Spis treści
Ministerstwo Zdrowia, Główny Inspektor Sanitarny oraz inne instytucje zalecają, by w obliczu zagrożenia epidemiologicznego w miarę możliwości ograniczyć kontakt z innymi ludźmi. Akcja „#zostanwdomu” jest niezwykle popularna w mediach społecznościowych. Nie każdy jednak ma do tego prawo. Dowiedz się, czy pracownik może odmówić przyjścia do pracy w związku z koronawirusem!
Koronawirus a praca – czy można nie stawić się w miejscu pracy?
Zgodnie z art. 100 § 1 Kodeksu Pracy pracownik musi stosować się do poleceń swojego pracodawcy. Do nich zalicza się też obowiązek wykonywania swoich obowiązków w określonym czasie i miejscu. Odmowa może skończyć się nawet dyscyplinarnym zwolnieniem.
W biurach czy innych placówkach przebywa zwykle większa liczba osób, które mogą potencjalnie być nosicielami koronawirusa. By jednak mieć prawo odmówić przyjścia w wyznaczone przez pracodawcę miejsce, należy mieć rzeczowe, obiektywne i słuszne powody. Pracownik może bowiem nie wykonać swoich obowiązków, jeśli stanowią one dla niego zagrożenie życia czy zdrowia. W związku z tym można np. odmówić wyjazdu służbowego w tereny szczególnie niebezpieczne.
Osoby, które muszą stawić się w pracy, są więc do tego zobowiązane prawnie, chyba że wprowadzona zostanie specjalna ustawa o ograniczeniu działalności przedsiębiorstw.
W prawie pracy brakuje szczegółowych przepisów na okoliczności, w których sie znaleźliśmy. W związku z tym rząd sporządził specustawę o koronawiusie, która reguluje podstawowe kwestie. Prawdopodobnie wraz z rozwojem sytuacji będzie ona wzbogacana o kolejne poprawki, by skonkretyzować zasady m.in. funkcjonowania na rynku pracy. O tym, co obecnie zawiera ten dokument, przeczytasz w artykule Koronawirus praca- co mówi specustawa?.
Koronawirus a prawa pracownika
Czy są jakieś okoliczności, w których prawo działa na korzyść pracownika? Oczywiście może on nie przyjść do pracy, jeśli nie pozwala mu na to zdrowie. Jeśli ma podejrzenia, ze zachorował na COVID-19, powinien zadzwonić do sanepidu, najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub szpitala zakaźnego. Gdy z kolei jest się osobą przewlekle chorą (np. nadciśnienie, cukrzyca) lub o upośledzonej odporności (np. w wyniku przebytej chemioterapii), warto zgłosić się do lekarza – oceni zdolność do pracy i w razie potrzeby wypisze zwolnienie.
W wyjątkowych przypadkach pracownik ma także prawo nie przyjść do pracy w związku z koronawirusem, jeśli pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Zgodnie z zapisami art. 210 § 1 Kodeksu Pracy, jeśli nie stworzył on warunków odpowiadającym nowym przepisom bezpieczeństwa i higieny, można odmówić przyjścia do pracy. Jest to jedno z podstawowych praw pracownika. Nie odnosi się ono jednak do zawodów, dla których obowiązkiem jest ratowanie życia lub mienia.
W innych przypadkach każdy pracodawca musi zapewnić m.in. dostęp do bieżącej wody, mydła czy środków dezynfekujących. Powinien także dokładnie instruować pracowników jak powinni zachowywać ostrożność. To, jakie kroki w zakładzie pracy powinien jeszcze podjąć pracodawca, omówiliśmy w osobnym artykule: Koronawirus w Polsce - obowiązki pracodawcy.
Koronawirus a praca zdalna
Rząd, Sanepid oraz GIS zalecają pracę zdalną w tych miejscach, w których jest to możliwe. Jeśli więc pracownik uważa, że jest w stanie wykonywać swoje obowiązki z domu, powinien przedyskutować tę sprawę z przełożonym. Organizacją pracy zdalnej zajmuje się pracodawca i to od niego zależy jednak ostateczna decyzja. Może oczywiście odmówić, uznając, że prowadzi prawidłową profilaktykę koronawirusa.
Źródło: https://www.ifirma.pl/news/praca-zdalna-a-koronawirus-prawa-pracownika-i-obowiazki-pracodawcy.html
W innej sytuacji są rodzice oraz opiekunowie dzieci do lat 8. Szkoły i przedszkola zostały z dnia na dzień zamknięte, a nie każdy ma z kim zostawić swoje pociechy. Takie osoby mogą przejść na pracę zdalną lub tzw. urlop opiekuńczy. W obecnej sytuacji rząd wydłużył wymiar przebywania na zasiłku rodzicielskim do 14 dni. Dalsze tygodnie pokażą, czy zostaną wprowadzone dodatkowe zmiany.
Co ciekawe, pracodawca może zlecić pracę zdalną w kwarantannie domowej osobom, które jej podlegają. Jeśli pracownik jest zdrowy i zdolny do wykonywania swoich obowiązków (nie może jedynie opuszczać miejsca zamieszkania), musi zastosować się do poleceń pracodawcy.
Koronawirus a praca to jedno z najtrudniejszych zagadnień, z jakim muszą zmierzyć się polski Rząd i przedsiębiorcy. Z jednej strony ograniczenie kontaktów międzyludzkich działa na korzyść w powstrzymywaniu rozprzestrzeniania się wirusa. Z drugiej – istnieją takie branże, które nie mogą zawiesić swojej działalności. Jeśli musisz pracować, zachowaj ostrożność i skup się na czynnościach związanych z profilaktyką koronawirusa!
Polecamy także artykuł poświęcony pracy zdalnej i zaleceniom, gdy nie ma takiej możliwości: Praca zdalna i dojazd do pracy a koronawirus
