Zatrudnianie i Praca Młodocianych: Prawa i Warunki

Fundamentalną kwestią jest zdefiniowanie pracownika młodocianego. W tym wypadku warto wskazać, że zgodnie z art. 190 Kodeksu pracy, młodociany jest to osoba, która ukończyła 16 rok życia i jednocześnie nie przekroczyła 18 roku życia. I tak, zgodnie z postanowieniami ustawodawcy, młodocianych można zatrudniać tylko wówczas, gdy ukończyli oni gimnazjum i jednocześnie przedstawią zaświadczenie, że praca w danym zakładzie nie zagraża ich zdrowiu. Co ponadto?

Zatrudnianie pracownika młodocianego

Jako młodociany pracownik, masz prawo do poznania, jakie są zasady zatrudniania młodocianych w miejscu, w którym planujesz pracować. Pracodawcy zatrudniający młodocianych pracowników muszą zapewnić odpowiednie warunki zatrudnienia pracownika młodocianego. Wprowadzenie jasnych wytycznych i przestrzeganie przepisów może zapewnić bezpieczeństwo i rozwój w miejscu pracy, zarówno dla Ciebie, jak i dla Twojego pracodawcy.

Czas pracy pracownika młodocianego

Czasu pracy młodocianego jest ściśle uregulowany prawnie, aby zapewnić, że nie jest on przeciążony i ma wystarczającą ilość czasu na naukę i odpoczynek. Jako młodociany zatrudniony, powinieneś znać swoje prawa i upewnić się, że Twoj pracodawca przestrzega ograniczeń dotyczących czasu pracy. To nie tylko zabezpiecza Twoje zdrowie i dobre samopoczucie, ale również może wpływać na Twoją zdolność do nauki i rozwoju zawodowego.

Warunki zatrudnienia pracownika młodocianego

Warunki zatrudnienia pracownika młodocianego są kluczowe dla Twojego doświadczenia zawodowego. Obejmują one nie tylko czas pracy, ale także środowisko pracy, obowiązki pracodawcy zatrudniającego niepełnoletnich, a także wynagrodzenie pracownika młodocianego. Zrozumienie tych aspektów pomoże Ci w nawigacji przez proces zatrudniania i zapewni, że Twoje prawa są respektowane. Pamiętaj, że masz prawo zgłosić wszelkie nieprawidłowości, jeśli uważasz, że Twoje prawa jako pracownika nie są przestrzegane.

Formy zatrudniania młodocianych

Zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem, młodocianych można zatrudniać jedynie w dwóch przypadkach. Mowa o:

• przygotowaniu zawodowym, które to odbywa się w formie nauki zawodu,
• innym celu niż przygotowanie zawodowe.

W pierwszym przypadku pracodawca jest zobowiązany zawrzeć z pracownikiem stosowną umowę o pracę. Musi ona zawierać wszystkie elementy, które są wymagane przy tradycyjnej umowie o pracę oraz dodatkowo - zgodnie z art. 195§1 Kodeksu pracy - takie informacje, jak:

Szukasz pracy?

Pokojowa - Hotel Crystal Mountain Wisła

Hotel Crystal Mountain*****

• Wisła

Dodana 30 wrz 2023

Kierownik Zmiany

Hotel Crystal Mountain*****

• Wisła

Dodana 30 wrz 2023

Manager Gastronomii

Hotel Crystal Mountain*****

• Wisła

Dodana 30 wrz 2023

Praca ze skanerem/sortowanie paczek/załadunek busów**SKAWINA**TYGODNIÓWKI

TWG Polska Sp. z o.o.

• Kraków

Dodana 30 wrz 2023

ZAŁADUNEK BUSÓW KURIERSKICH**PŁK.DĄBKA**TYGODNIÓWKI

TWG Polska Sp. z o.o.

• Kraków

Dodana 30 wrz 2023

Praca Warszawa Praca Wrocław Praca Kraków Praca Katowice

• rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
• czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
• sposób dokształcania teoretycznego.

Dodatkowo warto zauważyć, że pracodawca zawierając umowę z pracownikiem młodocianym może jedynie podpisać umowę o pracę na czas nieokreślony. Nie jest możliwe - chyba, że w oparciu o one akty prawa - zawarcie umowy na czas określony lub na okres próbny. W tym przypadku mowa o wyjątku w postaci §9 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania. Na tej podstawie podmiot zatrudniający większą liczbę młodocianych niż to wynika z jego potrzeb, może zawrzeć z młodocianymi umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego na czas określony. Gdy młodociany zakończy naukę zawodu, jest on w dalszym ciągu zatrudniony na podstawie podpisanej z pracodawcą umowy, niemniej jednak zmianie powinny ulec poszczególne jej punkty. Mowa zwłaszcza o wynagrodzeniu za pracę, jak i czasie świadczenia pracy.

Jak pracodawca chroni młodocianych?

Jeżeli młodociany pracownik jest zatrudniony przez pracodawcę w innym celu niż przygotowanie zawodowe, musi on mu zapewnić odpowiednie warunki. I tak, zatrudniony taki może wykonywać jedynie lekkie prace, które nie będą powodować zagrożenia dla jego życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Powołując się zaś na Rozporządzenie z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, do tych należą między innymi prace:

• przy nieodpowiednim oświetleniu,
• w obciążającym mikroklimacie środowiska pracy,
• w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi,
• w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu.

Ponadto, z uwagi na fakt, iż pracownik młodociany podpisuje z pracodawcą umowę o pracę, podlega również wstępnym badaniom lekarskim oraz odpowiedniemu szkoleniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Dodatkowo - zgodnie z art. 201§3 Kodeksu pracy - pracodawca jest zobowiązany "przekazywać informacje o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, oraz o zasadach ochrony przez zagrożeniami również przedstawicielowi ustawowemu młodocianego".

Wakacje to czas, w którym młodzi ludzie często podejmują swoją pierwszą pracę, zobacz: Praca w wakacje - sprawdź, czego jeszcze nie wiesz.

Czas pracy młodocianych i ich urlopy

Czas pracy młodocianego pracownika został dokładnie określony w Kodeksie pracy. I tak, w myśl art. 202 nie może przekraczać:

• 6 godzin na dobę w wieku do ukończenia 16-go roku życia,
• 8 godzin na dobę w wieku powyżej 16-go roku życia.

[...]

• przygotowaniu zawodowym - odbywa się ono w formie nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy na stanowiskach, które nie wymagają nauki zawodu,

• w innym celu niż przygotowanie zawodowe - młodociani mogą pracować wyłącznie przy pracach lekkich.

Wspomniane prace lekkie dotyczą najczęściej pracy wakacyjnej, której szukają młodzi ludzie. W tym przypadku pracodawca może zastosować każdą z dostępnych form umowy. Nieco inaczej jest wówczas, gdy mowa o przygotowaniu zawodowym.

Umowa jest konieczna

Pracodawca, który decyduje się na zatrudnienie pracownika młodocianego w celu przygotowania go do zawodu jest zobowiązany zawrzeć z nim umowę o pracę. Wymagane jest tu przestrzeganie wszystkich tych elementów, które powinny znaleźć się w każdej klasycznej umowie o pracę i pewna pula dodatkowych informacji. Otóż, podmiot zatrudniający jest zobowiązany do określenia:

• rodzaju przygotowania zawodowego,

• czasu trwania i miejsca odbywania przez młodocianego przygotowania zawodowego,

• sposobu dokształcania teoretycznego.

Warto przy tym dodać, że zawierając umowę o pracę z pracownikiem młodocianym podmiot zatrudniający jest zobowiązany do przestrzegania przepisów Kodeksu pracy. Co więcej, zawarta umowa musi być umową na czas nieokreślony. Oznacza to, że pracodawca nie ma możliwości zatrudnić młodocianego na umowę na okres próbny, aby sprawdzić jego umiejętności.

Jak pracuje młodociany?

Pracownik młodociany nie pracuje w takim wymiarze czasu pracy jak normalny pracownik. Ten stan rzeczy wynika między innymi z faktu, że jest on zobowiązany w dalszym ciągu dokształcać się teoretycznie. I tak, czas pracy pracowników młodocianych wynosi odpowiednio:

• nie więcej niż 6 godzin na dobę – do ukończenia 16 lat,

• nie więcej niż 8 godzin na dobę – powyżej 16 lat.

Ważne jest, że do czasu pracy wliczany jest również czas nauki, jaki młodociany odbywa w danym dniu. W efekcie fakt ten przekłada się na ilość godzin pracy małoletniego – pracuje on zazwyczaj krócej. Trzeba też pamiętać, że pracodawca ma obowiązek zagwarantować młodocianemu przerwę, jeżeli wymiar czasu pracy tego pracownika jest dłuży niż 4,5 godziny. Przerwa trwać powinna minimum 30 minut.

Zgodnie z art. 203 § 1 Kodeksu pracy pracownik młodociany nie może pracować w godzinach nadliczbowych czy porze nocnej. Od tego zakazu nie ma wyjątków – nawet pisemne oświadczenie młodocianego nie upoważnia pracodawcy do zatrzymania go w pracy.

Prace lekkie

Znacząca część uczniów poszukuje pracy dorywczej na wakacje. Pracodawcy mogą zatrudniać pracowników młodocianych również przy pracach lekkich. Co ważne, konieczne jest jednak sporządzenie wykazu takich prac w danej firmie i zatwierdzenie go zarówno przez lekarza medycyny pracy, jak i inspektora pracy, który wydaje stosowną decyzję w tym zakresie.

Dopuszczenie pracownika młodocianego do pracy jest równoznaczne z tym, że został on skierowany na badania profilaktyczne i odbył szkolenie z zakresu bhp. Podmiot zatrudniający musi też pamiętać o tym, aby zatrudniony przez niego pracownik młodociany nie przekroczył norm czasu pracy.