Urlop wypoczynkowy

Co z Twoim urlopem po... urlopie bezpłatnym?

7 stycznia 2023

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 29 głosów

29 głosów

13 komentarzy
Co z Twoim urlopem po... urlopie bezpłatnym?
Zdarzają się takie sytuacje, gdy pracownik musi zawnioskować o urlop bezpłatny. Nie wykonuje wówczas pracy i nie otrzymuje wynagrodzenia, ale w dalszym ciągu jest zatrudniony w zakładzie pracy. Jak zatem obliczyć, ile dni płatnego urlopu mu przysługuje w ramach zawartej umowy?

Powrót z urlopu bezpłatnego a urlop wypoczynkowy

Zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy: „Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego”. Jednocześnie jednak tego okresu nie wlicza się do okresu czasu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Z powyższego wysunąć można wniosek, że pracownikowi, który w ciągu roku skorzystał z urlopu bezpłatnego, naliczać należy urlop płatny zgodnie z zasadą proporcjonalności.

Zadanie sprowadza się więc do przeliczenia, przez ile dni zatrudniony świadczył pracę i ile przysługuje mu dni urlopu z jednoczesnym jednak pominięciem dni, które zatrudniony wykorzystał w ramach urlopu bezpłatnego.

Zapamiętaj!
Urlop płatny będzie pomniejszony tylko wówczas, gdy pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym przez okres minimum 1 miesiąca. Jeśli był na nim krócej, wymiar urlopu wypoczynkowego nie ulega zmianie.

Kiedy udzielać urlopu bezpłatnego?

Aktualnie obowiązujące przepisy nie wskazują, jak długi może być okres urlopu bezpłatnego udzielony pracownikowi. Kwestia ta pozostaje do ustalenia pomiędzy zainteresowanymi stronami, czyli pracodawcą i zatrudnionym. Z punktu widzenia jednak zarówno tego pierwszego, jak i drugiego warto pamiętać, że sytuacją korzystniejszą jest wykorzystanie – w pierwszej kolejności – urlopu płatnego, który przysługuje pracownikowi na podstawie zawartej z podmiotem zatrudniającym umowy. W ten sposób nie tylko nie traci się prawa do urlopu płatnego w przypadku, gdy urlop bezpłatny trwa powyżej 30 dni, ale i nie trzeba dokonywać szczegółowych wyliczeń.

Kodeks pracy a urlop wypoczynkowy po bezpłatnym 

Osoby, które zmagają się z dokonaniem prawidłowego obliczenia dni wolnych, powinny w pierwszej kolejności zapoznać się z art. 155 i art. 155 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy. Pierwszy z nich wyjaśnia sytuacje, w których pracownik nie świadczy pracy i w związku z tym przysługuje mu obniżony wymiar urlopu wypoczynkowego. Są to, poza omawianym urlopem bezpłatnym, również takie sytuacje, jak:

  • urlop wychowawczy,
  • odbywanie zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,
  • tymczasowe aresztowanie,
  • odbywanie kary pozbawienia wolności,
  • nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy.

Warto jednak wskazać, że okres braku świadczenia pracy, w którym zatrudniony nie nabywa prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego, powoduje skrócenie tego urlopu tylko wtedy, gdy trwa łącznie co najmniej jeden miesiąc. Jednocześnie jednak Kodeks pracy uściśla, co następuje,  jeżeli ów okres bez świadczenia pracy przypada po nabyciu prawa do urlopu.

Szukasz pracy?

Tokarz

GRUPA CONTRAIN

  • Łódź
Dodana
Dodana

Praca Mechanik / Elektryk / Utrzymanie Ruchu / Sep /

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Belsk Duży
Dodana

Operator wózka widłowego UDT

Human & Hunter Sp. Z O.O.

  • Wrocław
  • 5 400-6 400 zł / mc
Dodana
Kiedy proporcjonalne obniżenie urlopu?

 

§  2. Jeżeli okres, o którym mowa w § 1 pkt 1 i 3-6, przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Art.155 §2 Kodeksu pracy

Wyliczanie urlopu wypoczynkowego po urlopie bezpłatnym

Teoria, jak wiadomo, to nie praktyka. Warto powyższe przeanalizować na konkretnym przykładzie. I tak, zakładając, że pracownik z 4-letnim stażem zawnioskował o jeden miesiąc urlopu bezpłatnego, to jego urlop wypoczynkowy został obniżony dokładnie o 1,66 dnia. Liczba ta bierze się z następującego wyliczenia: 1/12 x 20 dni.

