Spis treści
Dotychczas opuszczenie przez pracownika zakładu pracy w celu załatwienia prywatnych spraw było kwestią przysparzającą wiele problemów. W literaturze prezentującej to zagadnienie podkreślano, że odpracowanie przez zatrudnionego godzin nieobecności wiąże się de facto z tym, że świadczy on pracę w nadgodzinach, zatem powinien otrzymać stosowany dodatek. Po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy w 2013 r. zawierającej zmiany odnośnie do wyjść prywatnych w czasie pracy i możliwości odpracowania ich zagadnienie to zostało odpowiednio uregulowane – wyjaśniamy, jakie są aktualne zasady.
Aktualne zasady – odpracowanie wyjścia prywatnego
Wejście w życie wspomnianej nowelizacji uzupełniono i uregulowało prawnie zagadnienie odpracowywania godzin ze zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych, które wcześniej wzbudzało spore wątpliwości. Przed tą zmianą godziny odpracowywane w ramach prywatnych wyjść z punktu widzenia Kodeksu pracy miały charakter nadgodzin, które to z kolei obligują pracodawcę do wypłacania dodatku za wykonywanie godzin nadliczbowych pracownikowi. Na szczęście od kilku lat nie funkcjonuje już to niekorzystne dla pracodawcy ustalenie.
Jednocześnie ustawodawca zaznaczył, że ewentualne odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego. Oznacza to swoistego rodzaju ograniczenie, które wskazuje, ile maksymalnie godzin może pracować w ciągu dnia zatrudniony. Co więcej, trzeba zauważyć, że ostateczna liczba godzin, które mógłby w ciągu dnia odpracować zatrudniony, zależy – w tym wypadku – wyłącznie od tego, w jakim systemie jest on zatrudniony.
Wyjście prywatne a czas pracy – ile godzin?
Jak wspomniano powyżej, ustawodawca dokładnie wskazał granicę godzinową (przez odesłanie do art. 132 i 133 Kodeksu pracy), jaka nie może zostać przekroczona przy odpracowywaniu godzin, w których załatwiał on swoje prywatne sprawy. W przypadku pracy w systemie podstawowym, w którym to obowiązuje 8-godzinna dobowa norma czasu pracy, nie może on odpracować w jednym dniu roboczym więcej niż 5 godzin.
Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z przepisami podmiot zatrudniający jest zobowiązany pracownikowi zapewnić przynajmniej 11-godzinny odpoczynek dobowy. Bardziej ograniczona będzie możliwość odpracowania przez zatrudnionego godzin wówczas, gdy świadczy on pracę w systemie zrównoważonym. Przyjmując, że pracuje po 12 godzin, będzie mógł każdego dnia odpracować tylko 1 godzinę. W przeciwnym przypadku dojdzie do naruszenia odpoczynku dobowego.
Zwolnienie od pracy w celu załatwienia spraw prywatnych wniosek
Należy mieć na uwadze, że możliwość wyjścia z pracy w celach prywatnych oraz odpracowania tego czasu nie oznacza, że pracownik może to zrobić w dowolnym momencie. W tym celu powinien wystąpić do pracodawcy z pisemnym wnioskiem o zwolnienie z wykonywania czynności służbowych na potrzeby załatwienia sprawy prywatnej.
Takie działanie najlepiej chroni obie zainteresowane strony, czyli pracownika i pracodawcę. Ten pierwszy nie zostanie oskarżony o niewypłacenie ekwiwalentu za nadgodziny, ten drugi zaś będzie mógł uchronić się przed zarzutem samowolnego opuszczenia stanowiska pracy. Z tego też powodu w firmach prowadzi się ewidencję wyjść prywatnych – dokument zawierający zbiór zwolnień pracowników i godzin ich odpracowania wraz z poświadczeniem zgody pracodawcy i pracownika.
- datę i miejsce sporządzenia dokumentu,
- dane adresata wniosku,
- podpis wnioskodawcy
- stosowną prośbę o zwolnienie z pracy w danych godzinach i terminie
- wyznaczenie dnia i godzin odpracowania czasu zwolnienia.
Specjaliści podkreślają, że w interesie podmiotu zatrudniającego jest uregulowanie tej kwestii w przepisach zakładowych, w tym choćby regulaminie. Jednocześnie eksperci w zakresie prawa pracy wskazują, że w zakładach pracy, w których zatrudnia się poniżej 20 pracowników, zapis taki powinien znaleźć się w informacji o warunkach zatrudnienia.
Wcześniejsze wyjście z pracy konsekwencje
Pracownicy powinni wiedzieć, że urwanie się z pracy przed określoną godziną jej zakończenia bez ustalenia tego z pracodawcą jest naruszeniem obowiązków pracownika. Podobnie jak spóźnienie do pracy, jest to zachowanie świadczące o nieprzestrzeganiu organizacji i porządku pracy, może więc nieść ze sobą konsekwencje w postaci kary porządkowej.
Pracodawca może wówczas udzielić upomnienia lub nagany, potrącenia z pensji, a w najgorszym wypadku, jeśli takie epizody się powtarzają, może być to przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi. Z tego względu lepiej zawsze ustalać wyjścia w czasie pracy z przełożonym i udawać się na nie za zgodą pracodawcy, bez względu na to, czy potrzebujemy wcześniej wyjść z pracy przed końcem dnia, czy rano przed zaczęciem pracy, czy może w ciągu dnia.
- Nowelizacja Kodeksu pracy uzupełniła prawnie zagadnienie odpracowywania godzin ze zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych.
- Odpracowanie wyjścia prywatnego nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego.
- Przy odpracowywaniu godzin w celu załatwienia spraw prywatnych, pracownik nie może przekroczyć 5 godzin w systemie podstawowym lub 1 godziny w systemie zrównoważonym.
- Pracownik powinien złożyć pisemny wniosek o zwolnienie z wykonywania czynności służbowych na potrzeby załatwienia sprawy prywatnej w celu uniknięcia konsekwencji w postaci kary porządkowej.
To może Cię również zainteresować
