Urlop wypoczynkowy

Kompendium wiedzy o urlopie wypoczynkowym - poradnik

2 sierpnia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 13 głosów

13 głosów

8 komentarzy
Kompendium wiedzy o urlopie wypoczynkowym - poradnik
Zrozum swoje prawa pracownicze. Poznaj kroki zgłaszania urlopu, jak go odwołać, a także sytuacje, gdy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu. Przeczytaj teraz!

Urlop wypoczynkowy to jedno z uprawień przysługujących pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. To, na ile dni wolnych mogą liczyć poszczególni zatrudnieni, zależy m.in. od długości ich stażu pracy i wymiaru czasu pracy (np. pracownicy świadczący pracę na pełen etat będą wypoczywać dłużej niż osoby pracujące na pół etatu). Szczegółowe informacje o wymiarze urlopu wypoczynkowego znajdują się w Kodeksie pracy, czyli podstawowym akcie prawnym regulującym stosunek pracy.

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Wymiar urlopu wypoczynkowego jest jednym z kluczowych elementów prawa pracy w Polsce i wielu innych krajach.

Pracownikom, którzy posiadają mniej niż 10 lat ogólnego stażu pracy, przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego rocznie. Natomiast pracownikom z ogólnym stażem pracy wynoszącym 10 lat i więcej przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego na rok.

Warto podkreślić, że staż pracy uwzględnia nie tylko okres zatrudnienia u aktualnego pracodawcy, ale także wcześniejsze okresy pracy u innych pracodawców oraz niektóre okresy nauki. Dlatego ważne jest, aby każdy pracownik był świadomy swojego ogólnego stażu pracy, gdyż ma to bezpośredni wpływ na ilość przysługujących mu dni wolnych.

"Aby maksymalnie wykorzystać swój urlop wypoczynkowy, zorientuj się w ilu dniach Ci przysługuje, planuj z wyprzedzeniem i bądź elastyczny wobec ewentualnych zmian ze strony pracodawcy."

Kiedy złożyć wniosek o urlop?

Szukasz pracy?

Narzędziowiec

Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Aplikant (w charakterze strażnika miejskiego)

Straż Miejska m. st. Warszawy

  • Warszawa
Dodana
Dodana

Płytkarz / Glazurnik – praca w Niemczech

In-Serv Team Sp. z o. o.

  • Niemcy
Dodana

Audytor-Laborant / Audytorka-Laborantka

Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana

Wielu pracowników może zadawać sobie pytanie: kiedy należy złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy, by móc skorzystać z dni wolnych? Odpowiedź na to pytanie jest właściwie niemożliwa, bo ustawodawca nie sprecyzował konkretnych terminów. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku sporządzać na początku roku kalendarzowego planu urlopów, to zasadniczo zatrudnione przez niego osoby powinny ustalać z nim termin urlopu wypoczynkowego indywidualnie.

Zaleca się więc składanie wniosków o urlop co najmniej dwa tygodnie wcześniej. Dzięki temu pracodawca ma czas na przygotowanie się do Twojej nieobecności i ewentualne przesunięcie terminu urlopu, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Składając wniosek o urlop, pracownik nie może być pewien, że otrzyma zgodę przełożonego. Ten bowiem musi kierować się aktualnymi potrzebami zakładu pracy. Zdarzają się firmy, w których najwięcej pracy jest w sezonie letnim. Wówczas pracownicy muszą liczyć się z tym, że wypoczywać będą dopiero jesienią lub zimą.

Jak powinien wyglądać wniosek?

Większość pracodawców udostępnia swoim podwładnym druki urlopowe, które należy wypełnić. Jeżeli jednak podmiot zatrudniający nie zdecydował się na przygotowanie takich, to zainteresowany pracownik powinien złożyć wniosek, w którym poda swoje dane, wskaże liczbę dni lub poda daty graniczne urlopu. Dobrze zaznaczyć też, za jaki rok pracownik chce wykorzystać urlop wypoczynkowy.

Pracownicy, którzy nie chcą samodzielnie przygotowywać wniosku o urlop, mogą skorzystać z gotowego dokumentu.

Nie musisz wykorzystać wszystkich dni od razu

Pracownik, który chce skorzystać z przysługującego mu urlopu, nie musi wykorzystywać wszystkich dni, które mu przysługują. Praktyką jest korzystanie z 14 dni wolnego w ciągu wakacji i dzielenie reszty na części. Rozplanowanie w ten sposób dni wolnych pozwala na korzystanie z nich pracownikowi wówczas, gdy ich on potrzebuje. Rozwiązanie to umożliwia również zaplanowanie nie tylko letnich, lecz także zimowych wakacji.

Podzielenie urlopu na części jest też dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia pracodawcy. W ten sposób nie musi on martwić się o to, że zakład pracy przestanie funkcjonować. Jeżeli zatrudnieni pracownicy będą wykorzystywać przysługujące im dni urlopu w częściach, to możliwe jest rozdzielenie ich obowiązków wówczas, gdy będą nieobecni.

