Spis treści
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia to czynność jednostronna, która polega na złożeniu stosownego oświadczenia drugiej stronie stosunku pracy. Jego konsekwencją jest ustanie zatrudnienia bez zachowania właściwego, przewidzianego w przepisach okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie może dotyczyć każdej umowy o pracę, niemniej nastąpić może tylko wówczas, gdy zachodzą wyjątkowe przyczyny, które to stanowią podstawę do tego kroku. O czym zatem pamiętać?
Kiedy pracodawca może wręczyć Ci „dyscyplinarkę”?
W polskim systemie prawnym istnieją określone okoliczności, które uprawniają pracodawcę do zakończenia umowy o pracę z Tobą natychmiastowo, bez konieczności przestrzegania okresu wypowiedzenia. Takie działanie jest znane jako rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn dyscyplinarnych. Oto kluczowe sytuacje, kiedy może to nastąpić:
- Poważne naruszenie przez Ciebie podstawowych obowiązków – jeżeli doszło do sytuacji, gdzie Twoje działania mogą być uznane za poważne naruszenie fundamentalnych zasad obowiązujących w miejscu pracy, na przykład pojawienie się w pracy pod wpływem alkoholu, dokonanie kradzieży majątku pracodawcy, czy świadome działanie na niekorzyść pracodawcy.
- Popełnienie przestępstwa – sytuacja, w której Twoje działania mogą być uznane za niezgodne z prawem i uniemożliwiające dalsze wykonywanie obowiązków na dotychczasowym stanowisku. Obejmuje to przestępstwa dokonane zarówno w miejscu pracy, jak i poza nim, które bezpośrednio wpływają na Twoją możliwość współpracy z pracodawcą (np. przestępstwo przeciwko pracodawcy lub przestępstwo skarbowe).
- Utrata przez Ciebie uprawnień niezbędnych do pracy – jeśli straciłeś uprawnienia, które są kluczowe do wykonywania Twojej pracy (na przykład prawo jazdy dla kierowcy), może to być podstawą do dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę.
- Długotrwała niezdolność do pracy z powodu choroby – jeżeli Twoja niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż 3 miesiące, a Twój staż pracy u danego pracodawcy nie przekracza 6 miesięcy lub jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby przekracza łączny okres wypłacanego wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego (182 dni), a pracowałeś u tego pracodawcy przynajmniej pół roku. Jest także trzecia opcja: gdy niezdolność do pracy była wynikiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
- Inne sytuacje niezawinione przez Ciebie – na przykład gdy Twoja usprawiedliwiona nieobecność w pracy z przyczyn innych niż choroba trwa dłużej niż jeden miesiąc.
Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć Ci pisemne uzasadnienie swojej decyzji. Masz również prawo do zaskarżenia takiej decyzji do sądu pracy. To zapewnia Ci ochronę i możliwość obrony swoich praw w sytuacji, gdy uznasz, że decyzja pracodawcy była nieuzasadniona.
Cieśla szalunkowy> tradycyjnie i PERI DOKA> praca od zaraz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Wałbrzych
Cieśla szalunkowy> tradycyjnie i PERI DOKA> praca od zaraz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Gorzów Wielkopolski
Cieśla szalunkowy> tradycyjnie i PERI DOKA> praca od zaraz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Piła
Mechanik ds. silników
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Lubin
Cieśla szalunkowy> tradycyjnie i PERI DOKA> praca od zaraz
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Toruń
Kiedy możesz wypowiedzieć umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia?
Poniżej zamieszczamy przykłady sytuacji wraz z podstawą prawną, która pozwoli Ci rozwiązać umowę z pracodawcą bez zachowania okresu wypowiedzenia.
- Nieotrzymywanie wynagrodzenia w terminie
Art. 55 § 1 (1) Kodeksu pracy – pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez okresu wypowiedzenia, jeśli pracodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia za pracę przez okres dłuższy niż 7 dni.
- Naruszenie warunków BHP
Art. 55 § 1 (1) Kodeksu pracy pozwala na rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ważnych powodów, do których zalicza się naruszenie przez pracodawcę przepisów BHP.
- Ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę
Art. 55 § 1 Kodeksu pracy – umożliwia pracownikowi rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia z ważnych powodów, co może obejmować ciężkie naruszenie obowiązków przez pracodawcę.
- Zmuszanie do pracy wbrew woli
Art. 55 § 1 Kodeksu pracy – pracownik ma prawo rozwiązać umowę bez okresu wypowiedzenia, jeżeli pracodawca dopuszcza się naruszeń, które skutkują przymusem pracy.
