Spis treści
Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło są regulowane przez Kodeks cywilny, nie zaś przez Kodeks pracy. Różnica ta tylko laikowi może wydawać się niewielka. W praktyce każdy świadczący pracę na podstawie wyżej wymienionych form nie będzie pracownikiem w kodeksowym tego znaczeniu, zatem nie będzie korzystał z ochrony i wielu świadczeń socjalnych, które przysługują się osobom pracującym na etat. I choć umowa zlecenie od umowy o dzieło różni się pod wieloma względami, wielu pracodawców wciąż nie rozróżnia tych dwóch form. O czym pamiętać zawierając... No właśnie, którą umową?
Umowa o dzieło czy umowa zlecenie
Decyzja między umową o dzieło czy umową zlecenie może wpłynąć na sposób prowadzenia działalności firmy oraz na koszty związane z zatrudnieniem. W przypadku umowy o dzieło, pracodawca płaci za konkretny projekt, a nie za czas pracy. Z kolei umowa zlecenie jest bardziej elastyczna i może być stosowana do różnych zadań. Zrozumienie różnic między tymi dwoma typami umów jest kluczowe dla zapewnienia zgodności z prawem i efektywności kosztów, dlatego warto skonsultować się z ekspertem w dziedzinie prawa pracy.
Kiedy wybrać umowę o dzieło a kiedy zlecenie
Dla pracodawcy, wybór między umową o dzieło a zleceniem zależy od potrzeb firmy i charakteru pracy. Umowa o dzieło jest idealna, gdy potrzebujesz wykonania określonego projektu, z jasno zdefiniowanym rezultatem. Umowa zlecenie jest bardziej wszechstronna i może być używana, gdy praca jest bardziej stała i regularna. Rozważanie tych aspektów pomoże zrozumieć, kiedy wybrać umowę o dzieło a kiedy zlecenie, co z kolei pozwoli na optymalizację procesów i kosztów związanych z zatrudnieniem.
| Typ umowy | Zastosowanie | Koszty | Zgodność z prawem |
|---|---|---|---|
| Umowa o dzieło | Dla konkretnego projektu | Płatność za projekt | Wymaga jasnej definicji |
| Umowa zlecenie | Dla regularnych zadań | Elastyczne koszty | Bardziej wszechstronna |
Przedmiot umowy
Pierwszorzędną kwestią jest określenie, co ma być przedmiotem umowy. Od tego praktycznie zależy, jaka umowa zostanie pomiędzy stronami podpisana. W przypadku umowy o dzieło, rezultatem prac podjętych przez osobę świadczącą pracę, jest określone dzieło. Zazwyczaj odpowiada ono osobistym potrzebom zamawiającego, może być wytworem materialnym lub przeciwnie - niematerialnym, dla przykładu, rysunkiem czy zdjęciem. Ponadto, dzieło to musi być samoistne i obiektywnie pewne co do osiągnięcia, powstania. Samą istotą umowy o dzieło, zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego, jest to, co przez nią rozumiemy, zaś w tym wypadku: Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Pracownik sortowni paczek - Jelenia Góra - WYPŁATY TYGODNIOWE
TWG Polska Sp. z o.o.
- Kowary
Pracownik sortowni paczek - Jelenia Góra - WYPŁATY TYGODNIOWE
TWG Polska Sp. z o.o.
- Stara Kamienica
Sortowanie paczek - zmiana nocna - tygodniówki
TWG Polska Sp. z o.o.
- Czechowice-Dziedzice
Pracownik sortowni paczek - Jelenia Góra - WYPŁATY TYGODNIOWE
TWG Polska Sp. z o.o.
- Czernica
Pracownik sortowni paczek - Jelenia Góra - WYPŁATY TYGODNIOWE
TWG Polska Sp. z o.o.
