Spis treści
Kiedy zacząć zastanawiać się nad zmianą pracy?
Istnieje wiele różnorodnych sytuacji, które mogą skłaniać pracowników do zmiany miejsca zatrudnienia. W wielu przypadkach są to aspekty typowo psychologiczne czy komunikacyjne takie jak negatywna atmosfera, nadmierny stres, doświadczenie mobbingu czy brak motywacji do wykonywania zawodowych zobowiązań. Czasem pracownicy zwalniają się z firm również ze względu na wypalenie zawodowe czy utratę uprawnień do wykonywania zawodu. Sygnałem, który powinien być alarmujący i skłaniać do refleksji, jest też pogarszająca się sytuacja finansowa przedsiębiorstwa. Nie tylko ogranicza ona możliwość awansu i otrzymania podwyżki, ale również może wiązać się ze zbliżającym się zwolnieniem. Czasem warto poszukać nowego miejsca zatrudnienia jeszcze przed otrzymaniem od szefa wypowiedzenia.
W jakich przypadkach możemy mówić o grupowych zwolnieniach?
Zgodnie z Ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników zwolnienia grupowe mogą dotyczyć jedynie pracodawców, którzy w swojej firmie zatrudniają co najmniej 20 osób. Nie jest tutaj ważny rodzaj zawartych umów ani wymiar pracy. Aby można było użyć sformułowania "zwolnienie grupowe", przyczyna nie może dotyczyć pracowników w sposób personalny, a cała procedura musi zostać sfinalizowana za pomocą wypowiedzenia lub na zasadzie porozumienia stron. Zwolnienia muszą nastąpić w nieprzekraczalnym terminie 30 dni i muszą dotknąć 10 pracowników, jeśli dana firma zatrudnia mniej niż 100 osób, 10% gdy w przedsiębiorstwie pracuje więcej niż 100, ale mniej niż 300 osób oraz 30 osób w dużych firmach zatrudniających ponad 300 osób.
Jaki jest okres wypowiedzenia podczas grupowych zwolnień?

Pracodawca, który chce dokonać grupowego zwolnienia, powinien dokładnie zapoznać się z treściami, które zawiera Ustawa o zwolnieniu grupowym. Problematyki tej dotyczą również niektóre przepisy Kodeksu Cywilnego. Jest to m.in. artykuł mówiący o okresie wypowiedzenia. Jeśli dana osoba pracowała w firmie przez czas krótszy niż 6 miesięcy okres wypowiedzenia powinien wynosić 2 tygodnie. W przypadku czasu pracy przekraczającego pół roku - 1 miesiąc, a w przypadku pracowników zatrudnionych na okres co najmniej 3 lat okres powinien wynosić 3 miesiące.
Warto pamiętać o tym, że podczas zwolnień grupowych pracodawca nie może całkowicie dowolnie wybrać pracowników, którzy otrzymają wypowiedzenie. Powinien sugerować się kryteriami, które mają związek z przyczyną problemów firmy - m.in wykształceniem, stażem pracy, a także posiadanymi kwalifikacjami. Właściciele firm powinni podczas procesu zwolnień grupowych przykładać uwagę do tego, aby unikać dyskryminacji jakiejkolwiek grupy pracowniczej. Jeśli dane przedsiębiorstwo ponownie ogłasza rekrutację na stanowiska dedykowane osobom w tej samej grupie zawodowej, w pierwszej kolejności pracę otrzymać powinna osoba, którą dotknęło rozwiązanie stosunku pracy ze względu na grupowe zwolnienie.
Czy możemy liczyć na odprawę od firmy po zwolnieniu grupowym?

Dotkliwą formą rozwiązania stosunku pracy mogą być właśnie zwolnienia grupowe. Odprawa może ułatwić dotychczasowym pracownikom szybsze znalezienie nowego miejsca zatrudnienia, a także poradzenie sobie w pierwszych dniach po utracie stanowiska - a w niektórych przypadkach też przed otrzymaniem wypłaty zasiłku. Problematyka ta obejmuje zarówno zwolnienia indywidualne, jak i zwolnienie grupowe. Odprawy wyznaczane są zgodnie z kwotą wynagrodzenia, które otrzymywała dana osoba. Wpływ na jej wysokość ma też staż pracy. Jest on naliczany z uwzględnieniem wszystkich okresów, jakie pracownik przepracował w danym przedsiębiorstwie. Osoba pracująca dwa lata powinna otrzymać odprawę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, a w przypadku pracowników o stażu pracy od 2 do 8 lat kwota powinna być równa dwumiesięcznemu wynagrodzeniu. Z kolei pracownikom, którzy byli zatrudnieni minimum 8 lat, przysługuje trzymiesięczna wypłata. Istnieją jednak pewne ograniczenia, z którymi muszą liczyć się właściciele firm planujący zwolnienie grupowe - odprawa nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia. Ustala się je na podstawie odpowiednich przepisów, które obowiązywały w dniu wręczenia pracownikowi wypowiedzenia.
Co w przypadku osób będących w okresie ochrony przedemerytalnej?
Kwestią budzącą niepewność wśród przedsiębiorców jest zwolnienie grupowe, a wiek emerytalny. Osoby znajdujące się w wieku przedemerytalnym należą do grupy chronionej - podobnie jak kobiety w ciąży, a także osoby przebywające na urlopie macierzyńskim, ojcowskim czy rodzicielskim. Istnieją też ustawowo określane stanowiska, które charakteryzują się tym, że osoby je zajmujące nie mogą stracić pracy w procesie zwolnień grupowych.
