Spis treści
Asertywność to pojęcie powszechnie znane i chętnie przywoływane na gruncie budowania relacji społecznych. Istnieje wiele definicji, jednak w powszechnym rozumieniu asertywność to nic innego, jak posiadanie własnego zdania oraz emocji i gotowość do ich wyrażenia lub obrony.
Asertywność jako jedna z tzw. kompetencji miękkich, podobnie jak komunikatywność, elastyczność czy kreatywność. Okazuje się ona bardzo ważna, nie tylko w codziennym życiu z bliskimi, ale także w miejscu pracy. To dzięki asertywności dobrze ułożymy swoje relacje ze współpracownikami. Dzięki niej mamy też szansę na równowagę między życiem prywatnym a pracą.
Mimo, że brzmi to logicznie i naturalnie, nie zawsze jesteśmy w stanie zachować się asertywnie, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi miejsce pracy i wykonywanie obowiązków służbowych. Zapewne niejednokrotnie spotkałeś się z sytuacją, w której powinieneś odmówić przyjęcia jakiegoś zadania, jednak obawiałeś się negatywnych konsekwencji.
Asertywność – dlaczego to takie ważne?
Asertywność w codziennym życiu pozwala uniknąć wielu niekomfortowych sytuacji. Tak samo jest w miejscu pracy. Pracownik asertywny to taki, który potrafi rzetelnie wykonywać powierzone obowiązki, przy jednoczesnym poszanowaniu własnych interesów. Bycie asertywnym w dłuższej perspektywie pozwala na obniżenie poziomu stresu i frustracji, a co za tym idzie, psychicznego obciążenia. Zatrudniony jest w stanie skupić się na tym, jak poprawnie komunikować swoje postawy i pracować na miarę swoich możliwości, a nie tylko po to, by stale starać się spełniać czyjeś oczekiwania.
Asertywność może sprawiać problemy – zwłaszcza, gdy jesteśmy zależni od gratyfikacji finansowej czy hierarchii pracowniczej. Warto jednak pamiętać, że odmowa oraz niezależne myślenie nie muszą być utożsamiane ze sprzeciwem i brakiem pokory. Psycholodzy alarmują, że w grupie ludzi zawsze znajdą się jednostki mniej lub bardziej asertywne, a stan idealnej równowagi jest wysoce nieprawdopodobny.
Oczekuj, że prędzej czy później ktoś z otoczenia wystawi asertywność innych osób na próbę i nie ma w tym nic złego. Właśnie dlatego bądź przygotowany, że niejednokrotnie zostaniesz postawiony w sytuacji niekonstruktywnej krytyki, zlecenia dodatkowego zadania czy prośby o wykonanie nadgodzin. Kluczem do sukcesu jest umiejętność poradzenia sobie z takimi zachowaniem w sposób umiejętny i stanowczy, w atmosferze wzajemnego szacunku i efektywnej współpracy.
Kasjer/merchandiser w sklepie kosmetycznym/drogerii Kraków Agatowa
Work&Profit sp. z o.o.
- Kraków
Doradca sportowy - obsługa klienta / Bielany Wrocławskie
Work&Profit sp. z o.o.
- Bielany Wrocławskie
Kompletowanie zamówień internetowych w Bielsku-Białej
Work&Profit sp. z o.o.
- Bielsko-Biała
Główna Księgowa / Główny Księgowy
Agencja Zatrudnienia HR SIGMA
- Bielsko-Biała
Wykładanie towaru w sklepie kosmetycznym KRAKÓW
Work&Profit sp. z o.o.
