Pracodawca - prawa i obowiązki

Zmiana warunków pracy i płacy zgodnie z literą prawa

21 kwietnia 2020

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 30 głosów

30 głosów

7 komentarzy
Zmiana warunków pracy i płacy zgodnie z literą prawa
W trakcie trwania stosunku pracy pracodawca ma możliwość modyfikacji zarówno warunków pracy, jak i płacy. By jednak pozostać w zgodzie z literą prawa, warto wiedzieć, w jakiej formie i w jakim trybie należy dokonać wypowiedzenia zmieniającego.

Informacje na temat zmiany warunków pracy i płacy pracodawca znajdzie w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 42 § 2: „Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki”. Pracownik może, ale nie musi go przyjąć, a każda z jego decyzji wywołuje określone skutki prawne.

Czym różni się wypowiedzenie zmieniające od rozwiązania umowy o pracę? To pierwsze zmierza wyłącznie do zmiany niektórych warunków pracy, jakie znalazły się w umowie podpisanej przez strony. W praktyce zatem dochodzi do przekształcenia postanowień zawartej umowy, nie zaś do definitywnego zakończenia stosunku pracy.

Co można zmieniać wypowiedzeniem zmieniającym?

W drodze wypowiedzenia zmieniającego możliwe jest dokonywanie zmian istotnych elementów umowy o pracę. Zgodnie z art. 42 Kodeksu pracy, mowa jest o warunkach pracy i płacy, czyli rodzaju pracy, czasie pracy, miejscu świadczenia pracy i wynagrodzeniu. Niezależnie od tego, o jakim elemencie mowa, zmian można dokonywać wyłącznie w formie pisemnej. Wypowiedzenie zmieniające – poza określeniem, jaki element umowy o pracę zostanie zmieniony – musi zawierać również uzasadnienie. Należy podkreślić, że nie ma tu znaczenia, czy to pracodawca wręczył wypowiedzenie swojemu pracownikowi, czy osoba zatrudniona swojemu szefowi – uzasadnienie jest nieodłącznym elementem tego rodzaj pism.

Na poniższym filmie można obejrzeć przykład wypowiedzenia zmieniającego:

Video

Zmiana warunków pracy

Ustawodawca chroni pracowników, niemniej wyraźnie też zakreśla ich obowiązki. Aby mogli oni je właściwie wypełniać, niezbędne jest poinformowanie zatrudnionych o wszelkich zmianach w tym zakresie. Z tego względu, w Kodeksie pracy, każdy pracodawca może znaleźć odpowiednie artykuły wskazujące na to, w jaki sposób należy informować pracowników o zmianach.

Gdzie są zapisane obowiązki i warunki pracy? Warunki zatrudnienia i obowiązki mogą wynikać z różnych źródeł. Część może znajdować się bezpośrednio w zawartej przez pracodawcę z pracownikiem umowie, zaś niektóre aspekty mogą być regulowane w przepisy zakładowe. Kwestia ta zależna jest zwłaszcza od wielkości przedsiębiorstwa – w małych firmach trudno bowiem o akta zakładowe. Są one niejako zastępowane przez informacje dodatkowe, czyli informacje o warunkach zatrudnienia. Sporządzane są one indywidualnie, zatem w każdym przypadku zmian, istotne jest spisanie stosownego aneksu i poinformowanie konkretnego pracownika.

Szukasz pracy?

Inżynier ds. Inwestycji Maszynowych

Dijo Baking Sp. z o.o.

  • Wrocław
Dodana
Dodana

Technik Utrzymania Ruchu

Dijo Baking Sp. z o.o.

  • Wrocław
  • 6 500-8 100 zł / mc
Dodana
Dodana

Magister Farmacji

La MakeUp Sp. z o.o.

  • Warszawa
Dodana
Pracownik powinien być poinformowany o warunkach
Zgodnie z art. 29§3 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek poinformować zatrudnionego o warunkach pracy w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, uwzględniając w informacji dodatkowej takie dane, jak:
  • obowiązująca dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
  • częstotliwość wypłat wynagrodzenia za pracę,
  • wymiar przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
  • obowiązująca długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  • układ zbiorowy pracy, którym pracownik jest objęty.

Ponadto pracodawca, który nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, gdyż prowadzi przedsiębiorstwo zatrudniające poniżej 20 pracowników, dodatkowo informuje o:

  • porze nocnej,
  • miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia,
  • przyjętym sposobie potwierdzania przez pracownika przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwienia nieobecności w pracy.

