Urlop wypoczynkowy

Wymiar urlopu wypoczynkowego

21 lutego 2020

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 18 głosów

18 głosów

16 komentarzy
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi, którego obowiązuje stosunek pracy. Z założenia jest to czas relaksu, który pozwala zregenerować siły i przygotować pracownika do kolejnych miesięcy pracy. Nie wszyscy mają jednak tyle samo dni na odpoczynek. Jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego? Od czego zależy jego długość oraz czy można z niego nie skorzystać? Rozwiewamy wszelkie wątpliwości.

Urlop wypoczynkowy należy się każdemu, kto został zatrudniony w oparciu o umowę o pracę bądź świadczy ją na zasadzie mianowania, wyboru, powołania albo spółdzielczej umowy o pracę. W związku z tym, prawa do urlopu wypoczynkowego nie mają osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych, tj. zlecenie czy o dzieło. Nie ma natomiast znaczenia wymiar czasu pracy w przypadku umowy o pracę – taki urlop należy się pracownikowi, jednak jest proporcjonalnie pomniejszany. Tego, ile dni urlopu wypoczynkowego przy niepełnym wymiarze czasu pracy Ci się należy, dowiesz się poniżej!

Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje?

Urlop wypoczynkowy stanowi niezbywalne prawo pracownika, zagwarantowane przepisami Kodeksu pracy, co oznacza, że nie można z niego zrezygnować czy przepisać go innej osobie. Tym samym, w gestii pracownika leży, aby wykorzystać go należycie, a rolą pracodawcy jest udzielenie urlopu.

Warto jednak pamiętać, że nie zawsze musi to nastąpić wówczas, gdy pracownik sobie tego życzy. W rzeczywistości to pracodawca decyduje o tym, kiedy pracownik uda się na należny urlop wypoczynkowy, bowiem w dużej mierze jest to uzależnione od potrzeb zakładu pracy. Jeśli we wniosku o urlop wypoczynkowy pracownik wskazał daty, w których inny pracownik przebywa na urlopie, albo odbywają się ważne dla firmy działania, pracodawca może ten urlop przesunąć w czasie.

Ile dni urlopu wypoczynkowego w takim razie masz do dyspozycji? Otóż wszystko zależy od tego, jaki wymiar urlopu wypoczynkowego Ci przysługuje. Jest to uzależnione od kilku czynników, które reguluje Kodeks pracy. Przede wszystkim od ogólnego stażu pracy, do którego wlicza się również okresy nauki we wskazanym wymiarze, oraz od tego, czy jest to pierwsza praca na umowę o pracę, czy już kolejne zatrudnienie. Kluczowe jest także, czy pracujemy na cały etat, czy jego część. Poniżej uzupełniamy szczegółowe informacje, jak wyliczyć urlop, uwzględniając te indywidualne kwestie.

Płatny urlop wypoczynkowy - porównanie wymiaru w państwach europejskich

Źródło: https://tvn24bis.pl/z-kraju,74/35-dni-platnego-urlopu-propozycja-opzz,1000768.html

Urlop wypoczynkowy wymiar

Zgodnie z art. 154 § 1 Kodeksu pracy obecnie urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego na stosunku pracy przysługuje w wymiarze:

  • 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
  • 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Tutaj warto zaznaczyć, iż do łącznego okresu zatrudnienia wliczane są zarówno wszystkie okresy poprzednich zatrudnień (nie mają znaczenia przerwy w świadczeniu pracy czy sposób ustania stosunku pracy), jak i okresy pobierania nauki, które nie sumują się.