- Łomnica
Zupełnie inaczej jest w przypadku umowy zlecenie. Tutaj przedmiotem jest podjęcie określonych, zleconych działań wraz z realizowaniem wskazanych czynności. Owe czynności nie muszą jednak skutkować uzyskaniem konkretnego efektu, czyli dzieła. I tak, zgodnie z art. 734 Kodeksu cywilnego: Przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zgodnie z przywołanym przypisem, każda osoba, która będzie zastanawiała się, którą umowę podpisać, powinna wyczerpująco przedstawić przedmiot umowy. Jego dokładne zdefiniowanie i wskazanie ewentualnych obowiązków drugiej strony, pozwoli na wyeliminowanie błędu w tym zakresie.
Jak długo?
Przy rozróżnianiu umowy o dzieło od umowy zlecenia warto również wziąć pod uwagę kwestię czasowości. Ta druga może być zarówno terminowa, jak i bezterminowa. W każdym przypadku każda ze stron ma możliwość wypowiedzenia umowy, choć należy wówczas wskazać podstawę, czyli przyczynę. Nieco inaczej jest w przypadku umowy o dzieło.
Umowa na działo charakteryzuje się swoistego rodzaju jednorazowością. Oznacza to tyle, że powinna zostać zawarta na stosowny okres, zaś termin powinien przypadać na dzień skończenia dzieła. Przy tej formie cywilnoprawnej nie można też mówić o wypowiedzeniu. Zgodnie z art. 644 Kodeksu cywilnego, zamawiający może w każdej chwili odstąpić od umowy, jeżeli dzieło nie zostało ukończone.
Wynagradzanie za świadczoną pracę
Co do zasady, za każde dzieło, które jest wynikiem zawartej umowy o dzieło, wytwórcy należy się wynagrodzenie. Przy umowie zlecenie nie jest to już takie oczywiste. Otóż, zgodnie z art. 735§1 Kodeksu pracy: Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Więcej, przy umowie o dzieło - w przypadku, gdy strony nie umówiły się na konkretną kwotę - płaci się jak za zwykłe dzieło tego rodzaju lub ewentualnie według uzasadnionych nakładów pracy. Samo zatem wynagrodzenie może być ustalone metodą ryczałtową lub też kosztorysową - zależy to przede wszystkim od samych ustaleń, jakie zawarły pomiędzy sobą strony umowy.
Osobiste wykonanie
Również i ten aspekt różnicuje omawiane umowy. Co do zasady, umowa zlecenie jest umową, która wymaga osobistego udziału zleceniobiorcy. I choć przyjmujący może powierzyć wykonanie zlecenia osobie trzeciej, to jednak - zgodnie z art. 738§1 Kodeksu pracy - tylko za zgodą zleceniodawcy, czyli wówczas, gdy w umowie znajdzie się stosowny zapis.
Umowa o dzieło w tej kwestii to przeciwne stanowisko - uznaje się, że co do zasady nie zobowiązuje ona tego, kto ją podpisuje do osobistego świadczenia pracy. Wyjątkiem jest oczywiście sytuacja, gdy stosowny zapis znalazł się w umowie, którą podpisały strony. Wówczas zleceniobiorca może odstąpić od tej zasady wyłącznie za zgodą tego, kto zlecił mu wykonanie prac.
Podsumowanie - dlaczego to takie ważne?
Poprawne rozstrzyganie w zakresie umów cywilnoprawnych może mieć kluczowe znaczenie dla finansów firmy. W takim przypadku warto bowiem pamiętać, że każda z umów niesie za sobą określone konsekwencje. Umowa o dzieło ze swej istoty wymaga, aby powstał rezultat w postaci określonego dzieła, zaś umowa zlecenie nie akcentuje tej kwestii jako konieczności, ostatecznego punktu.
Z punktu widzenia osoby zlecającej, najistotniejszą sprawą - jak się wydaje - jest konieczność opłacenia stosownych składek na ubezpieczenie społeczne przy umowie zlecenie, gdyż umowa o dzieło jest z nich zwolniona. I właśnie z tego choćby względu - aby nie narażać się na konieczność płacenia ewentualnych odsetek - warto zapoznać się z różnicami pomiędzy omawianymi powyżej umowami.