W efekcie zatrudnionemu pozostaje 19 dni urlopu wypoczynkowego, który może wykorzystać w dowolny sposób według własnego uznania, przy czym według prawa pracy 10 dni z tego urlopu należy wykorzystać ciągiem.

Jak odliczać niepełne dni od urlopu?
Należy przytoczyć tutaj również art. 155 Kodeksu pracy, zgodnie z którym niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do dnia pełnego (20 dni urlopu – 1,66 dnia = 18,34 dnia, który zostaje zaokrąglony zgodnie ze wskazanym powyżej artykułem).

Urlop bezpłatny? Koniecznie na piśmie!

To, że urlop taki może być wzięty w każdej chwili, nie oznacza, że pracodawca może przymusowo wysłać pracownika na taki urlop. Każdy zatrudniony powinien pamiętać, że pracodawca nie może udzielić osobie zatrudnionej urlopu bezpłatnego bez jej pisemnego wniosku. Trzeba wskazać, że na takim stanowisku stanął również Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 15 października 1996 roku (sygn. akt III Aua 34/96). W każdym przypadku ewentualne udzielenie takiego urlopu jest uznawane za bezskuteczne, zaś pracownik powinien po prostu wykonywać swoje obowiązki. Jeżeli pracodawca zmusi pracownika do skorzystania z urlopu bezpłatnego, zatrudniony ma prawo domagać się tak zwanego wynagrodzenia przestojowego.

Czy można wziąć urlop bezpłatny, mając jeszcze wypoczynkowy?

Urlop wypoczynkowy to prawo każdego pracownika zatrudnionego na podstawie stosunku pracy. Nieco innym rodzajem urlopu, którego może udzielić pracodawca, jest urlop bezpłatny. Kiedy przysługuje, ile może trwać i czy można go wziąć, gdy ma się jeszcze niewykorzystany urlop wypoczynkowy – te kwestie reguluje Kodeks pracy. Urlop bezpłatny może być udzielony pracownikowi bez względu na to, czy wykorzystał on cały wymiar urlopu wypoczynkowego. Może być on udzielony na dowolny cel, np. w celu szukania innego zatrudnienia, wyjazdu do pracy sezonowej czy w celach zdrowotnych. Pracownik nie ma obowiązku uzasadniać swojego wniosku, ale musi wskazać w nim czas trwania urlopu.

Nie istnieją przepisy prawa, które nakazywałyby w pierwszej kolejności wykorzystanie urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że z urlopu bezpłatnego można skorzystać w każdej chwili, przy czym pracodawca może zachęcać pracownika do wykorzystania w pierwszej kolejności uprawnień do wypoczynku płatnego. Działanie to wynika z terminowości udzielania takich urlopów, przy czym jest dla pracownika korzystniejsze.

Video

Według Kodeksu pracy, jeśli urlop bezpłatny trwa przynajmniej miesiąc, to konieczne jest obniżenie wymiaru bieżącego urlopu wypoczynkowego w roku, w którym pracownik wraca do pracy. W przypadku, gdy urlop bezpłatny przypada w momencie, gdy pracownik nabył już prawo do urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym, to po powrocie do pracy wymiar urlopu płatnego zostaje proporcjonalnie obniżony. Jest to niemożliwe w sytuacji, gdy przed urlopem bezpłatnym pracownik wykorzystał cały urlop wypoczynkowy – wówczas pula urlopowa nie może zostać obniżona.

Jak więc widać, bardziej opłaca się najpierw wykorzystać urlop wypoczynkowy, chyba że urlop bezpłatny będzie trwał krócej niż miesiąc. Urlop bezpłatny a wymiar urlopu wypoczynkowego to kwestia dokładnie uregulowana przez Kodeks pracy. Nie ma tu żadnych odstępstw, ale warto pamiętać, że w przepisach przewidziano specjalny rodzaj urlopu bezpłatnego, który przyznawany jest w celu podjęcia pracy u innego pracodawcy. Wykorzystuje się go wówczas, gdy obaj pracodawcy porozumieją się w tej kwestii, a pracownik wyrazi zgodę na taką czasową zmianę pracodawcy.

To może Cię również zainteresować

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Najczęściej zadawane pytania

Czy można wziąć urlop płatny po urlopie bezpłatnym?

Tak, według Kodeksu pracy pracownik może przejść na urlop płatny po odbyciu urlopu bezpłatnego, jednakże jeśli urlop bezpłatny trwał minimum miesiąc, wymiar wypoczynkowego urlopu płatnego ulega proporcjonalnemu pomniejszeniu.