Przyjmuje się, że zatrudniający powinien poinformować swoich pracowników o zmianach w sposób indywidualny, czyli w każdym przypadku sama informacja powinna mieć charakter zindywidualizowany. Zatrudniający może też powołać się na konkretne przepisy prawa pracy, które regulują dane warunki zatrudnienia.

Informacja dodatkowa do umowy o pracę – zanim nadejdą zmiany

Wyżej podkreślono, że pracodawca zobowiązany jest do udzielenia każdemu pracownikowi określonych informacji związanych z warunkami zatrudnienia i to najpóźniej w terminie 7 dnia od momentu podpisania umowy. Jak wynika z praktyki, większość pracodawców przekazuje stosowny zestaw informacji już w chwili podpisywania przez pracownika dokumentów.

Z drugiej strony, taki zbiór danych jest dynamiczny. Oznacza to tyle, że w firmie mogą zajść zmiany, o których też należy poinformować pracowników. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek dokonania aktualizacji informacji tak, aby była ona zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy. I tym razem w Kodeksie pracy znaleźć można szczegółowe wytyczne.

Kiedy trzeba poinformować o zmianie warunków pracy?
Zgodnie z art. 29§3 Kodeksu pracy pracodawca musi zmodyfikować wcześniej podane informacje, jeżeli zmiany dotyczą:
  • dobowej lub tygodniowej normy czasu pracy,
  • częstotliwości wypłaty wynagrodzenia,
  • objęcia układem zbiorowym pracy,
  • wymiaru urlopu i długości wypowiedzenia.

W tym przypadku ustawodawca zobowiązuje pracodawcę terminem miesięcznym, co oznacza, że ma on obowiązek umożliwienia pracownikom zaznajomienia się z aktualizacją nie później niż w terminie miesiąca od wejścia w życie wszelkich zmian.

Dodatkowa informacja do umowy o pracę a prawo

Przepisy nie zawsze jednoznacznie odpowiadają na wszystkie pytania. I tak jest w tej kwestii. W przypadku znaczących zmian w warunkach pracy na mniej korzystne stosuje się wypowiedzenie zmieniające, po wręczeniu którego, w razie braku zgody pracownika na proponowane zmiany, następuje rozwiązanie umowy o pracę po upływie stosownego okresu wypowiedzenia. Takie rozwiązanie nie jest jednak wygodne we wszystkich przypadkach, zmiany w warunkach zatrudnienia nie zawsze wiążą się z wysokim ryzykiem konieczności rozwiązania umowy, dlatego częściej podaje się po prostu informację dodatkową.

Video

Niedopatrzeniem ustawodawcy jest w tym przypadku brak określenia sposobu zamieszczania danych w informacji dodatkowej. Specjaliści z zakresu prawa pracy wskazują zwłaszcza na brak regulacji, która umożliwiałaby na zbiorcze ujęcie w informacji dodatkowej zmian warunków zatrudnienia, które nastąpić miałyby w okresie obowiązywania umowy. Fachowcy sprzeczają się w tej kwestii, również interpretacje urzędów są niejednolite.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej stoi na stanowisku, że zatrudniający w informacji dodatkowej może uwzględnić przyszłe zmiany warunków zatrudnienia, choć oczywiście w zakresie czasowym umowy, które dotyczy ta zmiana. Z takim poglądem nie zgadza się jednak Główny Inspektor Pracy. Swój pogląd podpiera przepisami prawa pracy.

Prawo a informacja o zmianach dla pracownika Pracodawca informuje pracownika na piśmie o zmianach jego warunku zatrudnienia niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od dnia wejścia w życie tych zmian, a w przypadku gdy rozwiązanie umowy o pracę miałoby nastąpić przed upływem tego terminu – nie później niż do dnia rozwiązania umowy.
Art. 29§3 Kodeksu pracy

W związku z powyższym, GIP wnioskuje, że pracodawca jest zobowiązany przekazywać pracownikowi informacje o zmianie jego warunków zatrudnienia na bieżąco. Niezależnie jednak od kwestii spornych, jedno jest istotne – pracodawca zawsze ma obowiązek przekazywać dane o modyfikacjach tak, aby ten mógł się z nimi zapoznać.

