W związku z aktualnie obowiązującymi przepisami największe znaczenie ma wynagrodzenie podstawowe. Trzeba wskazać, że jest ono nie tylko koniecznym elementem płacy, ale też od jego wysokości uzależnione są wszystkie pozostałe składniki. Dzieje się tak dlatego, że najczęściej stanowi ono podstawę naliczania właśnie dodatkowych elementów wynagrodzenia. W dużej mierze ostateczny wymiar podstawy zależy od systemu wynagradzania. Z drugiej strony, trzeba pamiętać, że wynagrodzenie za pracę świadczoną w oparciu o umowę o pracę podlega ochronie. Ustawodawca ustalił też najniższe wynagrodzenie, jakie przysługuje zatrudnionemu w pełnym wymiarze godzin. Od 1 stycznia 2014 roku to kwota, która wynosi 1680 zł brutto.
Systemy wynagradzania
Sposoby liczenia wynagrodzenia są różne. W praktyce spotkać można się z dwoma. Mowa tu o czasowym i akordowym systemie wynagradzania. W pierwszym przypadku kwota zasadnicza, jaka przypada pracownikowi jest wyliczana z uwzględnianiem tak zwanej kategorii osobistego zaszeregowania, czyli stawki, która liczona może być godzinowo, dziennie czy też miesięcznie. Gdy mowa o systemie akordowym, to pracownik jest wynagradzany de facto za swoją wydajność. W tym systemie zastosowanie mają tak zwane normy pracy. Zgodnie z art. 83 Kodeksu pracy: ?Normy pracy, stanowiące miernik nakładu pracy, jej wydajności i jakości, mogą być stosowane, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy?.
W jaki sposób pracodawca może obliczyć wynagrodzenie swojego podwładnego? Zobacz artykuł: W jaki sposób wynagradzać może szef? O metodach wynagradzania.
Premia dla wydajnych
Wśród najczęściej pojawiających się dodatkowych elementów wynagrodzenia wymienić należy premię. W każdym przypadku jest ona składnikiem, który uzupełnia wynagrodzenie zasadnicze. Jej przyznanie najczęściej wiąże się z uzyskanym przez pracownika efektem ilościowym lub jakościowym. W niektórych przypadkach jej wysokość może być uzależniona od zysku, który wypracowała cała firma (tak zwana premia z zysku). W praktyce najczęściej wysokość premii, jaką otrzymuje zatrudniony w poszczególnych miesiącach roku kalendarzowego jest zróżnicowana. Trzeba też podkreślić, że ten element wynagrodzenia nie jest stały ? pracodawca w każdej chwili może zmienić zasady wypłacania premii lub ustalić inne progi, które trzeba wypracować, aby ją uzyskać.
Prowizja dla każdego
Poza premią pracownicy mogą też uzyskiwać prowizję. To również składnik dodatkowy wynagrodzenia, który wypłacany jest obok kwoty zasadniczej (minimalnego wynagrodzenia). Jako element wynagrodzenia ma ona charakter stały, choć jej wartość może ulegać zmianie. W każdym przypadku mowa tu o części wypracowanych przez firmę zysków, które przysługują pracownikowi. W praktyce z takim, dodatkowym składnikiem wynagrodzenia można spotkać się tylko w określonych branżach. Mowa tu między innymi o gastronomii czy handlu.
Dodatki dla pracownika
Poza premią i prowizją trzeba też wskazać na rozmaite dodatki, które są częścią wynagrodzenia, a które to przyznawane są pracownikowi na różnych podstawach. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami wyróżnić można między innymi dodatki, które rekompensują wysiłek pracownika lub pracę w szczególnie uciążliwych warunkach. W Kodeksie pracy znaleźć można szczegółowe informacje na temat między innymi takich dodatków do wynagrodzenia, jak:
- dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych,
- dodatek dla kobiety ciężarnej lub karmiącej dziecko piersią, którą z uwagi na jej stan przeniesiono do pracy niżej wynagradzanej,
- dodatek za pracę w porze nocnej,
- dodatek za pracę w szczególnych warunkach,
- dodatek za staż,
- dodatek funkcyjny.
Dodatki, co istotne, nie zależą od pracodawcy. O ile premię może on przyznać według własnego zamysłu, o tyle w przypadku omawianych dodatków musi kierować się wytycznymi zawartymi w Kodeksie pracy. Inaczej mówiąc, ustawodawca nie pozostawił mu wyboru ? przy świadczeniu określonych prac zatrudnionemu zawsze będzie należała się stosowna rekompensata.
To może Cię również zainteresować