O ile zmniejsza się urlop płatny po urlopie bezpłatnym?

Urlop wypoczynkowy po odbyciu min. miesięcznego urlopy bezpłatnego pomniejszany jest proporcjonalnie. W przypadku dokładnie 1 miesiąca odejmuje się 1/12 rocznego wymiaru urlopu w zależności od stażu pracy. Przykładowo urlop płatny pracownika, któremu przysługuje 20 dni rocznie, po miesiącu urlopu bezpłatnego zostanie pomniejszony o 1/12 x 20, czyli 1,6 dnia.

Czy można przejść na urlop bezpłatny, gdy nie wykorzystało się płatnego?

Tak, urlop bezpłatny można otrzymać niezależnie od wymiaru urlopu wypoczynkowego. Nie ma w prawie pracy zapisu, że w pierwszej kolejności należy wykorzystać urlop płatny, jednak pracodawcy preferują takie rozwiązanie z przyczyn praktycznych.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

13 komentarzy

tula1

tula1

Bardzo przydatny artykuł, przypomina o niektórych kwestiach, na które jako pracodawca muszę zwracać uwagę. Informacje są tu ujęte w przystępnej i łatwej do zrozumienia formie.
Grazka

Grazka

Ważne informacje na temat obliczania urlopu wypoczynkowego i obniżania go w przypadku urlopu bezpłatnego. Cieszę się, że artykuł wyjaśnił te kwestie w prosty i zrozumiały sposób.
mgr

mgr

Nie wiedziałem, że można brać urlop bezpłatny na szukanie nowego zatrudnienia. Bardzo ciekawie ujęte w artykule, teraz wiem, czego mogę oczekiwać od pracodawcy.
Majka

Majka

Cieszę się, że artykuł wyjaśnił niejasne kwestie związane z urlopem bezpłatnym. Teraz wiem, że pracodawca nie może wymusić takiego urlopu bez pisemnego wniosku i że mogę skorzystać z niego w każdej chwili.
Klaudia

Klaudia

A nie ma przypadkiem jeszcze sytuacji, że sumujemy liczbę dni urlopu bezpłatnego i jeżeli wyjdzie 30 dni, to również obniżamy wymiar urlopu wypoczynkowego o ile pracownik wrócił do pracy w danym roku kalendarzowym? Przykładowo: Pracownik w lutym był 10 dni na UB, w kwietniu 5 dni na UB, a w maju 15 dni na UB. Łącznie daje to nam 30 dni nieobecności w pracy w danym roku kalendarzowym.
Atleat

Atleat

Jak jest wszystko na legalu to nie ma się o co martwić w tym temacie.
Dariusz

Dariusz

Wszystko fajnie tylko taki pracodawca nawet jak się zgodzi może być wkurzony na stosunek pracownika i w odpowiednim czasie powiedzieć do widzenia. Przepisy są przepisami ale zwolnienie także może być uzasadnione.
naucz. technologii

naucz. technologii

Artykuł ok. Ja jako nauczyciel, gdy potrzebuję jakiś dzień wolny np. we wrześniu, październiku. listopadzie itd- biorę urlop bezpłatny. My mamy urlop w lipcu i sierpniu.
Wanda Myśliwiec

Wanda Myśliwiec

Nie miałam już urlopu wypoczynkowego i pracodawca zgodził się - udzielił mi na pół roku urlop bezpłatny. Nie straciłam finansowo nic, bo pracowałam poza granicami naszego kraju. Jedyna strata to ta, że te pół roku nie wlicza się do stażu.
Gosia Szabelska

Gosia Szabelska

Urlop bezpłatny czasami można brać gdy pracodawca się zgodzi. Jest to jednak sytuacja gdzie nie płaci on wtedy jakichś składek. Więcej trzeba o tym się dowiedzieć.
Zawoja

Zawoja

To chyba są dwie bajki. Najważniejsze mieć dobry układ w firmie, by pracodawca nie był wkurzony i spowodował potem radykalne kroki. Trzeba umieć wszystko pogodzić.
Tatralandia

Tatralandia

Kiedyś będę chciała zabrać większy urlop wraz z bezpłatnym na dłuższy wyjazd dookoła świata. Już to wielokrotnie omawia łam z szefową. CHyba w przysżłym dopiero roku się uda.
Piszczek

Piszczek

Najgorsze są sytuacje gdy np. firma jest włoska, niemiecka i np. u nas jest dzień wolny ustawowo a oni pracują i wymagają od firmy by jakiś dział pracował wtedy. Prawo jedno a praktyka drugie.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.