Z formalnoprawnego punktu widzenia powołanie to akt administracyjny jednostronny. Zgodnie jednak z art. 11 Kodeksu pracy, osoba powoływana na pracownika powinna wyrazić zgodę: ?Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy o płacy bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika?. Przez powołanie zatrudnia się pracowników w przypadkach, które określone zostały w odrębnych przepisach. Na taki stan wskazuje art. 68 § 1 Kodeksu pracy. Jak wygląda powołanie i odwołanie pracownika?
Kto jest powoływany, kto nie?
W aktualnie obowiązującym prawie wiele przepisów operuje pojęciem ?powołania?, jednak nie każdy artykuł stanowi podstawę do nawiązania stosunku pracy. Mowa tu o takich sytuacjach, w których dochodzi do powierzenia funkcji, zaś samo wykonywanie pracy odbywa się na innych podstawach. Przykładem mogą być sędziowie, którzy wykonują swoje obowiązki przez mianowanie. W tym temacie wypowiadał się także Sąd Najwyższy, który stwierdził, że do powołania w rozumieniu art. 68 § 1 Kodeksu pracy dochodzi wówczas, gdy mowa o dyrektorze przedsiębiorstwa państwowego, parku narodowego czy instytucji kultury, sekretarzu gminy i skarbniku gminy.
Jeżeli nadal zastanawiasz się nad tym kiedy stosuje się powołanie, zobacz: Nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania.
Przed powołaniem konkurs
Zgodnie z przepisami, każdorazowo powołanie na dane stanowisko może poprzedzać konkurs. Do osób, które zostały powołane w wyniku konkursu a świadczą pracę w oparciu o umowę o pracę, stosuje się art. 683 Kodeksu pracy. Pracownicy, których obowiązuje trzymiesięczny okres wypowiedzenia mogą rozwiązać stosunek za jednomiesięcznym wypowiedzeniem. Wówczas rozwiązanie w takim trybie pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Mniejsza ochrona
Z punktu widzenia pracownika, który nawiązał stosunek pracy przez powołanie istotne jest, że jest on mniej chroniony przed ewentualnym zwolnieniem. Warto zauważyć, że powołanie ? z założenia ? daje pracodawcy większą dowolność w rozwiązywaniu stosunku pracy. Zgodnie z art. 70 Kodeksu pracy: ?Pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie ? niezwłocznie lub w określonym terminie ? odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołać. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony?.
Wyjątki obowiązują
Ochrona pracowników powołanych w zakresie wypowiedzenia, choć jest mniejsza, przewiduje również korzystne wyjątki. Zgodnie z art. 72 Kodeksu pracy szczególne regulacje przewidziane są w stosunku do kobiet w okresie ciąży, które są odwoływane. W takim przypadku organ odwołujący jest zobowiązany zapewnić jej inną pracę ?odpowiednią ze względu na jej kwalifikacje zawodowe, przy czym przez okres równy okresowi wypowiedzenia pracownica ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przez odwołaniem?. Przepis ten stosuje się również w odniesieniu do pracowników, którym brakuje nie więcej niż 2 lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Akt odwołania
Aby rozwiązać stosunek pracy, który nawiązany został przez powołanie, organ powołujący musi dopełnić pewnych obowiązków wynikających z Kodeksu pracy. Zgodnie z tymi informacjami, akt odwołania:
- musi zostać wykonany w formie pisemnej (art. 70 § 11 Kodeksu pracy),
- nie musi zawierać szczegółowych informacji na temat przyczyny odwołania.
W taki sposób sporządzone odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. Warto zauważyć, że pracownikowi w okresie wypowiedzenia przysługuje prawo do wynagrodzenia i to w takiej wysokości, jak przez odwołaniem. Warto też pamiętać, że zgodnie z najnowszym orzecznictwem Sądu Najwyższego, rozwiązanie stosunku pracy w wyniku odwołania wymaga zachowania określonego współdziałania zainteresowanego pracodawcy ze związkami zawodowymi.
To może Cię również zainteresować