Pracodawca może odwołać z urlopu

Wiele pytań pracowników dotyczy tego, czy pracodawca rzeczywiście może odwołać swojego podwładnego z urlopu. Istnieje taka możliwość, zaś pracownik powinien wówczas wrócić do firmy najszybciej jak to możliwe. Jeżeli zignoruje polecenie pracodawcy, to naraża się na odpowiedzialność z tego tytułu.

Z drugiej strony specjaliści podkreślają, że odwołanie z urlopu jest możliwe tylko w niektórych sytuacjach – np. wówczas, gdy pracodawca nie może poradzić sobie bez pracownika, bo tylko on ma wiedzę, jak należy np. naprawić maszyny niezbędne do prawidłowego działania zakładu pracy.

Aspekt Opis Wskazówki dla pracownika
Wymiar urlopu Ustalany w oparciu o staż pracy oraz wymiar czasu pracy. Zorientuj się w ilu dniach wolnych Ci przysługuje.
Wniosek o urlop Indywidualne ustalanie z pracodawcą. Brak sprecyzowanych terminów. Złóż wniosek odpowiednio wcześnie, dostosowując się do potrzeb zakładu
Rozłożenie urlopu Możliwość podziału dni urlopu na mniejsze części. Planuj dni wolne zgodnie z Twoimi potrzebami i oczekiwaniami.
Odmowa/odwołanie urlopu Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu w szczególnych sytuacjach. Bądź gotowy na ewentualne zmiany i elastyczność w planach.

Do kiedy można wykorzystać zaległy urlop?

Nie wykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy przechodzi na kolejny rok jako urlop zaległy. Ważne jest, aby pamiętać, że zaległy urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany do końca września następnego roku kalendarzowego. Jeśli nie zostanie wykorzystany w tym czasie, pracodawca ma prawo do jego wyznaczenia, uwzględniając potrzeby zakładu pracy.

To może Cię również zainteresować

Wymiar urlopu wypoczynkowego

Najczęściej zadawane pytania

Jak zgłosić urlop?

Aby zgłosić urlop, należy złożyć pisemny wniosek do swojego pracodawcy. Wniosek ten powinien zawierać daty rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Zazwyczaj wniosek o urlop powinien być złożony co najmniej na trzy dni przed planowanym urlopem.

Komu przysługuje urlop na żądanie?

Urlop na żądanie przysługuje każdemu pracownikowi, który ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie w dowolnym momencie, pod warunkiem, że zgłosi to pracodawcy na co najmniej jeden dzień roboczy przed rozpoczęciem urlopu.

Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu?

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu tylko w przypadku urlopu na żądanie, jeżeli zachodzą ważne przyczyny związane z funkcjonowaniem zakładu pracy. W innych przypadkach odmowa udzielenia urlopu może być niezgodna z przepisami prawa pracy.

Ile przysługuje urlopu na żądanie?

Pracownik ma prawo do 4 dni urlopu na żądanie w ciągu roku kalendarzowego.

Do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop?

Zaległy urlop z poprzednich lat pracownik powinien wykorzystać do końca września następnego roku kalendarzowego. Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zaległego urlopu, chyba że wystąpią przeszkody związane z funkcjonowaniem zakładu pracy.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Julia Gryglak

Stażysta

Autorka artykułów dla Aplikuj.pl, copywriter

8 komentarzy

Gerwazy

Gerwazy

Szef powinien pozwolić pracownikom na identycznych stanowiskach wymieniać między sobą daty urlopów, o ile nie zagrozi to harmonogramom produkcji lub jakości pracy.
Tommy Lee

Tommy Lee

Jasne zasady warto znać. Potem nie ma się co dziwić. Nawet prawo do odwołania pracownika z urlopu dobrze znać. Człowiek musi się liczyć z pewnymi istotnymi opcjami jakie mogą zaistnieć.
irka

irka

Wszystko, co musisz wiedzieć o urlopie wypoczynkowym - świetne informacje w tym artykule. Tylko chwalić dziennikarza co tak pisze i to językiem zrozumiałym.
Darek

Darek

Wszystko co należy wiedzieć o urlopie wypoczynkowym, jest w tym artykule ujęte. Cieszę się, że trafiłem na tą stronę.
Bambata

Bambata

Niektóre kategorie pracowników otrzymują urlop nie w dniach kalendarzowych, ale w dni robocze. My zawsze ustalamy urlop na grasfiku wczesniej na początku roku i jest to sprawiedliwe.
Adik

Adik

Umowy związane z kodeksem pracy lub umowy osobiste mogą zawierać postanowienia zapewniające pracownikom pewne zabezpieczenia przed utratą naliczonego czasu wolnego. Młodociany pracownik logiczne, że ma prawa.
Szostak33

Szostak33

Dobre przygotowanie wniosku to podstawa. Jednak jak się pracuje już jakiś czas to takie wnioski każdy mniej więcej zna na pamięć lub korzysta z szablonów firmowych.
Jaro

Jaro

Ale jaja dobrze, że u nas tak nigdy nie było. Jesteś sobie na jakiejś wyspie a tu sms czy fon: masz wracać. I co wtedy?:) nie wrócisz tracisz np. pracę a jak zrezygnować np. z wykupionego urlopu?

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka