Pracownik - prawa i obowiązki

Rozliczanie nadgodzin: poradnik dla pracodawców

11 lipca 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 7 głosów

7 głosów

4 komentarze
Rozliczanie nadgodzin: poradnik dla pracodawców
Jak prawidłowo rozliczać nadgodziny? Poznaj nienormowany czas pracy, zrozumienie zasady wynagradzania za nadgodziny oraz zasady kodeksu pracy dotyczące nadgodzin.

W umowie o pracę znaleźć można

W umowie o pracę znaleźć można m.in. informacje o wymiarze czasu pracy osoby zatrudnionej. Współcześnie pracownicy mogą wykonywać zadania służbowe zarówno w pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu pracy. Podobnie jest w przypadku nadgodzin. Zasadniczo nie ma przeszkód, by pracę w godzinach ponadwymiarowych wykonywała osoba zatrudniona np. na pół etatu. Pracodawcy muszą pamiętać jednak o pewnych zasadach. W przeciwnym przypadku zlecenie pracy w nadgodzinach pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy może okazać się bardzo kosztowne.

Kiedy nadgodziny?

W przypadku nadgodzin pracodawca ma dość duże możliwości. Zgodnie z art. 151 § 1 Kodeksu pracy, praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:

  • konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
  • szczególnych potrzeb pracodawcy.

W praktyce pracodawcy najczęściej powołują się na drugi powód, czyli swoje potrzeby. Rzeczywiście, gdy pracy w zakładzie jest więcej niż zwykle, przedsiębiorca może wskazać, że jest to sytuacja wyjątkowa, która wymaga, by załoga pozostała po godzinach pracy.

Praca w nadgodzinach jest dozwolona, ale pracodawca musi pamiętać o jej udokumentowaniu. Zobacz artykuł  Nadgodziny? Trzeba je udokumentować! 

Odpowiednia rekompensata

Pracownikom, którzy świadczą pracę po godzinach należy się odpowiednia rekompensata. Obok normalnego wynagrodzenia wynikającego z ich osobistego zaszeregowania, mogą oni liczyć również na dodatek w wysokości 100% lub 50% wynagrodzenia. Ten pierwszy dodatek pracodawca będzie zobowiązany wypłacić za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

Szukasz pracy?

Konsultant biura obsługi klienta

Adecco Poland Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Pracownik działu Utrzymania Ruchu- bez doświadczenia

Electrical Components International Sp. z o. o.

  • Bielsko-Biała
Dodana
Dodana

Pracownik brygady sprzątającej

Dijo Baking Sp. z o.o.

  • Wrocław
Dodana
  • w nocy,
  • w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

W pozostałych wypadach pracownik będzie mógł liczyć na 50% wynagrodzenia. Warto przy tym dodać, że przedsiębiorca nie zawsze będzie zobowiązany do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia – może on po prostu udzielić swoim podwładnym dni wolnych w zamian za pracę po godzinach. Takie rozwiązanie również zostało przewidziane w Kodeksie pracy.

150 godzin w roku i...

Gdy mowa o nadgodzinach, należy podkreślić, że pracodawca nie ma pełnej dowolności. Jeżeli powołuje się on na swoje wyjątkowe potrzeby, to liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.

Problem może pojawić się wówczas, gdy mowa o pracownikach, którzy nie świadczą pracy w pełnym wymiarze godzin. Zasadniczo oni również mogą pracować w godzinach nadliczbowych. Ponieważ jednak pracują krócej niż osoby zatrudnione na pełen etat, w ich przypadku inaczej liczy się wysokość dodatku do wynagrodzenia. Ekonomicznie lepiej pracodawca wychodzi zatem zatrudniając po godzinach pracowników, którzy nie mają pełnego etatu. Trzeba jednak pamiętać, że uregulowanie tej kwestii musi znaleźć się w umowie o pracę. Tam strony powinny wskazać, po przepracowaniu ilu godzin miesięcznie pracownikowi będzie przysługiwał dodatek.

W praktyce, zbyt częste zlecanie nadgodzin pracownikowi zatrudnionemu na część etatu może wywołać po jego stronie konkretne roszczenie. Mowa o tym, że będzie się on mógł domagać tego, by pracodawca zawarł z nim umowę o pracę na pełen etat.

Dodatek za pracę

Jako pracodawca, musisz zrozumieć, że wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach nie jest kwestią wyboru, ale obowiązku prawnego. "Praca w nadgodzinach" to termin często używany w środowisku pracodawców. Każda praca wykonywana ponad zwykły wymiar czasu pracy pracownika, wymaga odpowiedniego dodatku za pracę. Warto przy tym pamiętać, że prawo nie określa konkretnego procentu dodatku za pracę po godzinach, jednak wskazuje, że nie może być on niższy niż 50% lub 100% w zależności od okoliczności.

Udowodnienie nadgodzin

Zapewniając pracownikowi godziwe wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach, należy także pamiętać o konieczności udokumentowania tych godzin. Według przepisów Kodeksu pracy, dowód przepracowanych godzin nadliczbowych leży po stronie pracodawcy. Pracownik ma prawo domagać się udokumentowania swojej pracy nadliczbowej. Dlatego, jako pracodawca, powinieneś prowadzić dokładne zapisy dotyczące godzin pracy swoich pracowników, aby uniknąć potencjalnych problemów w przyszłości.

