Spis treści
W zakresie zawierania umów pracodawca i pracownik mają szeroki wybór. Umowa o pracę może być zawarta na czas nieokreślony, określony, na czas zastępstwa nieobecnego pracownika, a także na czas wykonywania określonej pracy. Do tego dochodzą umowy cywilnoprawne, spośród których najpopularniejsze to umowa zlecenie i umowa o dzieło. Jednak w niektórych przypadkach pracodawca będzie musiał zatrudnić pracownika na umowę o pracę, aby uniknąć poważnych konsekwencji.
Problem zatrudniania w oparciu o umowy cywilnoprawne
Zatrudnianie pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych stało się ostatnio bardzo popularne, ale wiąże się również z próbą odpowiedzi na pytanie, jaka jest skala nadużyć w tym zakresie. Coraz więcej pracodawców, narażając się na kary, jest skłonna zamienić umowę o pracę na umowę cywilnoprawną. Wśród najczęściej stosowanych umów znajdują się umowa o dzieło i umowa zlecenie. Czym powinni się kierować pracodawcy przed zaoferowaniem określonej umowy swojemu przyszłemu pracownikowi? Kiedy warto zawrzeć umowę cywilnoprawną z wybranym kandydatem?
Stosunek pracy, czyli co?
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy: "Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem". Aby zatrudnienie miało charakter stosunku pracy, muszą być spełnione wszystkie poniższe cechy:
- pracownik musi być podporządkowany kierownictwu pracodawcy,
- praca musi być wykonywana odpłatnie,
- pracownik świadczy pracę osobiście,
- świadczona praca jest powtarzana w cyklach codziennych lub dłuższych,
- praca wykonywana jest na ryzyko pracodawcy, co oznacza, że to właśnie zatrudniający ponosi konsekwencje za niezawinione błędy swojego podwładnego,
- praca wykonywana jest w miejscu i czasie, które określił pracodawca.
Należy również pamiętać, że zgodnie z Kodeksem pracy nie można zastąpić umowy o pracę umową cywilnoprawną, jeśli zachowane są powyższe warunki. Ponadto, zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy zatrudnienie w takich warunkach jest "zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy".
Rodzaje umów o pracę
Zawierając umowę o pracę, istnieje kilka rodzajów umów, które można uwzględnić. Umowa o pracę na czas określony jest stosowana w przypadku, gdy istnieje konkretne ograniczenie czasowe związane z wykonywaną pracą. Może to być sezonowa praca lub projekt o określonym czasie trwania. Umowa o pracę na zastępstwo jest natomiast zawierana, gdy pracownik ma zastąpić inną osobę, która jest nieobecna z różnych powodów, na przykład ze względu na urlop lub chorobę.
Księgowa / Księgowy
BIURO PODATKOWE JOANNA TROJANOWSKA
- Bielsko-Biała
- 3 600-4 600 zł / mc
Ślusarz
ZUZA POLAND
- Czechowice-Dziedzice
PRACOWNIK PRODUKCJI STOLARKI PCV I ALUMINIUM
ALBUD SPÓŁKA JAWNA
- Bielsko-Biała
Spacjalist(k)a ds. Księgowości z j. Francuskim (dział O2C)
SGS Global Business Services Sp. z o.o.
- Katowice
Specjalista ds. Koordynowania Zamówieniami z j. niemieckim
SGS Global Business Services Sp. z o.o.
- Katowice
Pracodawca powinien poinformować pracownika o warunkach zatrudnienia i rodzaju umowy, która zostanie podpisana. Ważne jest, aby pracownik był świadomy swoich praw i obowiązków związanych z daną umową.
Kiedy umowa cywilnoprawna?
Oprócz umowy o pracę, zainteresowane strony mogą podpisać umowę cywilnoprawną. Spośród różnych rodzajów umów cywilnoprawnych najczęściej stosowane są umowa zlecenie i umowa o dzieło. Warto jednak pamiętać o ogólnej zasadzie, że rodzaj umowy musi być zgodny z charakterem wykonywanej pracy przez zatrudnioną osobę. Nie można również zapominać o zamierzonym efekcie, jaki strony chcą osiągnąć. Biorąc pod uwagę te kwestie, można wybrać odpowiednią umowę cywilnoprawną, która będzie najbardziej odpowiednia.
Umowa o dzieło, kiedy liczy się efekt
Zasadnicze znaczenie umowy o dzieło określa art. 627 Kodeksu cywilnego: "Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonywania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia". Strony powinny zawrzeć umowę o dzieło, gdy przedmiotem umowy jest wykonanie określonego utworu (dzieła). Innymi słowy, zlecający oczekuje, że zleceniobiorca wykona konkretne zadanie, którego efektem będzie wcześniej ustalony rezultat. Przykładem sytuacji, w której warto zastosować umowę o dzieło, jest naprawa uszkodzonej części samochodu lub wykonanie portretu.
Umowa na zlecenie
Często zdarza się, że pracodawcy, którzy chcą zoptymalizować koszty w firmie, proponują pracownikom podpisanie umowy zlecenie zamiast umowy o pracę. Różnica między tymi umowami polega na braku podporządkowania pracownika zleceniodawcy w przypadku umowy zlecenie. Innymi słowy, zleceniobiorca wykonuje pracę bez nadzoru pracodawcy i nie musi się z nim konsultować. Obowiązkiem zleceniodawcy jest udzielenie wskazówek zleceniobiorcy. Należy również pamiętać, że czynności nie muszą być wykonywane osobiście przez osobę przyjmującą zlecenie. Umowę zlecenie można stosować w przypadku napisania dzieła artystycznego lub sporządzenia bilansu finansowego przedsiębiorstwa.
