Pracodawca - prawa i obowiązki

Praca bez etatu? Uważaj na odpowiedzialność materialną

18 grudnia 2019

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 22 głosy

22 głosy

4 komentarze

Praca bez etatu? Uważaj na odpowiedzialność materialną
Umowa o pracę w najpełniejszy sposób chroni pracowników. Dotyczy to również odpowiedzialności materialnej osoby zatrudnionej. Jak wygląda ta kwestia wówczas, gdy szef proponuje podpisanie umowy cywilnoprawnej?

Odpowiedzialność materialna pracownika

Otwierając firmę, przedsiębiorca musi liczyć się z ryzykiem. Dotyczy ono nie tylko sytuacji, w której firma nie będzie w stanie pozyskać klientów, lecz także odnosi się do szkód spowodowanych przez pracownika. Zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę sprawia, że osoba zatrudniona nie odpowiada w całości za szkodę, jaką wyrządziła. O odpowiedzialności materialnej pracownika możemy mówić w momencie powstania szkody w majątku pracodawcy.

Rodzaje odpowiedzialności materialnej pracownika:

  • odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy,
  • odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi.

Ustawodawca w momencie powstania szkody chroni słabszą stronę stosunku pracy, czyli właśnie pracownika. Od tej sytuacji istnieją wyjątki, niemniej jednak dotyczą one tylko i wyłącznie przypadków, w których do wyrządzenia szkody doszło w sposób umyślny. Właśnie dlatego, aby ograniczyć swoje ryzyko, część pracodawców rozważa możliwość podpisania z kandydatami jednej z umów cywilnoprawnych.

Umowa zlecenie a odpowiedzialność pracownika

Pracodawca, który chce ograniczyć swoje ryzyko, nie tylko może podpisać z zainteresowanymi jedną z umów cywilnoprawnych, lecz także rozpocząć współpracę z tymi osobami, które prowadzą własną działalność gospodarczą (samozatrudnienie). Ich odpowiedzialność za szkody jest bowiem niemal nieograniczona. Mowa tu o odpowiedzialności deliktowej (za czyn niedozwolony) i odpowiedzialności kontraktowej (za niezrealizowane umowy) czy za bezpodstawne wzbogacenie się. 

Odpowiedzialność deliktowa zachodzi w momencie powstania szkody z winy jednego z podmiotów wzajemnego stosunku zobowiązaniowego. Jeśli zaś chodzi o odpowiedzialność kontraktową, to dotyczy ona jedynie szkody obejmującej niewykonanie, lub nienależyte wykonanie kontraktu/zobowiązania. Wierzyciel nie może dochodzić odszkodowania za krzywdę wyrządzoną na osobie. W praktyce przywołane zasady oznaczają, że pracodawca może ubiegać się od pracowników zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych lub na zasadzie B2B nie tylko pokrycia szkody, lecz także utraconych korzyści.

Szukasz pracy?
Dodana
Polecana

Tłoczarz pras automatycznych

Eaton Automotive Systems Sp. z o.o.

  • Bielsko-Biała
Dodana
Polecana

Aplikant (w charakterze strażnika miejskiego)

Straż Miejska m. st. Warszawy

  • Warszawa
Dodana
Polecana

Starszy Inspektor ds. Finansowo-Księgowych

Straż Miejska m. st. Warszawy

  • Warszawa
Dodana
Polecana
Dodana
Polecana

Odpowiedzialność porządkowa pracowników

Poruszając temat odpowiedzialności pracowników, nie sposób pominąć zagadnienia odpowiedzialności porządkowej. Dotyczy ona osób objętych stosunkiem pracy, czyli zatrudnionych na umowie o pracę. Jeżeli pracownik nie stosuje się do przepisów Kodeksu Pracy lub wewnętrznych przepisów obowiązujących w danej firmie czy przedsiębiorstwie, pracodawca ma prawo wymierzyć jedną z dostępnych kar porządkowych.