Właściwe zarządzanie godzinami nadliczbowymi jest kluczem do utrzymania dobrych relacji z pracownikami i efektywnego zarządzania firmą. Pamiętaj o prawidłowym rozliczaniu nadgodzin, zrozumieniu nienormowanego czasu pracy i przestrzeganiu przepisów kodeksu pracy.

Nienormowany czas pracy

Często spotykanym terminem w kontekście godzin pracy jest "nienormowany czas pracy". Jest to wyjątkowa sytuacja, w której nie obowiązuje limit nadgodzin. Ten model pracy jest jednak ograniczony do specyficznych stanowisk i sytuacji, na przykład kierowników. Pomimo tego, nadal obowiązują zasady dotyczące rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Jest to szczególnie istotne dla pracodawców, aby zrozumieć swoje prawa i obowiązki w ramach nienormowanego czasu pracy.

Wynagrodzenie za nadgodziny

Ostatecznie, wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach musi być sprawiedliwe i zgodne z przepisami kodeksu pracy. To, co oznacza "sprawiedliwe", zależy od konkretnej sytuacji. Na przykład, jeżeli pracownik pracuje po godzinach, ale nie wykonuje dodatkowej pracy, dodatek za pracę po godzinach może nie być wymagany. Jednak jeżeli pracownik pracuje po godzinach i wykonuje dodatkową pracę, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych jest wymagane. Kluczowe jest zrozumienie tych różnic i właściwe zarządzanie pracą nadliczbową.

Praca w godzinach nadliczbowych

Podsumowując, zarządzanie pracą w godzinach nadliczbowych wymaga zrozumienia zasad kodeksu pracy, praw pracodawcy i praw pracownika. To jest nie tylko kwestia zapłaty za pracę w godzinach nadliczbowych, ale także udowodnienie nadgodzin, ustalenie limitu nadgodzin i zrozumienie, co oznacza "nienormowany czas pracy". Wszystko to jest kluczowe dla sprawiedliwego i efektywnego zarządzania pracą po godzinach, a także dla utrzymania dobrych relacji z pracownikami. Pamiętaj, że pracownicy, którzy czują się szanowani i doceniani, są często bardziej zaangażowani i produktywni.
 

To może Cię również zainteresować

Wymiar czasu pracy - wszystko co warto o nim wiedzieć

Najczęściej zadawane pytania

Czy dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych jest obowiązkowy?

Tak, zgodnie z prawem, dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych jest obowiązkowy i nie może być niższy niż 50% lub 100% w zależności od okoliczności.

Jak udowodnić, że pracownik pracował nadgodziny?

Dowód przepracowanych godzin nadliczbowych leży po stronie pracodawcy. Należy prowadzić dokładne zapisy dotyczące godzin pracy swoich pracowników.

Czym jest nienormowany czas pracy?

Nienormowany czas pracy to sytuacja, w której nie obowiązuje limit nadgodzin. Taki model pracy jest jednak ograniczony do specyficznych stanowisk i sytuacji.

Jak obliczyć wynagrodzenie za nadgodziny?

Wynagrodzenie za nadgodziny powinno być sprawiedliwe i zgodne z przepisami kodeksu pracy. Wszelkie różnice zależą od konkretnej sytuacji.

Jak zarządzać pracą w godzinach nadliczbowych?

Zarządzanie pracą w godzinach nadliczbowych wymaga zrozumienia zasad kodeksu pracy, praw pracodawcy i praw pracownika. Właściwe zarządzanie godzinami nadliczbowymi jest kluczem do utrzymania dobrych relacji z pracownikami i efektywnego zarządzania firmą.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Robert Ćwiertnia

Student

Cześć! Jestem Robert i  jestem copywriterem dla  serwisu Aplikuj.pl. Od kilku lat moją pracą jest pisanie artykułów,
Pasjonuję się  prawem pracy i wszystkimi powiązanymi z nimi tematami.

4 komentarze

Aldona

Aldona

Najważniejsze kiedy przysługują że są przymusem. Wiele firm nie pracuje w soboty ale są takie sytuacje.
Bolo

Bolo

Zasady nadgodzin są ważne bo dotyczą czasu poza właściwym czasem pracy, a także sytuacji mających miejsce w w dni wolne więc musi to być jednoznaczne dla wszystkich.
Kasia

Kasia

Może zaistnieć taka potrzeba, że należy popracować dłużej. Musi być dla kogoś wykonana dodatkowa robota. Zazwyczaj za nadgodziny pracodawca zapłaci. U mnie w zakładzie pracy - nasz finansowy dział nieraz pracuje w soboty. Nam za to nie płacą, ale ten dzień możemy wykorzystać sobie w innym terminie w tygodniu.
Seba

Seba

Trzeba wiedzieć kiedy można odmówić albo jaka jest stawka za nadgodziny w dniu powszednim lub w weekendy i w winne terminy. To wszystko jest bardzo ważne.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka