Czy pracodawca może cię zmusić do skorzystania z urlopu?

Ze swoim pracodawcą podpisałeś o umowę o pracę? W takim razie masz prawo do urlopu wypoczynkowego. Szczegółowe zasady udzielania takich urlopów znajdziesz w kodeksie pracy. W zależności od stażu pracy i wykształcenia, możesz liczyć na 20 lub 26 dni. Jeżeli dotychczas nie skorzystałeś z urlopu wypoczynkowego, to możesz zastanawiać się, czy pracodawca może cię zmusić, abyś się na taki udał. Jak wygląda ta kwestia?

Ekwiwalent za urlop tylko w niektórych sytuacjach

Urlop wypoczynkowy jest po to, abyś zregenerował siły. W interesie zarówno twoim, jak i twojego pracodawcy jest zatem, abyś skorzystał z niego i powrócił do pracy wypoczęty. Aby ograniczyć nieprawidłowości w zakresie udzielania urlopów wypoczynkowych, ustawodawca zdecydował, że tylko w niektórych sytuacja możliwe będzie wypłacenie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Kiedy taka sytuacja może mieć miejsce?

Jeżeli uznasz, że nie chcesz w danym roku kalendarzowym skorzystać z urlopu wypoczynkowego, to zasadniczo pracodawca nie musi ci wypłacić ekwiwalentu pieniężnego. Wypłata takiego jest dozwolona głównie w sytuacji, gdy umowa o pracę wygasa lub zostaje rozwiązana i w związku z tym nie masz już możliwości wykorzystać urlopu.

Pracodawca ci nie narzuci terminu urlopu, ale…

Prawo do urlopu wypoczynkowego nabywasz zawsze z początkiem roku kalendarzowego (wyjątkiem jest pierwsza praca). Pracodawca nie może ci oznajmić, że masz udać się na urlop np. w czerwcu lub sierpniu – takie działanie jest zabronione. Z drugiej strony w zakładach pracy różnie bywa z obłożeniem pracą. Zdarza się, że pracownicy muszą między sobą ustalić terminy, aby nie doszło do sytuacji, gdy w firmie nie będzie rąk do pracy.

W niektórych firmach na początku roku kalendarzowego jest przygotowywany plan urlopów. Sporządzenie takiego upraszcza sprawę – możliwe jest zorganizowanie pracy wówczas, gdy ty i twoim współpracownicy będziecie przebywać na urlopach wypoczynkowych. W tym przypadku również działa zasada, że pracodawca nie może sugerować czy wprost proponować terminu urlopu – każde z was ustala go samodzielnie.

…zasada ta nie dotyczy to zaległego urlopu

Po upływie roku kalendarzowego, urlop, który ci przysługiwał staje się zaległym urlopem wypoczynkowym. Musisz go wykorzystać do 30 września, bo w przeciwnym w razie kontroli twój pracodawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności – może zostać na niego nałożona grzywna w wysokości nawet do 30 tys. złotych.

W przypadku zaległego urlopu sytuacja wygląda zatem poważniej, a pracodawca otrzymuje narzędzia, z których może skorzystać, gdy jego pracownik odmawia złożenia wniosku o urlop. Mowa nie tylko o wysłaniu podwładnego na urlop bez konieczności posiadania jego zgody, lecz także nakładaniu na niego kar porządkowych. Takie sytuacje nie zdarzają się jednak często. Z pewnością sam przyznasz, że na urlop, którego termin sam wybierasz, chętnie się udajesz.