Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia to czynność jednostronna, która polega na złożeniu stosownego oświadczenia drugiej stronie stosunku pracy. Jego konsekwencją jest ustanie zatrudnienia bez zachowania właściwego, przewidzianego w przepisach okresu wypowiedzenia. Dalej, wypowiedzenie może dotyczyć każdej umowy o pracę, niemniej nastąpić może tylko wówczas, gdy zachodzą wyjątkowe przyczyny, które to stanowią podstawę do tego kroku. Dodatkowo osoba wypowiadająca musi spełnić wymagania, które zostały określone w Kodeksie pracy. O czym zatem pamiętać?
Forma wypowiedzenia
Dla celów dowodowych wypowiedzenia powinno być złożone w formie pisemnej. W treści powinno ono zawierać wyrażenie woli rozwiązania umowy, jak również stosowne uzasadnienie. W przypadku, gdy to pracodawca rozwiązuje umowę bez wypowiedzenia, powinno ono zawierać także stosowne pouczenie o przysługujących pracownikowi środkach prawnych. Wówczas bowiem pracownik może złożyć wniosek do sądu pracy, w terminie 14 dni od momentu otrzymania dokumentu, o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie.
Przyjmuje się, że o rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym jest skuteczne tylko wówczas, gdy informacja doszła do wiadomości drugiej strony w taki sposób, że miała ona możliwość zapoznać się z jej treścią. W takim przypadku warto zauważyć, że dokument może zostać wręczony osobiście, może również zostać wysłany listem poleconym za potwierdzeniem odbioru (istotna jest data odbioru, która jest jednocześnie datą rozwiązania umowy).
Co w przypadku wypowiedzenia umowy zlecenia? W jaki sposób można rozwiązać taką umowę? Zobacz artykuł: Wypowiedzenie umowy zlecenia.
Z punktu widzenia pracodawcy
Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia zarówno z przyczyn zawinionych przez pracownika, jak i niezawinionych przez zatrudnionego. W pierwszym przypadku mowa o takiej sytuacji, w której pracownik ? zgodnie z art. 52§1 Kodeksu pracy dopuścił się:
- ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych,
- popełnienia w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- zawinionej utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Pracodawca może również rozwiązać umowę bez wypowiedzenia bez winy pracownika. Mowa zatem o takiej sytuacji, w której powód natychmiastowego rozwiązania umowy jest niezależny od zatrudnionego. Zazwyczaj w takim przypadku pracodawcy rozwiązują umowę o pracę za wypowiedzeniem lub też w drodze porozumienia stron, niemniej jednak, w poniżej przedstawionych sytuacjach, mają też prawo właśnie do sięgnięcia po rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika. W myśl art. 53§1 Kodeksu pracy sytuacja taka zachodzi wówczas, gdy:
- niezdolność pracownika do pracy trwa dłużej niż 3 miesiące ? gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy oraz gdy niezdolność pracownika do pracy trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące ? gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,
- w razie usprawiedliwionej obecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
Ustawodawca zastrzegł jednocześnie, iż rozwiązanie pracy bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w miejscu pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem ? w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku. Dalej, pracodawca nie będzie mógł również rozwiązać pracy bez wypowiedzenia z zatrudnionym, który został odosobniony ze względu na chorobę zakaźną w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Zanim pracodawca poweźmie decyzję o takim rozwiązaniu umowy, powinien też zasięgnąć opinii zakładowej organizacji związkowej. W przypadku zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy, organizacja powinna wyrazić swoją opinię maksymalnie w ciągu 3 dni ? w myśl art. 52§3 Kodeksu pracy.
Okiem pracownika
Również pracownik ma prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. I tak, ze swojego prawa może skorzystać między innymi wówczas, gdy:
- zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,
- pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika.
Warto również pamiętać, że w każdym przypadku pracodawcy przysługuje roszczenie odszkodowawcze, jeżeli pracownik rozwiązał umowę nie mając ku temu podstaw. Roszczenie jest niezależne od tego, czy pracodawca poniósł szkodę.
To może Cię również zainteresować
