Spis treści
Ochrona pracownika, który przebywa na urlopie bezpłatnym, wynika z brzmienia art. 41 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie trwania urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w sytuacji, gdy nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Warto przy tym zauważyć, że zapis ten chroni nie tylko tych pracowników, którzy przebywają na urlopie bezpłatnym, ale również osoby wykorzystujące swoje prawo do urlopu wypoczynkowego.
Aby móc skorzystać z urlopu bezpłatnego pracownik jest zobowiązany złożyć pisemny wniosek. Na jego podstawie pracodawca może, ale nie musi udzielić swojemu podwładnemu dni wolnych.
Warto przy tym wskazać na dwie istotne kwestie. Przede wszystkim z uwagi na ochronę pracodawcy i jego usprawiedliwionych potrzeb kadrowych ustawodawca przewidział możliwość odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn wówczas, gdy trwa on dłużej niż 3 miesiące. Ponadto, podmiot zatrudniający, zgodnie z art. 1741 § 1 Kodeksu pracy, może swojemu podwładnemu udzielić urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres, który ustalony został w porozumieniu między pracodawcami.
Przywołany powyżej art. 41 Kodeksu pracy chroni - jak wspomniano - nie tylko pracowników przebywających na urlopie bezpłatnym. Zgodnie z nim pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z zatrudnionymi, którzy korzystają z urlopu szkoleniowego czy wypoczynkowego. Podobnie rzecz ma się w przypadku urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. Dodatkowo ustawodawca wskazał, czym jest usprawiedliwiona nieobecność pracownika w zakładzie pracy.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na tak zwane okresy ochronne. Po ich upływie pracodawca będzie mógł rozwiązać zawartą z pracownikiem umowę bez wypowiedzenia.
Jednocześnie jednak należy wskazać, że korzystanie z urlopu bezpłatnego nie zawsze musi chronić przed zwolnieniem.
Co do zasady pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym jest chroniony przez ustawodawcę przed zwolnieniem. Od tej reguły istnieją jednak odstępstwa. Jednym z takich jest ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy. W takiej sytuacji pracownik nie podlega ochronie. Podobnie jest wówczas, gdy pracodawca skorzysta z ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. To akt, który obowiązuje podmioty zatrudniające co najmniej 20 pracowników. W przypadku zwolnień grupowych możliwe jest wypowiedzenie pracownikowi stosunku pracy w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące czy w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy wówczas, gdy upłynął okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Więcej o tych sytuacjach można posłuchać w poniższym filmie:
Podsumowując, urlopu bezpłatnego można udzielić wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Nie ma minimalnego ani maksymalnego okresu, na jaki można takiego urlopu udzielić. Pracownik na urlopie bezpłatnym traci swoje prawa pracownicze w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Nie można go jednak zwolnić, kiedy przebywa na urlopie bezpłatnym, a nie minął czas, w którym można rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.