Tym samym, jeśli pracownik przykładowo ukończył szkołę ogólnokształcącą oraz studia, może doliczyć tylko jeden z okresów, który wliczy się do stażu pracy. W tej sytuacji korzystniejszym rozwiązaniem jest szkoła wyższa. Oto, ile lat można wliczyć do stażu pracy, kończąc określony etap nauki:

Szukasz pracy?
Dodana
Dodana
Dodana

Mechanik utrzymania ruchu

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana
  • w przypadku zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – czas trwania nauki przewidziany w programie nauczania, jednak nie więcej niż 3 lata;
  • gdy mówimy o średniej szkole zawodowej – czas trwania nauki przewidziany w programie nauczania, nie więcej jednak aniżeli 5 lat;
  • po ukończeniu średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat
  • w przypadku średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;
  • gdy mówimy o szkole policealnej – 6 lat;
  • po ukończeniu szkoły wyższej (studia licencjackie, inżynierskie, magisterskie) – 8 lat.

Wymiar urlopu wypoczynkowego obejmuje jeszcze jedną istotną kwestię – jeśli okresy nauki i pracy się pokrywają, tzn. jeżeli pracownik jednocześnie pracował i na przykład studiował, to obliczając długość okresu zatrudnienia, wybiera się korzystniejszy dla niego wariant.

Co wlicza się do stażu pracy?

  • okres, za który przysługuje odszkodowanie, w sytuacji, gdy pracownikowi został skrócony okres wypowiedzenia i nie podjął on w tym czasie zatrudnienia;
  • czas urlopu wychowawczego oraz urlopu bezpłatnego przyznanego powołanemu do ćwiczeń wojskowych;
  • okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych;
  • czas czynnej służby wojskowej lub służby zastępczej;
  • okres prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracowania w nim;
  • czas legalnej pracy za granicą.

Wymiar urlopu proporcjonalnego

Ustalony wymiar jasno wskazuje, jaka ilość urlopu wypoczynkowego nam przysługuje. Niemniej pojawiają się wyjątki, gdzie niezbędne jest przeliczenie wymiaru proporcjonalnie. Dotyczy to pierwszego roku pracy na podstawie umowy o pracę, a także pracy na niepełnym etacie. W tych sytuacjach ilość urlopu wypoczynkowego udzielana jest zgodnie z wyliczeniami. Poniżej zdradzamy, jak ich dokonać.

Jak obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego w przypadku pierwszej pracy? Otóż pracownikowi, który zawiera swoją pierwszą umowę o pracę, w roku kalendarzowym, w którym tę pracę podejmuje, również przysługuje prawo do urlopu. Zgodnie z art. 153 § 1 Kodeksu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego w tym przypadku wylicza się wraz z upływem każdego kolejnego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu, z którego mógłby skorzystać po przepracowaniu całego roku.

Proporcjonalny wymiar urlopu wypoczynkowego
Gdy łączny czas zatrudnienia nie przekracza jeszcze 10 lat, pracownikowi przysługuje 20 dni urlopu. Zatem za każdy przepracowany miesiąc uzyskuje on prawo do korzystania z urlopu w częściach odpowiadających wysokości 1/12 z 20 dni.

Uzyskane liczby zaokrągla się w górę, na korzyść pracownika. Tak więc po 1 miesiącu zatrudniony może skorzystać z dwóch dni wolnych.

Oczywiście, jeżeli zasada ta nie jest jasna, zawsze możemy skorzystać z kalkulatora dni urlopu, który po wpisaniu okresu zatrudnienia i wymiar czasu pracy, przedstawi nam gotowe wyliczenie należnego wolnego. 

W przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu wymiar urlopu wypoczynkowego obliczany jest proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia. Za podstawę przyjmuje się przysługujących 20 lub 26 dni urlopu i mnoży przez wymiar czasu pracy. Tak więc w przypadku ½ i stażu pracy krótszego niż 10 lat, będzie to 20 x ½ i tym samym zyskujemy informację, że ilość urlopy wypoczynkowego wynosi 10 dni. Wyliczając urlop proporcjonalnie, również każdy niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę, z korzyścią dla pracownika.

