Spis treści
Urlop wypoczynkowy to jedno z uprawień przysługujących pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. To, na ile dni wolnych mogą liczyć poszczególni zatrudnieni, zależy m.in. od długości ich stażu pracy i wymiaru czasu pracy (np. pracownicy świadczący pracę na pełen etat będą wypoczywać dłużej niż osoby pracujące na pół etatu). Szczegółowe informacje o wymiarze urlopu wypoczynkowego znajdują się w Kodeksie pracy, czyli podstawowym akcie prawnym regulującym stosunek pracy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Wymiar urlopu wypoczynkowego jest jednym z kluczowych elementów prawa pracy w Polsce i wielu innych krajach.
Pracownikom, którzy posiadają mniej niż 10 lat ogólnego stażu pracy, przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego rocznie. Natomiast pracownikom z ogólnym stażem pracy wynoszącym 10 lat i więcej przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego na rok.
Warto podkreślić, że staż pracy uwzględnia nie tylko okres zatrudnienia u aktualnego pracodawcy, ale także wcześniejsze okresy pracy u innych pracodawców oraz niektóre okresy nauki. Dlatego ważne jest, aby każdy pracownik był świadomy swojego ogólnego stażu pracy, gdyż ma to bezpośredni wpływ na ilość przysługujących mu dni wolnych.
Kiedy złożyć wniosek o urlop?
Wielu pracowników może zadawać sobie pytanie: kiedy należy złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy, by móc skorzystać z dni wolnych? Odpowiedź na to pytanie jest właściwie niemożliwa, bo ustawodawca nie sprecyzował konkretnych terminów. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku sporządzać na początku roku kalendarzowego planu urlopów, to zasadniczo zatrudnione przez niego osoby powinny ustalać z nim termin urlopu wypoczynkowego indywidualnie.
Zaleca się więc składanie wniosków o urlop co najmniej dwa tygodnie wcześniej. Dzięki temu pracodawca ma czas na przygotowanie się do Twojej nieobecności i ewentualne przesunięcie terminu urlopu, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Składając wniosek o urlop, pracownik nie może być pewien, że otrzyma zgodę przełożonego. Ten bowiem musi kierować się aktualnymi potrzebami zakładu pracy. Zdarzają się firmy, w których najwięcej pracy jest w sezonie letnim. Wówczas pracownicy muszą liczyć się z tym, że wypoczywać będą dopiero jesienią lub zimą.
Jak powinien wyglądać wniosek?
Większość pracodawców udostępnia swoim podwładnym druki urlopowe, które należy wypełnić. Jeżeli jednak podmiot zatrudniający nie zdecydował się na przygotowanie takich, to zainteresowany pracownik powinien złożyć wniosek, w którym poda swoje dane, wskaże liczbę dni lub poda daty graniczne urlopu. Dobrze zaznaczyć też, za jaki rok pracownik chce wykorzystać urlop wypoczynkowy.
Pracownicy, którzy nie chcą samodzielnie przygotowywać wniosku o urlop, mogą skorzystać z gotowego dokumentu.
Nie musisz wykorzystać wszystkich dni od razu
Pracownik, który chce skorzystać z przysługującego mu urlopu, nie musi wykorzystywać wszystkich dni, które mu przysługują. Praktyką jest korzystanie z 14 dni wolnego w ciągu wakacji i dzielenie reszty na części. Rozplanowanie w ten sposób dni wolnych pozwala na korzystanie z nich pracownikowi wówczas, gdy ich on potrzebuje. Rozwiązanie to umożliwia również zaplanowanie nie tylko letnich, lecz także zimowych wakacji.
Podzielenie urlopu na części jest też dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia pracodawcy. W ten sposób nie musi on martwić się o to, że zakład pracy przestanie funkcjonować. Jeżeli zatrudnieni pracownicy będą wykorzystywać przysługujące im dni urlopu w częściach, to możliwe jest rozdzielenie ich obowiązków wówczas, gdy będą nieobecni.
Pracodawca może odwołać z urlopu
Wiele pytań pracowników dotyczy tego, czy pracodawca rzeczywiście może odwołać swojego podwładnego z urlopu. Istnieje taka możliwość, zaś pracownik powinien wówczas wrócić do firmy najszybciej jak to możliwe. Jeżeli zignoruje polecenie pracodawcy, to naraża się na odpowiedzialność z tego tytułu.
Z drugiej strony specjaliści podkreślają, że odwołanie z urlopu jest możliwe tylko w niektórych sytuacjach – np. wówczas, gdy pracodawca nie może poradzić sobie bez pracownika, bo tylko on ma wiedzę, jak należy np. naprawić maszyny niezbędne do prawidłowego działania zakładu pracy.
Aspekt | Opis | Wskazówki dla pracownika |
---|---|---|
Wymiar urlopu | Ustalany w oparciu o staż pracy oraz wymiar czasu pracy. | Zorientuj się w ilu dniach wolnych Ci przysługuje. |
Wniosek o urlop | Indywidualne ustalanie z pracodawcą. Brak sprecyzowanych terminów. | Złóż wniosek odpowiednio wcześnie, dostosowując się do potrzeb zakładu |
Rozłożenie urlopu | Możliwość podziału dni urlopu na mniejsze części. | Planuj dni wolne zgodnie z Twoimi potrzebami i oczekiwaniami. |
Odmowa/odwołanie urlopu | Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu w szczególnych sytuacjach. | Bądź gotowy na ewentualne zmiany i elastyczność w planach. |
Do kiedy można wykorzystać zaległy urlop?
Nie wykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy przechodzi na kolejny rok jako urlop zaległy. Ważne jest, aby pamiętać, że zaległy urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany do końca września następnego roku kalendarzowego. Jeśli nie zostanie wykorzystany w tym czasie, pracodawca ma prawo do jego wyznaczenia, uwzględniając potrzeby zakładu pracy.
To może Cię również zainteresować