Warto zauważyć, że przedsiębiorca może poszukiwać kogoś, kto będzie pracował przez 8 godzin w biurze, prowadząc korespondencję i rozmawiając z kontrahentami lub też osoby, która będzie wykonywać konkretne, sporadyczne zlecenia. Druga wersja jest idealna dla właścicieli niewielkich firm, którzy potrzebują po prostu doraźnej pomocy w prowadzeniu swojego biznesu. I właśnie oni - w pierwszej kolejności - powinni rozważyć możliwość zatrudnienia wybranego przez siebie kandydata w oparciu o umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Dzięki temu zaoszczędzą również na kosztach, jakie będą musieli ponieść.
Zalety umów cywilnoprawnych
Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie należą do umów cywilnoprawnych. Są one uregulowane przez ustawodawcę w Kodeksie cywilnym, zaś wszelkie spory pomiędzy zleceniodawcą a zleceniobiorcą są rozstrzygane na drodze procesu cywilnego. Ogromną zaletą tych właśnie umów jest fakt, iż przedsiębiorca jest zwolniony z szeregu obowiązków, które musiałby wypełnić nawiązując umowę o pracę. Decydując się na podpisanie umowy zlecenie lub też umowy o dzieło, nie musi martwić się o następujące kwestie:
- zagwarantowanie minimalnego wynagrodzenia pracownikowi za świadczoną pracę,
- płatny urlop wypoczynkowy,
- dodatki za pracę w nocy lub nadgodziny,
- ochronę przed zwolnieniem z pracy.
Warto zauważyć, że zwłaszcza ostatni punkt może być bardzo korzystny dla początkującego pracownika. Nie mając doświadczenia w rekrutowaniu, może on nie wiedzieć, na co zwracać uwagę. W takim przypadku - zakładając, że zatrudnia na umowę o pracę - musi liczyć się z koniecznością okresu wypowiedzenia. Inaczej jest w przypadku umowy zlecenie lub umowy o pracę - wówczas nie musi martwić się tą kwestią, gdyż umowę może wypowiedzieć w trybie natychmiastowym. Warto również zauważyć, że umowy cywilnoprawne umożliwiają dochodzenie odszkodowania od zleceniobiorcy - dla przykładu - za utracone korzyści. W przypadku zatrudnienia pracownika na umowę o pracę, może on dochodzić jedynie odpowiedzialności za szkodę do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Aby nie popełnić wykroczenia...
Jak widać z powyższego, decyzja o wyborze odpowiedniej firmy zatrudnienia, powinna być dokładnie przemyślana przez przedsiębiorcę. Z drugiej strony, warto pamiętać, że – niezależnie od tego, na jaką umowę zdecyduje się on – ma również szereg obowiązków. W takim przypadku mowa zwłaszcza o konieczności zapewnienia zleceniobiorcy odpowiednich warunków pracy, czyli takich, które będą zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami BHP. Dodatkowo – wówczas, gdy praca będzie wykonywana przez zleceniobiorcę w szkodliwych warunkach, przedsiębiorca powinien skierować go na właściwe badania lekarskie. Warto jednak zauważyć, że taka sytuacja zdarza się w praktyce stosunkowo rzadko. Początkujący właściciel firmy powinien również zadbać o to, aby nie popełnić wykroczenia. Niestety, w przypadku umowy zlecenie czyha na przedsiębiorców pułapka. W przypadku, gdy pracownik będzie wykonywał swoją pracę:
- zgodnie z poleceniami,
- w stałym miejscu i w ściśle określonych godzinach,
- bez możliwości skorzystania z zastępstwa,
- za wynagrodzeniem
może popełnić wykroczenie przeciwko prawom pracownika. W takim wypadku zatrudniona przez niego osoba ma prawo dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej i walczyć o uznanie danej umowy za umowę o pracę. W takim przypadku pracodawca będzie musiał liczyć się z szeregiem i innych konsekwencji, w tym również finansowych.
To może Cię również zainteresować