Urlop wypoczynkowy a zmiany w Kodeksie pracy

W 2019 roku rząd wprowadził szereg zmian w prawie pracy, choć nie doszło jeszcze do zapowiadanych zmian kodeksu. Nowe przepisy dotyczą przede wszystkim danych osobowych, prowadzenia i udzielania dokumentacji pracowniczej, profilaktyki i przeciwdziałania mobbingowi oraz urlopów macierzyńskich. To jednak nie koniec zmian, bo od kilku lat zapowiadane są także poprawki dotyczące oskładkowania umów cywilno-prawnych, podwyższenie ZUS i płacy minimalnej, ale także nowe ustalenia wymiaru urlopu.

Zmiany prawa do urlopu w Kodeksie pracy
Planowany nowy Kodeks pracy ma zawierać nowe zasady dotyczące długości urlopu. OPZZ postulował nawet zrównanie i podniesienie wymiaru urlopu do 36 dni dla wszystkich.

Dotychczas mówiło się o ujednoliceniu długości do 26 dni urlopu, co i tak będzie korzystne dla zatrudnionych bez 10-letniego stażu pracy, gdyby pomysł wszedł w życie. Postulaty uzasadniane są faktem, że Polska wypada na tle Europy jako jeden z najbardziej zapracowanych narodów.

Podsumowując, każdy pracownik, którego łączy z pracodawcą stosunek pracy, ma prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego. To czas na odpoczynek, wyjazd rodzinny, czasem też na załatwienie spraw rodzinnych. Wymiar urlopu wypoczynkowego często oblicza się przez dostępne w sieci kalkulatory urlopowe, jednak jeśli znamy czynniki warunkujące liczbę dni wolnych, które nam przysługują, możemy je ustalić sami. Zależy to od stażu pracy, wymiaru etatu, na jaki jest się zatrudnionym oraz tego, czy jest to pierwsza w życiu praca na umowie o pracę. Znając te informacje, z powodzeniem można obliczyć przysługujące dni urlopu.

Osoby zainteresowane powinny zwrócić uwagę na art. 158 Kodeksu pracy. Mowa w nim o tak zwanym urlopie uzupełniającym. Przysługuje on tym pracownikom, którzy wykorzystali przysługujący im urlop na dany rok kalendarzowy i następnie uzyskali w ciągu tego samego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze. Mowa tu zatem o rozróżnieniu długości stażu ? krótszy niż 10 lat uprawnia do urlopu w wymiarze 20 dni, zaś dłuższy niż 10 lat do urlopu w wymiarze 26 dni. Inaczej mówiąc, dodatkowy urlop w wysokości 6 dni dotyczy wszystkich pracowników, którzy nabyli do niego prawo wynikające z upływu większej ilości przepracowanych lat. Warto pamiętać, że urlop ten jest przyznawany zawsze bez żadnych uszczupleń i to nawet w takiej sytuacji, gdyby pracownik nabył do niego uprawnienie ostatniego dnia roku kalendarzowego.

Szkoła i rola to się liczy

Warto pamiętać, że do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się między innymi fakt ukończenia szkoły. W zależności od jej rodzaju, pracownikowi ? zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu pracy ? przysługuje odpowiednio:

  • nie więcej niż 3 lata z tytułu ukończenia szkoły zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej,

  • nie więcej niż 5 lat z tytułu ukończenia średniej szkoły zawodowej,

  • 5 lat z tytułu ukończenia średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych szkół zawodowych),

  • 4 lata z tytułu ukończenia średniej szkoły ogólnokształcącej,

  • 6 lat z tytułu ukończenia szkoły policealnej,

  • 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej.

Warto przy tym pamiętać, że poszczególne okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Więcej dni wolnych z tytułu urlopu pracownik nabywa również po zaliczeniu okresu niewykonywania pracy do stażu, od którego bezpośrednio zależy wymiar wakacji. Mowa tu na przykład o prowadzeniu gospodarstwa rolnego czy też pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych. Na wyższy wymiar urlopu mogą liczyć także pracownicy, którzy zostali zaliczeni do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i przepracowali rok po wydaniu im takiego orzeczenia.

Jak udzielać urlopu?