Rodzaje kar porządkowych:

  • upomnienie
  • nagana
  • kara pieniężna

Poniższy film zawiera więcej informacji na temat możliwości udzielenia kary porządkowej pracownikowi i przepisów, które regulują jej wymierzenie:

Video

Odpowiedzialność majątkowa dochodzona w sądzie

Przedsiębiorcy najczęściej nie mają czasu, aby sądzić się z osobami, które zatrudniają. Z tego też względu w sądach spraw związanych z dochodzeniem pokrycia szkody czy utraconych korzyści jest stosunkowo niewiele. Warto jednak wiedzieć, że pracodawca ma taką możliwość i powinien o tym pamiętać.

Z punktu widzenia pracodawcy, który zatrudnia w oparciu o umowę cywilnoprawną, warto się też odpowiednio zabezpieczyć. Dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie konkretnych zapisów w umowie. Jeżeli takie znajdą się w dokumencie podpisywanym przez strony, dochodzenie roszczeń jest formalnością.

Inaczej sprawa ta wygląda z punktu widzenia zleceniobiorcy. On powinien dążyć do tego, aby w umowie znalazły się zapisy korzystne dla niego. Mowa o tym, aby dokument zawierał klauzulę określającą odpowiedzialność na zasadach, jakie ustawodawca ustalił w Kodeksie pracy. Trudności mogą jednak pojawić się już na etapie przekonywania pracodawcy, że takie zapisy w umowie powinny się znaleźć. Wynika to bowiem z faktu, że w umowach cywilnoprawnych mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego, a nie Kodeksu Pracy.

Odpowiedzialność materialna w pracy – jak uniknąć kłopotów?

Omawiane zagadnienie rodzi pytanie, w jaki sposób osoba wykonująca zlecenia na podstawie umowy cywilnoprawnej może zabezpieczyć się przed roszczeniami pracodawcy. Okazuje się, że jest to możliwe. Dobrym rozwiązaniem, na które wskazują specjaliści, jest wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia OC. Wówczas, w sytuacji wyrządzenia pracodawcy szkody, obowiązek wypłaty odszkodowania spoczywa na ubezpieczycielu. To on bowiem ponosi ryzyko w zamian za regularne uiszczanie składek na jego rzecz.

Inną możliwością jest wykazanie, że z pracodawcą faktycznie został nawiązany stosunek pracy. Trzeba bowiem pamiętać, że co do zasady sama nazwa umowy nie ma znaczenia. Jeżeli zleceniobiorca wykonywał pracę pod nadzorem przełożonego, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, był de facto pracownikiem. Udowadniając, że zawarł umowę o pracę, również zostanie uwolniony od odpowiedzialności finansowej, wówczas bowiem będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu pracy.

To może Cię również zainteresować

Umowa zlecenie a umowa o pracę - poznaj różnice

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracownik na umowie cywilnoprawnej ponosi odpowiedzialność materialną?

Pracownik zatrudniony na umowie cywilnoprawnej ponosi odpowiedzialność materialną za wyrządzone pracodawcy szkody. Obowiązują go bowiem przepisy Kodeksu Cywilnego.

Jak można uniknąć odpowiedzialności finansowej wobec pracodawcy?

Warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie OC. Drugą możliwością jest wykazanie, że zawarta między stronami umowa miała znamiona umowy o pracę, nie zaś umowy cywilnoprawnej.

Podziel się

4 komentarze

Aga

Aga

A co jeśli pracowałam bez umowy a pracodawca każe mi zapłacić manko z kasy ,które powstało na skutek działań pracownika który mnie uczył? Czy ma prawo żądać zapłaty?
jarko

jarko

Pracuję w zakładzie na umowie o pracę. Odpowiadam za mienie powierzone mojej osobie - komputer, laptop, komórka, auto służbowe. Jak zgubię np. komórkę, to muszę za nią zapłacić...
Jan

Jan

Praca bez etatu? Uważaj na odpowiedzialność materialną - świetny artykuł.
Ganek

Ganek

Chociaż większość stosunków pracy ma charakter dobrowolny, pracownik, który z powodzeniem wykonuje pracę, prawdopodobnie, choć nie jest to gwarantowane, może utrzymać pracę. Warto walczyć o etat.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka