Spis treści
Zobacz też: Firmowe oszczędności. Jak je zainwestować?
Czym jest fundacja prywatna?
W chwili obecnej nie istnieje ustawowa definicja fundacji prywatnej. Prawnicy wskazują jednak, że jest to osoba prawna powoływana w celu zarządzania majątkiem przekazanym przez fundatora w określony przez niego sposób. Właściciel fundacji może dysponować zgromadzonym majątkiem na rzecz beneficjentów.
W ustawie o fundacjach z 6 kwietnia 1984 r. czytamy, że "fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami". Oznacza to, że fundację mogą uruchomić nie tylko osoby prawne, ale również osoby fizyczne.
Warto nadmienić, że w polskim prawodawstwie do tej pory nie wyszczególniono instytucji fundacji rodzinnej (prywatnej), która miałaby na celu zabezpieczenie majątku na okoliczność śmierci właściciela firmy (spadkodawcy). W związku z tym, obecnie przedsiębiorcy, którzy chcą zabezpieczyć swoje pieniądze, uruchamiają typową fundację oraz korzystają z regulacji mówiącej o celach "społecznie lub gospodarczo użytecznych" jej utworzenia.
W jakich krajach działają fundacje prywatne?
Fundacje prywatne z powodzeniem funkcjonują w krajach takich jak Austria, Niemcy, Szwajcaria czy Liechtenstein. W polskim Ministerstwie Rozwoju i Technologii trwają obecnie prace nad stworzeniem projektu ustawy wprowadzającego do polskiego systemu prawa instytucji fundacji rodzinnej. Rozwiązania prawne mają być wzorowane na tych funkcjonujących w krajach zachodnich.
Fundacje prywatne w Polsce
W pierwszej połowie 2022 roku Ministerstwo Rozwoju i Technologii przekaże do parlamentu projekt ustawy o fundacji prywatnej (rodzinnej). Do tej pory w polskim prawie nie funkcjonowała instytucja fundacji prywatnej. Jak podkreśla ministerstwo, wprowadzenie tej ustawy przyczyni się do "poprawy otoczenia prawnego sukcesji firm w szczególności w związku ze zmianami pokoleniowymi".
Zdaniem inicjatorów ustawy idea fundacji rodzinnej jest oparta przede wszystkim na założeniu, że biznes i rodzina są od siebie oddzielone w sensie prawnym. Majątek rodzinny zostaje własnością fundacji rodzinnej. Fundacja rodzinna ma działać jak swego rodzaju skarbiec rodzinny, dzięki któremu będzie można przechować oszczędności. Dzięki tej instytucji możliwe będzie zapewnienie rodzinie pieniędzy oraz zrealizowanie wizji fundatora. Fundacja rodzinna ma pomagać istnieć firmom z pokolenia na pokolenia oraz zabezpieczać potrzeby członków rodziny.
- poprawy procedur w zakresie sukcesji w w wielopokoleniowych firmach rodzinnych,
- efektywniejszego budowania pozycji przez silne, rodzime firmy,
- zwiększenia ochrony kapitału należącego do firm rodzinnych,
- zwiększenia możliwości firm rodzinnych w zakresie realizacji inwestycji.
Co umożliwia fundacja prywatna
Fundatorami będą mogły być wszystkie osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych. Fundacja rodzinna będzie mogła być utworzona również przez kilku fundatorów.
Instytucja fundacji prywatnej będzie korzystnym rozwiązaniem dla właścicieli polskich, wielopokoleniowych firm. Planowanie działalności biznesowej w kontekście długoterminowym stanie się znacznie łatwiejsze, ponieważ dziedziczenie udziałów w spółkach będzie zdecydowanie łatwiejsze.
- właściwe zarządzanie, gromadzenie oraz ochronę majątku przekazaną przez fundatora,
- zagwarantowanie środków dla beneficjentów, czyli członków rodziny fundatora, dzięki czemu możliwe będzie dalsze prowadzenie działalności gospodarczej po jego śmierci.
Poprzez fundację prywatną można będzie także rozdzielić zyski z majątku rodzinnego między osoby, które były zaangażowane w prowadzenie działalności oraz osoby, które nie uczestniczyły w budowaniu jej marki. W ten sposób nie będzie występowało zagrożenie dla integralności majątku rodzinnego. Nie pogorszy się także płynność finansowa spółek zarządzanych przez członków rodziny.
Fundacja prywatna a zabezpieczenie majątku
Powołanie fundacji prywatnej jest świetnym sposobem na zabezpieczenie majątku przed rozdrobnieniem w ramach spadkobrania. Majątek przekazany fundacji zostanie oddzielony od majątku osobistego fundatora.
Fundator będzie miał pełne prawo do kształtowania statutu fundacji w wybrany przez siebie sposób. Fundacja stanie się jedynym właścicielem przekazanego majątku, dlatego wierzyciele beneficjentów oraz samego fundatora nie będą mogli czerpać z jej aktywów, by odzyskać pieniądze.