Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu

Nawiązanie stosunku pracy z wyboru

27 kwietnia 2020

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 6 głosów

6 głosów

3 komentarze

Nawiązanie stosunku pracy z wyboru
Źródła nawiązania stosunku pracy mogą być różnorodne. Wśród wszystkich przypadków wymienionych w Kodeksie pracy wyróżnić należy również nawiązanie stosunku pracy z wyboru. W jakich okolicznościach jest to możliwe i jakie są tego konsekwencje?

Stosunek pracy na podstawie wyboru

Nawiązanie stosunku pracy z wyboru zostało uregulowane w art. 73 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim następuje ono, jeżeli z wyboru „wynika obowiązek wykonywania pracy w charakterze pracownika”. Trzeba przy tym pamiętać, że stosunek pracy każdorazowo rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu. Kodeks pracy nie zawiera jednak szczegółowych wytycznych dotyczących trybu i formy nawiązywania stosunku pracy z wyboru. Co więcej, nie określa on też przyczyn wygaśnięcia mandatu. W tym zakresie zastosowanie mają zatem akty szczególne i statuty organizacji.

Dodatkowo zainteresowane podmioty powinny pamiętać, że przy nawiązaniu stosunku pracy z wyboru nie jest konieczne – ani możliwe – zawieranie umowy o pracę. Dzieje się tak dlatego, że ta forma zatrudnienia jest głównie związana z organami samorządu terytorialnego.

Kogo zatrudnia się na podstawie wyboru?

Jak wspomniano powyżej, nawiązywanie stosunku pracy z wyboru zdarza się najczęściej w organach samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych, na podstawie wybory zatrudnia się:

  • wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (jeżeli statut gminy bądź związku tak stanowi),

  • przewodniczącego zarządu związku i jego członków (jeżeli statut związku tak stanowi),

  • członków organów sejmiku samorządowego (jeżeli regulamin tak stanowi).

Ponieważ zatrudnienie na podstawie wyboru jest mało stabilne, w praktyce najczęściej nie zatrudnia się w ten sposób członków zarządu w spółkach handlowych. Warto jednak podkreślić, że taka możliwość istnieje, choć w praktyce stosowana jest bardzo rzadko.

Szukasz pracy?

Lokalizacja: region Eindhoven – Holandia.

Derksen Polska Sp. z o.o.

  • Holandia
Dodana
Polecana

Pracownik produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Wrocław
Dodana
Polecana

Komisjoner – magazyn w Niemczech

GRUPA CONTRAIN

  • Dolnośląskie
Dodana
Dodana

Pracownik produkcji Toyota

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Wałbrzych
Dodana
Polecana
Podział administracji publicznej w Polsce - rozpiska

Podział administracji publicznej w Polsce, źródło: www.pwzs.krosno.pl

Praca z wyboru a praca u innego pracodawcy

Trzeba zauważyć, że może powstać problem, jeżeli osoba wybrana na dane stanowisko jest jednocześnie związana umową o pracę z innym pracodawcą. W takim przypadku istnieje możliwość udzielenia jej urlopu bezpłatnego zgodnie z art. 174 § 1 Kodeksu pracy: „Na pisemny wniosek pracownika, pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego”.

Pracownik, który skorzystał z możliwości wzięcia urlopu bezpłatnego, musi pamiętać, że ma prawo po wygaśnięciu mandatu powrócić do pracy na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. Warto przy tym wiedzieć, że ograniczeniem jest tu termin, w jakim fakt ten należy pracodawcy zgłosić. Zgodnie z przepisami pracownik powinien tego dokonać w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku – zgodnie z art. 74 Kodeksu pracy –powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że „nastąpiło to z przyczyn niezależnych od pracownika”.

Nieco inaczej jest, jeżeli pracownik nie zdecyduje się na urlop bezpłatny. W takim przypadku zastosowanie ma art. 75 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim osobie zatrudnionej, która nie pozostawała – w związku z wyborem – na urlopie bezpłatnym, przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Przyczyny rozwiązania stosunku pracy z wyboru

W praktyce do zakończenia stosunku pracy z wyboru dochodzi najczęściej wówczas, gdy wygasa mandat. Co do zasady taka sytuacja ma miejsce w razie ustąpienia z zajmowanego stanowiska, upływu kadencji, odwołania ze stanowiska czy śmierci pracownika.

Skutki wygaśnięcia mandatu
Podobnie jak przy powołaniu, zakończenie stosunku pracy na podstawie wyboru poprzez wygaśnięcie mandatu powoduje podwójny skutek, czyli:
  • ustanie stosunku organizacyjnego,
  • ustanie stosunku pracy.

