Wynagrodzenie za pracę
Informacje na temat wynagrodzenia znaleźć można przede wszystkim w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 22§1: "Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem".W myśl tego przypisu, wynagrodzenie jest jednym z podstawowych elementów każdego stosunku pracy i nie można jednocześnie mówić o umowie o pracę bez tego właśnie aspektu. Co jeszcze pracownik powinien wiedzieć o wynagrodzeniu, które otrzymuje za świadczoną pracę?
Składniki pensji, czyli co składa się na wynagrodzenie?
Wynagrodzenie, jak wskazano powyżej, jest świadczeniem odwzajemniającym pracę, co oznacza, że pracownik otrzymuje je tylko za rzeczywiście wykonaną pracę na rzecz danego pracodawcy. Od zasady tej są wyjątki, niemniej wymagają one usprawiedliwienia ewentualnej nieobecności w dniu roboczym w zakładzie pracy we właściwej formie. Wynagrodzenie za pracę nie jest świadczeniem jednolitym. W praktyce składa się na nie wiele świadczeń cząstkowych. Co do zasady jednak, w każdym wynagrodzeniu wyróżnić można zasadniczą jego część. Pozostałe składniki mogą wynikać zarówno ze zajmowanego stanowiska, kwalifikacji, jak również być premią czy też prowizją. Wszystkie je określa się wspólnym mianem składników dodatkowych. Warto zauważyć, że pensja ? rozumiana całościowo ? pełni rozmaite funkcje. W literaturze przedmiotu wskazuje się, że podstawowe są dwie:
- alimentacyjna
- motywacyjna
W przypadku pierwszej mowa o tym, że otrzymywane przez zatrudnionego wynagrodzenie powinno zaspokoić wszelkie jego potrzeby. Warto przy tym zwrócić uwagę na art. 13 Kodeksu pracy, który wskazuje, że: ?Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Warunki realizacji tego prawa określają przepisy prawa pracy oraz polityka państwa w dziedzinie płac, w szczególności poprzez ustalanie minimalnego wynagrodzenia za pracę?. Mówiąc o motywacyjnym charakterze wynagrodzenia podkreśla się fakt, że pensja może być odzwierciedleniem ewentualnych kwalifikacji, jak i starań pracownika. Wówczas pracownik ? otrzymując choćby premię ? jest znacznie bardziej zaangażowany w wykonywanie swoich obowiązków.
STAŻ PŁATNY W DZIALE ZARZĄDZANIA PROCESEM I PRODUKTEM (ADVANCED MANUFACTURING)
Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Pracownikom jednostek budżetowych dodatkowo przysługuje "trzynasta" pensja. Więcej na ten temat: "Trzynastki" dla budżetówki - co warto o nich wiedzieć?
Wynagrodzenie ustalone w umowie
Wynagrodzenie jest ustalane pomiędzy stronami, które zawierają umowę. To właśnie ona jest podstawowym aktem, w którym sformułowane są warunki wynagrodzenia. Zgodnie z Kodeksem pracy umowa w szczególności określa między innymi zazwyczaj miesięczne wynagrodzenia za świadczoną pracę. I tak, powinny znaleźć się w niej zarówno informacje o wysokości, jak i poszczególnych jej składnikach. W związku z faktem, iż w praktyce w danym zakładzie pracy mogą obowiązywać akta prawa wewnętrznego, warto zauważyć, że ? dla przykładu ? i regulamin powinien zawierać istotne ustalenia w zakresie właśnie wynagrodzenia za pracę. Wówczas pracodawca nie może jednak zapomnieć o zasadzie wyrażonej w art. 18 Kodeksu pracy. W myśl przywołanego przepisu, ustalenia, które zostaną zawarte w aktach prawa wewnątrzzakładowego nie mogą być mniej korzystne niż te, które ustanowione zostały przez ustawodawcę. W ten sposób podmiot zatrudniający może jedynie polepszyć sytuację zatrudnionych, dla przykładu, w zakresie godzin nadliczbowych, rozliczania czasu pracy czy też dodatkowego wynagrodzenia za pracę w niedziele czy święta.
