Spis treści
Sytuacje, w których dochodzi do zatrudnienia pracownika bez przedstawienia mu umowy, niestety nie należą do rzadkości. Najczęściej dotyczy to osób zatrudnionych sezonowo, które wykonują pracę w gastronomii czy budownictwie.
Brak zabezpieczenia w postaci umowy ma dla pracownika poważne konsekwencje. Przede wszystkim nie może być on pewnym tego, czy pracodawca wypłaci mu wynagrodzenie i czy odprowadzane są za niego składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
W jaki sposób domagać się zaległego wynagrodzenia? Jest to możliwe, ale konieczne będzie zwrócenie się do Państwowej Inspekcji Pracy.
Podpisanie umowy – co mówi kodeks pracy?
Na podstawie przepisów kodeksu pracy, umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Oznacza to, że wszystkie najważniejsze ustalenia muszą znaleźć się w formie fizycznej na papierze – dopiero to daje pewność co do treści Twojej umowy. Pamiętaj, że jeżeli pracodawca nie dostarczy umowy na piśmie, to masz prawo domagać się potwierdzenia ustaleń co do jej treści.
- dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
- częstotliwości wypłaty wynagrodzenia,
- rodzaju pracy,
- miejscu wykonywania pracy,
- dniu rozpoczęcia pracy,
- postanowieniach dotyczących odpowiedzialności za naruszenie umowy klauzule dotyczące kar umownych w przypadku naruszenia postanowień umowy przez którąkolwiek ze stron,
- danych dotyczących ubezpieczenia i składek,
- RODO,
- podpisy i daty.
Naruszenie praw pracowniczych, w tym nieprzedstawienie umowy, może być dla pracodawcy kosztowne. Ustawodawca traktuje to jako wykroczenie, które podlega karze grzywny od 1 tys. do nawet 30 tys. złotych.
Pracownik Inwentaryzacji Kwidzyn
Work&Profit sp. z o.o.
- Kwidzyn
Pracownik Inwentaryzacji Płock
Work&Profit sp. z o.o.
- Płock
Wykładanie towaru w sklepie kosmetycznym Warszawa/Praga Południe
Work&Profit sp. z o.o.
- Warszawa
Wykładanie towaru w sklepie kosmetycznym Warszawa/Śródmieście
Work&Profit sp. z o.o.
- Warszawa
Pracownik Inwentaryzacji Tczew
Work&Profit sp. z o.o.
- Tczew
Brak umowy – czy Państwowa Inspekcja Pracy może pomóc?
Pracownik, który nie otrzymał potwierdzenia warunków zawartej umowy, może skorzystać z pomocy Państwowej Inspekcji Pracy. Warto wiedzieć, że to w gestii inspektorów przeprowadzających kontrolę leży ustalenie stanu faktycznego. Inaczej mówiąc, ich zadaniem jest sprawdzenie, czy w danym zakładzie pracy są przestrzegane przepisy prawa pracy, w szczególności zaś te, które dotyczą zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz legalności zatrudnienia. Nie musisz niczego udowadniać, ale zgromadzone przez Ciebie dowody mogą pomóc.
Państwowa Inspekcja Pracy ma szerokie kompetencje. Inspektorzy mogą żądać przedstawienia przed pracodawcę wszelkich dokumentów pracowniczych, w tym również akt osobowych. Dotyczy to przy tym nie tylko tych pracowników, którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę, ale również tych, którzy świadczą pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Jeżeli na podstawie udostępnionej dokumentacji inspektorzy stwierdzą, że pracodawca naruszył obowiązek potwierdzenia na piśmie warunków zatrudnienia, mogą oni podjąć określone kroki, w tym:
- wnieść powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy,
- nakazać podmiotowi zatrudniającemu wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę,
- zainicjować ściganie wykroczenia, którego dopuścił się pracodawca.
Samodzielne dochodzenie swoich praw
Pracownik, który nie otrzymał umowy, może samodzielnie dochodzić swoich praw. W takim przypadku chodzi o złożenie pozwu w sądzie pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy.
Warto pamiętać, że musisz przy tym dysponować odpowiednimi dowodami. Mogą to być dokumenty, zeznania świadków czy inne materiały potwierdzające ustalenia. W przypadku, gdy sprawa trafi do sądu pracy, wsparcie doświadczonego prawnika będzie dużym wsparciem.
Jeżeli proces toczy się jednocześnie z inspekcją prowadzoną przez Państwową Inspekcję Pracy (jest to dozwolone), to również ustalenia, których dokonano w czasie kontroli, mogą być pomocne dla udowodnienia tego, że zawarty został stosunek pracy. Pracownik, który zdecyduje się na taką drogę, może dochodzić również roszczeń z tytułu zaległego wynagrodzenia wraz z odsetkami.
Podsumowanie
Problem zatrudnienia pracowników bez formalnej umowy jest szczególnie powszechny przy pracach sezonowych, w sektorach gastronomii, rolnictwa i budownictwa. Brak umowy może powodować niepewność co do wypłaty wynagrodzenia i odprowadzania składek do ZUS. Zgodnie z kodeksem pracy, umowa powinna być zawarta na piśmie i zawierać szczegółowe informacje dotyczące warunków pracy. Naruszenie tego obowiązku przez pracodawcę może skutkować grzywną w wysokości od 1 do 30 tys. złotych.
Pracownicy, którzy nie otrzymali umowy, mogą szukać pomocy w Państwowej Inspekcji Pracy. Inspekcja ma uprawnienia do kontrolowania warunków pracy i podejmowania działań w przypadku naruszenia przepisów prawa pracy. Pracownicy mogą także samodzielnie dochodzić swoich praw poprzez sąd pracy, posługując się odpowiednimi dowodami.
To może Cię również zainteresować
Wypowiedzenie umowy o pracę - poznaj możliwości i normy prawne