- Przyczyny zdrowotne
Art. 55 § 1 (1) Kodeksu pracy – umożliwia rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia, jeżeli dalsze wykonywanie pracy stanowi zagrożenie dla zdrowia pracownika, co powinno być potwierdzone zaświadczeniem lekarskim.
- Prześladowanie w miejscu pracy (mobbing)
Art. 55 § 1 (1) Kodeksu pracy - Umożliwia rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia przez pracownika w przypadku, gdy jest on ofiarą mobbingu, co negatywnie wpływa na jego zdrowie.
Warto pamiętać, że przy rozwiązaniu umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia z wyżej wymienionych powodów, pracownik powinien udokumentować i szczegółowo uzasadnić swoją decyzję, najlepiej poprzez pisemne oświadczenie skierowane do pracodawcy.
Forma wypowiedzenia
Dla celów dowodowych wypowiedzenie powinno być złożone w formie pisemnej. W treści powinno zawierać wyrażenie woli rozwiązania umowy, jak również stosowne uzasadnienie.
W przypadku, gdy to pracodawca rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia, w treści musi się znaleźć stosowne pouczenie o przysługujących pracownikowi środkach prawnych. Pracownik może złożyć wniosek do sądu pracy, w terminie 14 dni od momentu otrzymania dokumentu, o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie.
Przyjmuje się, że o rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym jest skuteczne tylko wówczas, gdy informacja doszła do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że miała ona możliwość zapoznać się z jej treścią. Warto zauważyć, że dokument może zostać wręczony osobiście, może również zostać wysłany listem poleconym za potwierdzeniem odbioru (istotna jest data odbioru, która jest jednocześnie datą rozwiązania umowy).
Co w przypadku wypowiedzenia umowy zlecenia? W jaki sposób można rozwiązać taką umowę? Zobacz artykuł: Wypowiedzenie umowy zlecenia.
Wypowiedzenie z zachowaniem okresu wypowiedzenia
Pracodawca i pracownik mają prawo również do rozwiązania umowy z pomocą wypowiedzenia z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Długość okresu wypowiedzenia zależy od rodzaju umowy oraz czasu trwania zatrudnienia u danego pracodawcy. Poniżej przedstawiamy przegląd standardowych okresów wypowiedzenia, zgodnych z kodeksem pracy.
Umowa o pracę na okres próbny:
- do 2 tygodni – 3 dni robocze,
- powyżej 2 tygodni – 1 tydzień,
- 3 miesiące – 2 tygodnie.
Umowa o pracę na czas określony oraz na czas nieokreślony:
- jeżeli pracownik jest zatrudniony u pracodawcy krócej niż 6 miesięcy – 2 tygodnie,
- jeżeli pracownik jest zatrudniony u pracodawcy co najmniej 6 miesięcy – 1 miesiąc,
- jeżeli pracownik jest zatrudniony u pracodawcy co najmniej 3 lata – 3 miesiące.
W umowie o pracę strony mogą uzgodnić dłuższe okresy wypowiedzenia, ale nie mogą one być krótsze niż te określone w kodeksie pracy. Dla umów zawartych na czas określony, które trwają dłużej niż 6 miesięcy, strony mogą również przewidzieć możliwość ich wcześniejszego wypowiedzenia, określając przy tym warunki takiego wypowiedzenia.
Podsumowanie
Decyzja o natychmiastowym rozwiązaniu umowy o pracę zawsze powinna być poprzedzona głęboką analizą i próbą znalezienia rozwiązania satysfakcjonującego obie strony. Dialog i wzajemne zrozumienie często mogą zapobiec konieczności sięgania po ostateczność, jaką jest rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia.
Gdy taka decyzja staje się nieunikniona, niezbędne jest przestrzeganie procedur prawnych, które nie tylko chronią prawa obu stron, ale również ułatwiają dalsze kroki. Do tych należy poszukiwanie nowego zatrudnienia przez pracownika czy rekrutację nowej osoby przez pracodawcę. Dbając o prawidłowość procesu i wzajemny szacunek, nawet zakończenie współpracy może stać się krokiem do przodu dla obu stron stosunku pracy.
Pamiętajcie, że zawsze warto skonsultować się z ekspertem prawa pracy, który pomoże zrozumieć szczegóły przepisów i dostosować działania do konkretnej sytuacji. Dobra praktyka i przestrzeganie prawa są najlepszym fundamentem dla budowania zdrowych relacji zawodowych, które sprzyjają rozwojowi zarówno pracowników, jak i pracodawców.
To może Cię również zainteresować
