Spis treści
Jako pracodawca powinieneś wiedzieć, kiedy możesz zażądać od swoich pracowników pozostawia w zakładzie pracy dłużej, kiedy pracownik może odmówić wykonywania pracy po godzinach.
Jak kwestię nadgodzin regulują przepisy?
Nadgodziny to zagadnienie dotyczące wyłącznie osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, a to oznacza, że regulacji należy szukać w Kodeksie pracy. Artykuł 151 § 1 wymienia sytuacje, w których praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna:
- w konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- szczególnych potrzeb pracodawcy.
Pierwszy punkt jest zrozumiały i nie trzeba go tłumaczyć. Sytuacja komplikuje się jednak, gdy mowa o „szczególnych potrzebach pracodawcy”. Co znaczy ten zwrot? Jeżeli sięgnąć do orzecznictwa Sądu Najwyższego, który wypowiadał się na ten temat, to należy uznać, że mowa o pracy niezaplanowanej, którą trudno było przywidzieć.
Od ciebie, jako pracodawcy, zależy to, czy uznasz określone potrzeby za szczególne. Jeżeli tak, będziesz mógł oświadczyć pracownikom, aby zostali w pracy po godzinach.
Kto może odmówić pracy po godzinach?
**Praca OD ZARAZ w Wałbrzychu - BEZ CV - BEZ DOŚWIADCZENIA - TYGODNIÓWKI // Sortowanie paczek**
TWG Polska Sp. z o.o.
- Szczawno-Zdrój
- 24-36 zł / h
Monter nawierzchni kolejowej
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A
- Zbąszynek
**Praca OD ZARAZ w Wałbrzychu - BEZ CV - BEZ DOŚWIADCZENIA - TYGODNIÓWKI // Sortowanie paczek**
TWG Polska Sp. z o.o.
- Świebodzice
- 24-36 zł / h
**Praca OD ZARAZ w Wałbrzychu - BEZ CV - BEZ DOŚWIADCZENIA - TYGODNIÓWKI // Sortowanie paczek**
TWG Polska Sp. z o.o.
- Wałbrzych
- 24-36 zł / h
Czy pracownik, którego poprosić o pozostanie po godzinach może powiedzieć „nie”? Okazuje się, że tak. W kodeksie pracy znajduje się informacja o tym, kto jest objęty bezwzględnym zakazem pracy po godzinach. Mowa tu o:
- pracownikach młodocianych (za takiego jest uważana osoba, która ukończyła 16 lat, ale nie przekroczyła 18 lat),
- kobietach w ciąży.
Co oznacza termin „zakaz bezwzględny”? To po prostu zakaz bezwzględny. Nawet zgoda pracownika na pracę po godzinach nie ma znaczenia, bo wyrażenie takiej nie oznacza, że możesz zezwolić na przystąpienia pracownika do pracy.
Powyższe osoby muszą powiedzieć ci „nie”, gdy zapytasz je o pracę po godzinach. Jest też grupa osób, która może, ale nie musi odmówić. Chodzi o:
- pracowników, którzy opiekują się dziećmi do 4. roku życia,
- pracowników niepełnosprawnych – ale tylko wówczas, gdy lekarz medycyny pracy, który jest upoważniony do przeprowadzenia badań profilaktycznych, uzna, że pracownik może wykonywać pracę po godzinach.
Zdarza się, że pracownicy wykonują zadania na stanowiskach, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Takie osoby również mogą odmówić wykonywania pracy po godzinach.
Nieuzasadniona odmowa to kara porządkowa dla pracownika?
Jako pracodawca powinieneś wiedzieć, kiedy możesz wymagać od pracownika pozostania po godzinach w pracy. Ponieważ jednak najczęściej będziesz powoływać się na drugi punkt, czyli swoje szczególne potrzeby, musisz być bardzo ostrożny. Co prawda za nieuzasadnioną odmowę wykonania polecenia służbowego możesz pociągnąć pracownika do odpowiedzialności, czyli nałożyć na niego jedną z przewidzianych w Kodeksie pracy kar porządkowych, ale nie jest to najlepsze rozwiązanie. W skrajnych przypadkach sprawa może skończyć się w sądzie, a wówczas to specjaliści wypowiedzą się, czy faktycznie mogłeś zdecydować o pracy po godzinach.
Dopuszczalność pracy w godzinach nadliczbowych
Praca w godzinach nadliczbowych jest traktowana jako obowiązek wykonywania pracy, jednak występują pewne ograniczenia. Zgodnie z Kodeksem pracy, maksymalny dopuszczalny limit godzin nadliczbowych w skali roku nie może przekroczyć 150. Jeżeli pracodawca wystawi polecenie pracy w godzinach nadliczbowych, które przekroczy ten limit, pracownik ma prawo odmówić wykonania pracy. Pamiętaj jednak, że odmowy pracy w nadgodzinach można dokonać tylko w sytuacji, gdy jest to zgodne z przepisami kodeksu pracy.
Pracownik może odmówić pracy po godzinach
Warto zauważyć, że niezależnie od sytuacji, pracownik ma prawo odmówić pracy w nadgodzinach. Oznacza to, że nawet jeśli pracodawca twierdzi, że istnieją szczególne potrzeby, które wymagają pracy w nadgodzinach, pracownik może odmówić. Jednakże, odmowa pracy powinna być dobrze uzasadniona, aby uniknąć negatywnych konsekwencji. Odmowy wykonania pracy nie można traktować lekko, a decyzja ta powinna być podjęta po przemyślanej analizie sytuacji.
| Temat | Opis |
|---|---|
| Dopuszczalność pracy nadliczbowej | Maksymalny limit godzin nadliczbowych wynosi 150 rocznie. |
| Odmowa pracy po godzinach | Pracownik ma prawo odmówić pracy nadliczbowej, ale powinien to zrobić zgodnie z przepisami. |
| Limit godzin nadliczbowych | Przekroczenie limitu godzin nadliczbowych może skutkować konsekwencjami dla pracodawcy. |
| Czas wolny za godziny nadliczbowe | Pracownik ma prawo do dodatkowego czasu wolnego lub dodatkowego wynagrodzenia za pracę nadliczbową. |
Czas wolny za godziny nadliczbowe
Praca w godzinach nadliczbowych wiąże się również z pewnymi korzyściami dla pracowników. Kodeks pracy gwarantuje, że za godziny nadliczbowe pracownik ma prawo do dodatkowego czasu wolnego lub dodatkowego wynagrodzenia. W zależności od specyfiki miejsca pracy i rodzaju pracy, pracodawca może oferować różne formy rekompensaty za prace nadliczbową. Jest to ważny aspekt, który pracownik powinien znać i zrozumieć, podejmując decyzję o pracy w godzinach nadliczbowych.
5 ciekawostek i dodatkowych informacji o nadgodzinach w pracy
- W Polsce, nadgodziny są ograniczone do 8 godzin w tygodniu, 12 godzin w miesiącu i 150 godzin w ciągu roku.
- Nadgodziny są często wykorzystywane przez pracodawców do zwiększenia produktywności, ale mogą prowadzić do wypalenia zawodowego i innych problemów zdrowotnych.
- Wiele osób nie jest świadoma swojego prawa do otrzymywania dodatkowej zapłaty za nadgodziny.
- Według badań OECD, w 2019 roku Polacy przepracowali średnio 1688 godzin, co jest wyższe niż średnia OECD wynosząca 1569 godzin.
- W 2022 roku, 30% Polaków twierdziło, że pracuje po godzinach co najmniej raz w tygodniu.
To może Cię również zainteresować