Podmiotem, który zobowiązany jest do udzielenia urlopu jest zawsze ten pracodawca, u którego pracownik uzyskał prawo do urlopu. Wyjątkiem od tej reguły jest na przykład art. 231 Kodeksu pracy. Wskazuje on na możliwość przejścia zakładu pracy na inny podmiot zatrudniający. To właśnie on, z mocy prawa, staje się wówczas stroną w dotychczasowych stosunkach pracy.

Prawo pracy nie wskazuje dokładnie, w jaki sposób pracodawca powinien potwierdzić pracownikowi fakt udzielenia mu urlopu. Trzeba zatem wskazać, że jest to kwestia organizacyjna, która powinna zostać rozstrzygnięta przez zakład pracy, choćby w regulaminie pracy. Jeszcze do niedawna w literaturze przedmiotu panował pogląd, że pracownik może skorzystać z przysługującego mu prawa w dowolnym czasie i co ważne bez zgody pracodawcy. Pogląd ten został niejako zweryfikowany przez wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2008 roku (sygn. akt II PK 214/07), w którym stwierdził on, że pracodawca nie musi składać dodatkowych wniosków o urlop, jeżeli w zakładzie pracy został przygotowany plan urlopowy.

Kolejny urlop wypoczynkowy

Z punktu widzenia pracownika ważne jest, że w każdym następnym roku kalendarzowym uzyskuje on prawo do tak zwanego urlopu kolejnego. Oznacza to, że jeżeli w dniu 1 stycznia pozostaje w zatrudnieniu u danego pracodawcy, to właśnie tego dnia uzyskuje uprawnienia urlopowe. Istotna różnica w zestawieniu z pierwszym urlopem jest tu w sposobie jego nabycia. Otóż, taki urlop nabywa się zawsze z góry na poczet zatrudnienia w danym roku kalendarzowym. Nabycie prawa do tego urlopu jest przy tym uwarunkowane tylko tym, że pracownik w dalszym ciągu świadczy pracę na rzecz danego podmiotu zatrudniającego. Wymiar tego urlopu zależy zaś wyłącznie od ogólnego stażu pracownika w okresie przepracowanym w danym roku kalendarzowym.

Najczęściej zadawane pytania

Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego?

Pracownikowi zatrudnionemu na umowie w ramach stosunku pracy przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze rocznym: 20 dni, jeśli jego staż pracy nie przekracza 10 lat oraz 26 dni, jeśli ma staż powyżej 10 lat. Ukończenie szkół zawodowych lub studiów wlicza się do stażu jako określona liczba lat pracy. Dni urlopu w nowym miejscu pracy przysługują proporcjonalnie do puli rocznej.

Jak wyliczyć ile należy się dni urlopu?

Aby wyliczyć wymiar urlopu, musimy najpierw ustalić, czy nasz staż pracy przekracza 10 lat. W tym celu zliczamy wszystkie okresy zatrudnienia na stosunku pracy, lata uzyskane poprzez wykształcenie zawodowe, a także m.in. okres przebywania na zasiłku dla bezrobotnych, prowadzenia gospodarstwa rolnego, bądź legalnej pracy za granicą.

Co to jest urlop proporcjonalny?

O proporcjonalnym wymiarze urlopu mówimy, gdy pracownik rozpoczął pracę w nowej firmie – wówczas dni wolne naliczane mu są z przysługującego wymiaru proporcjonalnie, czyli w każdym miesiącu zyskuje do wykorzystania 1/12 z rocznej puli urlopu (20 lub 26 dni).