- Kraków
Co się składa na asertywność w pracy – zachowania i skutki
W codziennej pracy mamy dziesiątki sytuacji w których wymagana jest od nas asertywność. Warto pamiętać, iż oznacza ona nie tylko mówienie „nie”, ale także mówienie „tak”. Ważne by w zgodzie z naszymi przekonaniami i oceną sytuacji. Asertywność w pracy ćwiczymy zazwyczaj w dwóch wymiarach. W stosunku do naszego szefa i w odniesieniu do kolegów i koleżanek. Jeśli jednak sami jesteśmy szefem musimy też pamiętać o byciu asertywnym względem naszych pracowników. Aby dobrze praktykować asertywność warto znać i umieć skutecznie posługiwać się poniższymi zachowaniami definiowanymi jako asertywne:
- odmawianie realizacji zadań, które nie są w zakresie naszych obowiązków,
- jasne wyrażanie naszych próśb,
- precyzyjne zadawanie pytań w interesujących nas kwestiach,
- każdorazowo wyjaśnianie, argumentowanie i uzasadnienie podjętych przez nas decyzji,
- umiejętność przyjmowania krytyki i pochwał od innych.
Co daje nam asertywność w pracy – skuteczne narzędzie do obrony Twoich wysiłków
Asertywność w pracy daje nam szereg benefitów. Po pierwsze pozwala przede wszystkim skupić się na pracy i podnosi naszą efektywność. Po drugie pozwala zachować profesjonalne, zdrowe i życzliwe relacje ze współpracownikami. W końcu asertywność jest też dobrym sposobem by uniknąć przeładowania zadaniami i pracy po godzinach. To z kolej pozwoli nam osiągnąć równowagę pomiędzy życiem prywatnym za zawodowym.
Pamiętajmy też o tym, iż karierę zawodową bardzo często skutecznie budują osoby asertywne. Potrafią one dzięki temu być skuteczne w swoich działaniach, bardziej produktywne i efektywne niż inni. Mają też czas na kreatywność i nowe pomysły. A w połączeniu z asertywnością wszystko co postrzegane jest jak potencjał menadżerski i predyspozycje do kierowania zespołem.
Przekaż swoją opinię zwięźle i skutecznie
Najtrudniejszym elementem w codziennym praktykowaniu asertywności w pracy jest wyrażanie własnych opinii. Zarówno gdy jesteśmy o to poproszeni jak i w sytuacjach gdy sami chcemy wyrazić swoje zdanie. By robić to skutecznie warto znać trzy zasady którymi należy się kierować w takich sytuacjach.
- Bądź jasny i precyzyjny – najlepiej, żebyś swój punkt widzenia na daną sytuację wyłożył i zawarł w jednym prostym zdaniu, na starcie Twojej wypowiedzi.
- Zawsze uzasadnij swoje stanowisko – w krótki i zrozumiały sposób przekaż innym dlaczego tak uważasz, jakie masz argumenty i uzasadnij swój punkt widzenia
- Nie oceniaj ludzi – jeśli wyrażasz krytyczny pogląd na jakiś temat wystrzegaj się osobistej krytyki innych osób; oceniaj produkty, procesy, podejmowane przez nich działania ale nie ich samych.
Ćwiczenia na asertywność
Asertywności można się nauczyć, dlatego warto zainwestować trochę czasu w rozwinięcie tej niezwykle przydatnej umiejętności. Istnieje wiele ćwiczeń, które pozwolą pracownikowi spojrzeć na siebie obiektywnie i lepiej przygotować na ewentualną presję osób z otoczenia w miejscu pracy. Warto zacząć od wizualizacji sytuacji stresowej i wyobrażania sobie potencjalnych scenariuszy asertywnej postawy, wraz z możliwymi odpowiedziami, tonem głosu, a nawet gestami. Dzięki temu sytuacja, która zazwyczaj zaskakuje i uniemożliwia rozsądną reakcję, staje się prostsza do identyfikacji i doboru adekwatnego zachowania.
Innym ćwiczeniem asertywności jest metoda trzech kroków. Podejmując daną decyzję, postaraj się szybko poddać ją trzystopniowej analizie: jakie będą konsekwencje zgody/odmowy, czy mam ochotę i potrzebę je ponosić, a następnie wyrażenie tego głośno. Bycie asertywnym nie polega na agresywnym dążeniu do własnych racji i pokazywaniu wyższości niezależnego postępowania na każdym kroku.
Asertywność to równowaga i postępowanie w zgodzie ze sobą. Tym samym, wstępem do ćwiczenia asertywności w miejscu pracy będą małe zmiany, wprowadzane stopniowo. Przykładowo, pracownik może odmówić wykonania polecenia w danym momencie tłumacząc, że chętnie zrobi to, jeśli wystarczy mu na to czasu po wykonaniu bieżącego zadania, nad którym pracuje.