Decyzja pracownika – przyjęcie lub odrzucenie wypowiedzenia zmieniającego

Jeżeli pracodawca zdecydował się na przygotowanie i wręczenie swojemu podwładnemu wypowiedzenia zmieniającego, powinien pamiętać, że pracownik ma obowiązek podjęcia decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu zaproponowanych warunków przed upływem terminu. Ten powinien zostać podany w przygotowanym wypowiedzeniu. Decyzja pracownika o przyjęciu lub odrzuceniu wypowiedzenia zmieniającego jest kluczowa, a jej skutki w przejrzysty sposób są omówione w poniższym filmie:

Video

Od tego, czy pracodawca dopełni swojego obowiązku i zamieści we wręczanym podwładnemu dokumencie informację o terminie, zależy to, ile czasu pracownik będzie miał na podjęcie decyzji. Zgodnie z art. 42 § 3 Kodeksu pracy: „Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków”.

Skutki wypowiedzenia zmieniającego

Przyjęcie przez pracownika wypowiedzenia zmieniającego jest równoznaczne z tym, że stosunek pracy będzie kontynuowany. Osoba zatrudniona świadczy wówczas pracę zgodnie z nowymi zasadami. Jeżeli pracownik nie zdecyduje się na przyjęcie wypowiedzenia zmieniającego, umowa o pracę ulega rozwiązaniu.

Osoba zatrudniona, która nie zdecyduje się na przyjęcie wypowiedzenia zmieniającego, może też – przed upływem terminu wypowiedzenia – złożyć wniosek do sądu pracy i domagać się unieważnienia wypowiedzenia zmieniającego bądź przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach. Sam fakt zaskarżenia przez pracownika wypowiedzenia zmieniającego nie jest równoznaczny z rozwiązaniem umowy.

To może Cię również zainteresować

Czy można rozszerzyć zakres obowiązków pracownika?

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracownik musi przyjąć wypowiedzenie zmieniające?

Pracownik może przyjąć lub odrzucić otrzymane wypowiedzenie zmieniające. Musi jednak pamiętać o dotrzymaniu odpowiednich terminów.

Co można zmienić wypowiedzeniem zmieniającym?

Wypowiedzeniem zmieniającym można określić nowe warunki pracy oraz płacy. Musi ono jednak zawierać uzasadnienie.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Patrycja Kosek

Dziennikarz

Marketing specialist w WhitePress. Copywriter w Aplikuj.pl Dziennikarz w bielsko.biala.pl. Ponad 10 lat doświadczeń.
Moja praca kręci się wokół treści. Tworzę, przerabiam, sprawdzam, poprawiam, zlecam i weryfikuję. Planowanie i budowanie contentu sprawia mi przyjemność, tak samo jak poznawanie rozmaitych metod komunikacji i efektywne ich wykorzystanie. 

7 komentarzy

Cyder

Cyder

Cieszę się, że artykuł przypomniał o ważności umieszczenia uzasadnienia w wypowiedzeniach zmieniających. To dla nas pracodawców także korzystne - lepiej wytłumaczyć pracownikom przyczyny zmian niż pozostawić ich bez wyjaśnienia.
JANNN

JANNN

Zastanawiałam się, jak działa system informowania pracowników o zmianach w warunkach pracy i teraz wiem, że pracodawca ma obowiązek powiadomić pracownika o każdej zmianie, a każda taka informacja powinna mieć charakter zindywidualizowany.
Karina

Karina

Zawsze myślałam, że wypowiedzenie zmieniające to jedynie formalność. Teraz dostrzegam, jak wiele zależy od tego, jakie warunki pracy zostaną zmienione i jakie będą uzasadnienia.
Alicja

Alicja

Dobrze wiedzieć, że istnieje możliwość zmiany warunków pracy w korzystny dla mnie sposób za pomocą wypowiedzenia zmieniającego. Teraz będę mógł świadomie negocjować i wymagać od pracodawcy konkretnych zmian.
Ola

Ola

Zmiana warunków pracy i płacy zgodnie z literą prawa. CZYLI nic nie można zrobić. Przyjąć należy, bo jak nie................to pewnie będzie zwolnienie??????????????
zawiedziona

zawiedziona

Wpis w tym artykule przydatny. W trakcie trwania stosunku pracy pracodawca ma możliwość modyfikacji zarówno warunków pracy, jak i płacy. Dopowiem tylko, że zazwyczaj modyfikacja uderza w pracownika, a i nieraz płaca jest taka sama, ale jest o wiele więcej obowiązków do wykonania. Pewnie jest to zgodne z prawem.
Bartek

Bartek

Trzeba wszystko robić zgodnie z prawem. Ja wszystkie sprawy zawsze dokładnie omawiam z ludźmi, którzy się na tym dobrze znają. Warto o tym wiedzieć wcześniej.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.