Umowa o pracę, czyli co?
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, umowa o pracę zostaje zawarta, gdy "przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem". Innymi słowy, aby zatrudnienie miało charakter stosunku pracy, muszą być spełnione następujące warunki:
- pracownik musi być podporządkowany pracodawcy,
- praca musi być wykonywana odpłatnie,
- pracownik świadczy pracę osobiście,
- praca jest wykonywana w cyklach codziennych lub dłuższych,
- praca jest wykonywana na ryzyko pracodawcy, czyli pracodawca ponosi konsekwencje za błędy zatrudnionego, które nie są jego winą,
- praca jest wykonywana w miejscu i czasie określonym przez pracodawcę.
Spełnienie powyższych warunków oznacza, że strony zawarły umowę o pracę. Należy również pamiętać, że zgodnie z Kodeksem pracy, umowę tę nie można nazwać umową cywilnoprawną.
Umowa o pracę i umowy cywilnoprawne
Umowa o pracę jest jednym z podstawowych rodzajów umów regulujących zatrudnienie. Dla pracowników jest to istotny dokument, który określa ich prawa i obowiązki w miejscu pracy. Jednak oprócz umowy o pracę istnieją także inne rodzaje umów cywilnoprawnych, które mogą być stosowane w kontekście zatrudnienia.
Przed podpisaniem umowy o pracę warto rozważyć inne formy zatrudnienia, takie jak umowa zlecenia czy umowa o dzieło. Wiele zależy od konkretnych potrzeb pracodawcy i pracownika oraz od charakteru pracy, która ma być wykonywana.
Zawarcie umowy cywilnoprawnej
Przygotowanie umowy o pracę wymaga odpowiedniego procesu i przestrzegania przepisów prawa pracy. Jednak podpisanie umowy cywilnoprawnej, takiej jak umowa zlecenia z pracownikiem, może być mniej formalne i bardziej elastyczne.
Zawarcie umowy cywilnoprawnej może być korzystne dla pracodawcy w pewnych sytuacjach. Pracodawca ma większą swobodę w określaniu warunków umowy i zatrudniania pracowników na krótszy okres czasu. Umowa zlecenia może być również stosowana do określonych zadań lub projektów, które wymagają specjalistycznych umiejętności i nie wymagają długotrwałego zatrudnienia pracownika.
Kiedy umowy cywilnoprawne?
Zasadą jest, że to strony umowy ustalają jej charakter prawny. Jednak zarówno pracownik, jak i pracodawca muszą pamiętać, że rodzaj umowy o pracę musi być zgodny z charakterem wykonywanej pracy. Obecnie wśród umów cywilnoprawnych (które, w przeciwieństwie do umowy o pracę, są uregulowane w Kodeksie cywilnym) wyróżnia się dwie najpopularniejsze umowy. Są to umowa o dzieło i umowa zlecenie. Często stosowana jest również umowa agencyjna.
Umowa Agencyjna
To jeszcze inny rodzaj umowy cywilnoprawnej. Jest ona zawierana z agentami, którzy pośredniczą przy zawieraniu umów oznaczonego rodzaju na rzecz swojego zleceniodawcy. W tym przypadku, co ważne, nie występuje podporządkowanie agenta przełożonemu. W związku z powyższym, umowa ta nie może zostać uznana za umowę o pracę. Warto zauważyć, że umowa agencyjna jest wykorzystywana między innymi przez towarzystwa ubezpieczeniowe. W takim przypadku agent jest zobowiązany do zdobywania klientów i zawierania z nimi umów na rzecz towarzystwa, które reprezentuje.
| Rodzaje umów | Opis |
|---|---|
| Umowa o pracę na czas określony | Umowa stosowana przy pracy o ograniczonym czasie trwania. |
| Umowa o pracę na zastępstwo | Umowa zawierana, gdy pracownik ma zastąpić inną osobę w nieobecności. |
| Umowa zlecenie | Umowa elastyczna, stosowana do określonych zadań lub projektów. |
| Umowa o dzieło | Umowa dotycząca wynagradzania za wykonanie określonego dzieła. |
Wnioski
W kontekście umów o pracę i umów cywilnoprawnych istnieje wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę. Właściwy wybór rodzaju umowy zależy od indywidualnych potrzeb pracodawcy i pracownika, a także od charakteru wykonywanej pracy.
Przed podpisaniem umowy, warto zapoznać się z przepisami prawa pracy i skonsultować się z prawnikiem lub specjalistą ds. zatrudnienia. Ważne jest, aby pracownicy byli poinformowani o swoich prawach i obowiązkach oraz żeby zawarta umowa była zgodna z obowiązującymi przepisami prawa.
Dobrze przygotowana umowa o pracę lub umowa cywilnoprawna to podstawa nawiązania satysfakcjonującego stosunku pracy z pracodawcą. Zapewnia ona jasne zasady i ochronę dla obu stron, a także stanowi podstawę do dalszego rozwoju zawodowego.
To może Cię również zainteresować
