Spis treści
Zobacz także artykuł: Podwójne opodatkowanie - praca za granicą a podatek dochodowy. Co musisz wiedzieć?
Działalność gospodarcza za granicą - jakie niesie za sobą ryzyka?
Praca za granicą to dla Polek i Polaków nic nowego. Migracja w celach zarobkowych jest zjawiskiem, które się nasila, a nie bez znaczenia jest to, że wiele krajów zachęca naszych obywateli do przyjazdu. Nie dziwi więc fakt, że na popularności zyskuje również rozwiązanie polegające na założeniu podmiotu gospodarczego poza Polską. Sprawdźmy, co się z tym wiąże!
Jakie ryzyka niesie za sobą przeniesienie działalności gospodarczej za granicę?
Działalność gospodarcza za granicą to dla wielu przedsiębiorców niezwykle korzystna opcja, szczególnie w kontekście Polskiego Ładu. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że każdy kraj posiada w tym zakresie inne ustawodawstwo, co może wiązać się z odmiennymi formalnościami do zrealizowania. Przeniesienie jednoosobowej działalności gospodarczej za granicę lub założenie firmy od podstaw w niektórych przypadkach pociąga za sobą ryzyko podwójnego opodatkowania lub konieczność opłacenia exit tax, czyli podatku od emigracji. Ponadto, polskie organy podatkowe mogą dopatrzyć się w działaniu przedsiębiorcy agresywnej optymalizacji podatkowej, co skutkuje m.in. obowiązkiem zapłacenia podatku również w Polsce, a nawet konsekwencjami karno-skarbowymi.
Działalność gospodarcza za granicą, a rezydencja podatkowa
Firma za granicą a rezydencja podatkowa - to jedno z głównych zagadnień poruszanych w kontekście prowadzenia działalności poza Polską. Jak się bowiem okazuje, prawidłowe określenie rezydencji podatkowej to klucz do sukcesu, a błąd w tym zakresie może przedsiębiorcę sporo kosztować. Rezydencję ustala się na podstawie kilku zasadniczych kryteriów, a w szczególności w oparciu o to, gdzie znajduje się centrum interesów życiowych podatnika. Mówimy tutaj zarówno o płaszczyźnie biznesowej, jak i osobistej, a często konieczne jest określenie, w którym kraju właściciel firmy przebywa przez większą część czasu. W węższym ujęciu jako centrum interesów gospodarczych oraz osobistych należy rozumieć miejsce prowadzenia działalności zarobkowej oraz właśnie zamieszkania. W szerokim jest to kraj, w którym przedsiębiorca posiada aktywa, w tym nieruchomości oraz pasywa takie jak kredyty bankowe itp.
Działalność gospodarcza za granicą, a mieszkanie w Polsce
Rezydencja podatkowa a firma za granicą - czy zależność ta ma znaczenie w przypadku, gdy przedsiębiorca mieszka w Polsce? Przyjmuje się, że rezydencja podatkowa jest określana nie na podstawie oświadczenia danej osoby, lecz biorąc pod uwagę przesłanki faktyczne. Na gruncie podatkowym nie ma znaczenia obywatelstwo przedsiębiorcy ani nawet to, że zarejestrował on firmę w innym państwie. Najważniejszą kwestią jest bowiem fakt, w którym kraju w istocie zamieszkuje. Ma to szczególne znaczenie z punktu widzenia prawa podatkowe, ponieważ organy skarbowe mogą wszcząć kontrolę i sprawdzić, jak jest naprawdę. Jeśli kontrolerzy ustalą, że przedsiębiorca płaci podatki w innym kraju, a tymczasem na co dzień mieszka w Polsce, zostanie on zobowiązany do uiszczenia zobowiązań podatkowych. Działanie takie jest bowiem traktowane jako czynność pozorna, której głównym celem jest właśnie uniknięcie opodatkowania we własnym kraju. Może to doprowadzić nie tylko do konieczności zapłacenia podatku, ale nawet sankcji na podstawie przepisów kodeksu karno-skarbowego. Ponadto, sytuację taką mogą zakwestionować również inne instytucji takie jak między innymi Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Czy Urząd Skarbowy wie o działalności gospodarczej prowadzonej za granicami państwa?
W tym miejscu pojawia się więc pytanie o możliwą kontrolę skarbową i jej zakres. Czy każdy przedsiębiorca, który prowadzi firmę poza granicami Polski może zostać skontrolowany? Urząd Skarbowy ma możliwości prawne i faktyczne, aby zażądać od właściciela firmy wyjaśnień oraz przedstawienia niezbędnej dokumentacji w celu sprawdzenia, czy nie doszło do nieprawidłowości. Kontrolerzy na bieżąco mają wgląd do składanych przez przedsiębiorców deklaracji podatkowych i na tej podstawie mogą dokonać wstępnej analizy zawartych w nich danych. Fiskus może ponadto przesyłać zapytania do swojego odpowiednika w konkretnym państwie, dlatego zawsze trzeba mieć to na uwadze. W dobie cyfryzacji i szybkiej wymiany informacji pomiędzy instytucjami poszczególnych krajów kontrola podatnika jest niezwykle prosta.
Jakie są konsekwencje prowadzenia działalności za granicą?
Przeniesienie firmy do Czech czy innego kraju to ostatnio coraz popularniejszy ruch, ale przed jego wykonaniem warto dokładnie przeanalizować wszelkie “za” oraz “przeciw”. Należy skupić się nie tylko na sferze podatkowej, ale także zwrócić szczególną uwagę na ustawodawstwo w danym państwie oraz ogólne warunki ekonomiczne. Nie bez znaczenia jest ponadto rodzaj wykonywanej działalności czy forma prawna podmiotu. Przeniesienie działalności gospodarczej za granicę może być więc strzałem w dziesiątkę, ale tylko wówczas, gdy jest w pełni przemyślane.