Pracownicy nie powinni również bać się dochodzenia przysługujących im praw – między innymi argumentowania konieczności wzięcia urlopu w danym dniu, mimo braku zgody przełożonego. Doskonałym ćwiczeniem na asertywność jest również zwracanie uwagi na nieodpowiednie zachowania w miejscu pracy, na przykład podnoszenie głosu, używanie niecenzuralnych słów lub słuchanie głośnej muzyki przez współpracowników. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, na jakim poziomie jest ich asertywność, dlatego nie starają się jej poprawiać.
Asertywność w pracy: Jak zyskać szacunek współpracowników i szefa?
Mogłoby się wydawać, że uleganie wpływom i gotowość do wykonywania dodatkowych zadań pracowniczych przedstawi nas w korzystnym świetle i zapewni sympatię przełożonych lub współpracowników. Niestety granica między uczynnością i pomocą, a jawnym wykorzystywaniem nie zawsze jest zauważalna, zwłaszcza z perspektywy samego pracownika. Wbrew pozorom to właśnie asertywność i umiejętność dochodzenia swoich praw zapewniają szacunek innych osób, dając sygnał, że jesteśmy świadomi własnej wartości i należy się z nami liczyć.
Asertywność w pracy jest potrzebna bez względu na rodzaj zajmowanego stanowiska – zarówno wśród pracowników niższego szczebla, jak i osób zarządzających zasobami ludzkimi. Szacunek podwładnych zapewnia dalszy posłuch, konsekwencję i efektywną współpracę na określonych z góry zasadach. Kierownicy i managerzy powinni szczególnie pracować nad asertywnością, gdyż kierowanie zróżnicowanym zespołem wymaga elastyczności i obiektywnej oceny poszczególnych działań.
Analitycy zachowań prospołecznych i komunikacji interpersonalnej zachęcają do zdania sobie sprawy, że asertywność i jej narzędzia są w pełni słuszne, dlatego prędzej czy później staną się naturalne. Jeśli do tej pory obawiałeś się negatywnych konsekwencji swojej asertywności, czyli odrzucenia, wyśmiania, ignorowania czy też krytycznej oceny, musisz zrozumieć, że jeśli nauczysz się postrzegać zachowania asertywne jako jedyne właściwe reakcje, wymienione konsekwencje znikną, a w ich miejsce pojawi się poczucie wolności, pewności siebie i samoświadomości.
Znaj swoją wartość - jakie zachowania asertywne warto wykorzystywać?
Arsenał zachowań asertywnych jest bardzo duży. Warto też praktykować tą umiejętność na co dzień by stawać się coraz lepszym w niej. Pamiętajmy o tym, by równie często jak mówimy nie, wyrażać także swoją aprobatę. Zawsze róbmy to w zgodzie z samym sobą. Nie zawsze jednak musimy podejmować decyzję od razu. Zachowanie asertywne to tez poproszenie o chwilę do namysłu i czas na podjęcie decyzji. Warto to zrobić gdy dana sprawa budzi w nas duże emocje.
Jeśli natomiast nie zgadzamy się z czyjąś opinią, mamy prawo poprosić o jej wyjaśnienie i podanie argumentów. Sami również powinniśmy zawsze uzasadniać swoje wybory. Każdorazowo też gdy nasz rozmówca przekracza granice (np. krzyczy lub podnosi głos) mamy prawo nie akceptować takiej formy rozmowy i zakończyć ją. Zawsze w takiej sytuacji zostawmy furtkę, mówiąc, że z chęcią wrócimy do rozmowy na ten temat ale w spokojnej atmosferze.
Pamiętaj, że asertywność w miejscu pracy to nie tylko umiejętność mówienia “nie” ale również mówienia “tak”, zgodnie ze zdroworozsądkowym podejściem do postaw własnych i innych osób – zwłaszcza w tak wymagającym środowisku, jakim jest miejsce pracy.
Przeczytaj także:
To może Cię również zainteresować