O sposobach wypłaty, czyli formy wynagrodzenia
Przyjmuje się, że wynagrodzenie za pracę spełniane jest w formie pieniężnej: ?Wypłata wynagrodzenia dokonuje się w formie pieniężnej; częściowe spełnienie wynagrodzenia w innej formie niż pieniężna jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy pracy?. W przypadku, gdy wynagrodzenie jest wypłacane w innej formie niż pieniężna to zazwyczaj mowa o deputatach, czyli towarach o określonej wartości majątkowej. W niektórych przypadkach jest możliwe, aby zastępowały wynagrodzenie pieniężne, niemniej jednak warto wskazać, że ? co do zasady ? pensja, a przynajmniej jej zasadnicza część ? powinna być uiszczana w formie pieniężnej. Inną kwestią jest wypłata wynagrodzenia, która powinna odbyć się do rąk własnych pracownika. Coraz częściej jednak ? z uwagi na postęp technologiczny ? odchodzi się od tego systemu wypłaty pensji. Jest to spowodowane przede wszystkim obrotem bezgotówkowym i jego coraz większą rolą. W praktyce również znacznie więcej pracy pochłania wypłacanie wynagrodzenia pracownikom do rąk własnych. W takich przypadkach muszą oni zostać poinformowani o miejscu, w którym mogą odebrać należne im świadczenie, zaś ? w przypadku, gdy będzie to bank ? również o godzinach jego otwarcia. Z praktycznego punktu widzenia, przelew na indywidualne konto bankowego to po prostu wygoda połączona z oszczędnością czasu. W żadnym jednak przypadku pracodawca nie może naciskać na pracowników, aby ci zdecydowali się na założenie kont.
Kodeks pracy a wynagrodzenie
Wynagrodzenie za pracę jest świadczeniem podstawowym, które przysługuje pracownikowi za wykonaną pracę. Wszystkie kwestie związane z tym zagadnieniem znajdują się w dziale trzecim Kodeksu pracy. Można w nim przeczytać, że wynagrodzenia za pracę muszą być ustalone w regulaminie wynagradzania, jeśli pracodawca zatrudnia przynajmniej 50 pracowników, którzy nie są objęci ponadzakładowym układem zbiorowym ani zakładowym układem zbiorowym. W przypadku pracodawców, którzy zatrudniają mniej niż 50 pracowników, takie warunki mogą, ale nie muszą być ustalone w regulaminie wynagradzania. Oczywiście to zaledwie część kwestii, które reguluje kodeks pracy. Wynagrodzenia to nie wszystko, ponieważ pracodawca może też ustalić inne świadczenia, które są bezpośrednio związane z pracą, łącznie z zasadami ich przyznawania.
Przygotowany przez pracodawcę regulamin wynagradzania obowiązuje do momentu, gdy pracownicy zostaną objęci ponadzakładowym układem zbiorowym pracy lub zakładowym układem zbiorowym pracy, który ustala warunki wynagrodzeń i przyznawania wszelkich innych świadczeń. Regulamin może być ustanowiony wyłącznie przez pracodawcę, a jeśli w zakładzie pracy działa organizacja związkowa, to pracodawca musi uzgodnić z nią poszczególne zapisy. Regulamin może wejść w życie dopiero po 2 tygodniach od podania go do informacji pracowników.
Rozporządzenie to musi szczegółowo określać warunki ustalania oraz wypłacania wynagrodzenia zasadniczego pracowników, a także wszelkich innych składników, które uzasadnione są kwalifikacjami zawodowymi pracowników czy warunkami wykonywanej pracy. Ponadto pod uwagę należy brać również długość przepracowanego okresu. Przepisy Kodeksu pracy nakładają również obowiązek wpisania do regulaminu wynagradzania innych świadczeń, które są bezpośrednio związane z pracą, np. świadczeń jubileuszowych czy jednorazowych odpraw pieniężnych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownikom, którzy wykonują zadania służbowe poza swoim miejscem pracy, należy się zwrot poniesionych kosztów podróży służbowej. Co ważne, wynagrodzenie przysługuje wyłącznie z wykonaną pracę i musi być ustalone w taki sposób, aby odpowiadało zarówno rodzajowi wykonywanej pracy, jak i wymaganym kwalifikacjom czy jakości świadczonej pracy.
To może Cię również zainteresować
