenie jest ? w odróżnieniu od umowy o dzieło ? umową starannego działania, nie zaś umową rezultatu. Z punktu widzenia stron, zwłaszcza zaś wykonującego zlecenie istotne jest to, że do jej spełnienia wystarczy już samo dążenie. Osoba wykonująca zlecenie powinna dążyć do jego realizacji, nie można jej jednak obciążać ewentualnymi konsekwencjami, które wynikają z faktu, że ostatecznie nie zostało ono zrealizowane.
Wynagrodzenie ? kiedy tak, kiedy nie?
Ciekawym elementem umowy zlecenia jest wynagrodzenie. Warto wskazać, że zgodnie z art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego: ?Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie?. W sytuacji, gdy strony nie umówiły się na konkretne wynagrodzenie przyjmuje się, że powinno ono zostać wypłacone w takiej wysokości, aby odpowiadało wykonanej przez przyjmującego zlecenie pracy. W praktyce jednak, odkąd umowy zlecenie są wykorzystywane jako elastyczna forma zatrudnienia, umowy bez określenia stawki praktycznie się nie zdarzają.
Obowiązki stron
Osoba dająca zlecenie powinna przede wszystkim udzielić wszelkich niezbędnych informacji, które będą umożliwiały wykonanie prac zgodnie z założeniami. Osoba, która przyjmuje zlecenie ? zgodnie z przepisami ? jest przede wszystkim zobowiązana do złożenia sprawozdania. Istotnym elementem jest również dokonanie ewentualnego rozliczenia. Może bowiem zdarzyć się tak, że osoba wykonująca zlecenie otrzyma narzędzia lub zaliczkę na poczet wydatków. W takim przypadku powinna ona otrzymane rzeczy i pieniądze spożytkować wyłącznie w celu prawidłowego wykonania zlecenia. Jednocześnie jest zobowiązana do dokonania szczegółowych rozliczeń.
Inną kwestią jest sytuacja, w której przyjmujący zlecenie poniósł wydatki, aby prawidłowo wykonać zlecenie. W takim przypadku może on oczekiwać od dającego zlecenie, że zwróci mu on pieniądze, zgodnie zaś z przepisami Kodeksu cywilnego powinien on otrzymać kwotę wraz z odsetkami ustawowymi.
Umowa zlecenie czy umowa o pracę?
W praktyce nieuczciwi pracodawcy (aby zoptymalizować koszty) proponują pracownikom ? zamiast umowy o pracę ? umowę zlecenie. W jaki sposób rozróżnić umowę o pracę od umowy zlecenia? Warto tu pamiętać o art. 22 § 1 Kodeksu pracy, który podaje istotę stosunku pracy: ?Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem?. Tylko wówczas, gdy wszystkie te elementy wymienione w cytowanym artykule (wykonywanie pracy przez pracownika osobiście, pod nadzorem i kierownictwem pracodawcy, za wynagrodzeniem i w miejscu oraz wyznaczonym czasie przez podmiot zatrudniający) zostaną spełnione, można mówić o umowie o pracę.
To może Cię również zainteresować