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

16 komentarzy

Suzanna

Suzanna

Wiedziałem, że staż pracy ma wpływ na wymiar urlopu, ale nigdy nie wiedziałem, jak dokładnie to wygląda. Teraz, dzięki artykułowi, wszystko stało się jasne i wiem, ile dni urlopu mi przysługuje.
przeds. stary

przeds. stary

Często jest tak, że pracownicy wymagają urlopu w taki sam czas. Wówczas, nie pozostaje mi nic innego jak przesunąć termin do innego momentu, informując o tym pracownika. Dobrze, że artykuł omawia tę kwestię, aby każdy był świadomy, że nie zawsze urlop można wykorzystać wtedy, gdy nam to odpowiada.
Pastor

Pastor

Przy poszukiwaniu pracy zawsze zwracam uwagę na oferowany wymiar urlopu wypoczynkowego, bowiem ma to wpływ na jakość mojego życia prywatnego. Fajnie, że artykuł wyjaśnia, na co zwrócić uwagę.
Lidzia

Lidzia

Wydaje mi się, że urlop wypoczynkowy to luksus, na który nie każdy może pozwolić sobie finansowo. Jednakże, ważne aby pracodawcy byli świadomi, że urlop to nie tylko potrzeba pracownika ale także jego prawo.
psycholog

psycholog

Dobrze wiedzieć ile dni urlopu wypoczynkowego mi przysługuje. Chętnie wyjechałbym na urlop, ale teraz mam świadomość ile go mam, dzięki temu planowanie wyjazdu będzie łatwiejsze.
Pracownik1

Pracownik1

Mam staż łącznie ponad 17 lat. Kalkulatory wyliczają mi 26 dni. W swojej zakładce kadrowej widzę należny mi urlop 20 dni. Być może ma znaczenie, że w tym miejscu pracy jestem zatrudniony od 4 miesięcy, a może że mam umowę etatu na 1 rok?
Wlodek

Wlodek

Zasady są raczej bardzo czytelne i nie ma tutaj niż szczególnie niezrozumiałego.
Arian

Arian

Każdemu przysługuje urlop to dobrze. U nas jeszcze jest tak, że mamy dodatkową pulę 6 dni. Takie benefity też są dobre. Z drugiej strony czasami nie chcą płacić nadgodzin a wolałbym pieniądze niż do wybrania.
Specjalista

Specjalista

Urlop wypoczynkowy to jeden z przywilejów osób zatrudnionych na podstawie stosunku o pracę. Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługują pracownikowi, to zazwyczaj każdy to wie (20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat). CZYLI- urlop wypoczynkowy uzależniony jest od stażu pracy i wymiaru etatu.
Jan Duraj

Jan Duraj

Każdy o ile jemu przysługuje urlop wypoczynkowy, czeka na niego i w pewnym okresie korzysta z niego. Bardzo fajnie jest w tym artykule opisane: ile dni należy się pracownikowi urlopu wypoczynkowego...
Natalia Piskorska

Natalia Piskorska

Dobrze jest poznać wymiar urlopu w każdym przypadku. W sumie na poczekaniu w pracy każdy się to dowie, jednak zasady są ściśle określone i dobrze je przeczytać.
Narnia

Narnia

Urlop roczny to płatny urlop zarobiony przez wyznaczony personel na zasadzie proporcjonalnej zgodnie z harmonogramem pracy. Zazwyczaj to jest wykorzystane z tych 26 dni.
Myszka

Myszka

Urlop wypoczynkowy jest płatnym czasem wolnym od pracy, który możesz wykorzystać na swoje osobiste zajęcia i stworzyć zdrową równowagę między pracą a życiem osobistym.
Oskar

Oskar

Dobrze, że mam 26 zawsze to więcej jest niż 20 dni. No ale mało kto po szkole wyższej ma problemy z nabyciem pełnej puli wolnego w tym zakresie. Tak to wygląda.
Serek

Serek

26 dni w innych krajach jest od razu. No ale stosunkowo dość szybko łapie się pułap z 20 do 26. To podobnie jest jak w przypadku awansu, zwiększenia stawki godzinowej itp.
Bubu

Bubu

Oj zawsze miło urlop wypoczynkowy miec tylko żeby każdego było stać na spoko wolne ;) Tak czy inaczej zawsze dobrze jest wykorzystać taki czas, no chyba że ktoś jest pracoholikiem i woli to potem w $ zabrać w nowym roku....

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.