Trzeba przy tym pamiętać, że swoje prawa mają również osoby, które zostały bezprawnie odwołane ze stanowiska, na które zostały wybrane. W takim przypadku przysługuje im dochodzenie roszczeń na podstawie art. 59 w związku z art. 58. 

Nawiązanie stosunku pracy z wyboru

Stosunek pracy na podstawie wyboru jest specjalnym rodzajem zatrudnienia. Regulują go artykuły 73-75 Kodeksu Pracy. Informacje dotyczące tego, kto może odbywać stosunek pracy z wyboru, są regulowane przez akty wewnątrzorganizacyjne oraz ustawy szczególne. Doskonałym przykładem na takie zatrudnienie na podstawie wyboru jest stanowisko wójta i burmistrza. Ustawa o pracownikach samorządowych jasno mówi, że w przypadku wójta i prezydenta miasta wybór jest podstawą nawiązania stosunku pracy. W podobny sposób są zatrudniani radni, pracownicy samorządowi, etatowi członkowie organizacji społecznych lub stowarzyszeń, członkowie związków zawodowych i partii.

W przypadku wyboru stosuje się takie same przepisy, jak w umowie o pracę na czas określony. Jest to związane przede wszystkim z tym, że już na samym początku, podczas podpisywania umowy, można jasno określić długość trwania mandatu dla danego pracownika. W związku z tym stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się w momencie wygaśnięcia mandatu.

Kiedy następuje wygaśnięcie mandadu na stosunku pracy z wyboru?
Mandat taki może wygasać na przykład w następujących przypadkach:
  • Organ odwołuje pracownika
  • Pracownik rezygnuje z pełnionej funkcji przez zrzeczenie się mandatu
  • Następuje upływ czasu kadencji
  • Pracownik umiera

Stosunek pracy z wyboru nie może być jednak rozwiązany za wypowiedzeniem lub w trybie natychmiastowym. Dodatkowo warto wiedzieć, że wybieranie pracownika na stanowisko następuje najczęściej w urzędach marszałkowskich, starostwie powiatowym, urzędach gmin, związkach jednostek samorządu terytorialnego, w urzędach miast.

Zatrudnienie i powrót do pracy pracownika otrzymującego mandat

Bardzo często osoby otrzymujące propozycję pracy na zasadzie wyboru, już w tym momencie posiadają jakieś zatrudnienie. Wtedy przez swojego pracodawcę są najczęściej kierowane na urlop bezpłatny, aby móc spełniać swoje nowe obowiązki. Po wygaśnięciu mandatu mają możliwość powrotu do swojej starej pracy, jeśli zgłoszą ten fakt w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru.

To może Cię również zainteresować

Rodzaje umów o pracę

Najczęściej zadawane pytania

Czym jest stosunek pracy na podstawie wyboru?

Stosunek pracy na podstawie wyboru jest formą najczęściej występującą w organach samorządu terytorialnego. Według art 73 Kodeksu pracy taki rodzaj zatrudnienia występuje, gdy na skutek wyboru danej osoby zobowiązana jest ona wykonywanie zadań w charakterze pracownika.

Jakie są zasady stosunku pracy na podstawie wyboru?

Pracownik, który nawiązał stosunek pracy z wyboru, wykonuje swoje obowiązki do wygaśnięcia mandatu skutkującego rozwiązaniem tego stosunku. Nie może on być zatrudniony na umowie o pracę u innego pracodawcy, chyba że uzyska urlop bezpłatny na pisemny wniosek i w określonym czasie nie będzie pełnił swoich funkcji.

Kiedy następuje rozwiązanie stosunku pracy na podstawie wyboru?

Zakończenie pracy na podstawie wyboru następuje wskutek wygaśnięcia mandatu, co może być spowodowane tym, że: organ odwołuje pracownika lub pracownik zrzeka się mandatu, następuje upływ czasu kadencji lub utrata zdrowia lub życia pracownika.

Podziel się

3 komentarze

Andrzej

Andrzej

Umowa o pracę podlega ustawie o stosunkach pracy. Wiele ludzi wie czego chce i nawiązuje stosunek do pracy z wyboru to chyba oczywiste.
Cukier

Cukier

Jeżeli stosunek pracy nie został jeszcze ustanowiony, okres próbny może być uzgodniony na piśmie w osobnej umowie. Sytuacji jak opisano jest bardzo wiele i dlatego trzeba dokładnie się nad wszystkim zastanowić.
Pathfinder

Pathfinder

Pracownicy mogą pracować na jednej lub więcej umowach na czas określony na nieprzerwany okres czterech lat. Następnie uważa się, że pracownik ma umowę na czas nieokreślony.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka