Wynagrodzenie - przepisy i rodzaje

Wynagrodzenia i ich adekwatność, wysokość oraz prawa pracownika w pracy

14 grudnia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 9 głosów

9 głosów

5 komentarzy
Wynagrodzenia i ich adekwatność, wysokość oraz prawa pracownika w pracy
Zastanawiasz się, czy Twoja pensja jest adekwatna w stosunku do Twoich obowiązków? Przeczytaj artykuł i dowiedz się o tym trochę więcej.
Art. 78 Kodeksu pracy:

 

§  1. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

§  2. W celu określenia wynagrodzenia za pracę ustala się, w trybie przewidzianym w art. 771-773, wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy.

Wynagrodzenie adekwatne do wykonywanej pracy – co to oznacza?

Wynagrodzenie adekwatne do wykonywanej pracy oznacza, że pensja pracownika powinna być proporcjonalna do rodzaju i ilości pracy, jej jakości, a także do kwalifikacji wymaganych do jej wykonywania. W praktyce, godziwe wynagrodzenie to takie, które jest „właściwe, słuszne, rzetelne, uczciwe” i spełnia kryteria ustalania wysokości wynagrodzenia zgodnie z art. 78 Kodeksu pracy. Zgodnie z przepisami prawa, minimalne wynagrodzenie nie może być niższe od płacy minimalnej ustalanej każdego roku przez Radę Ministrów.

Przepisy dotyczące wynagrodzeń, znajdujące się w dziale III Kodeksu pracy, pozwalają pracodawcy na ustalenie szczegółowych zasad wynagradzania, które mogą być określone w regulaminie lub w układzie zbiorowym pracy. Systemy wynagradzania mogą być różnorodne, w tym system czasowy (płaca za czas pracy), system akordowy (płaca za wyniki pracy) oraz system prowizyjny (płaca uzależniona od sprzedaży lub zysku).

Ważne jest również, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Istnieje również ochrona prawna, zapewniająca pracownikowi minimalną kwotę wolną od zajęcia, nawet jeśli jego wynagrodzenie jest obciążone egzekucją.

Szukasz pracy?
Dodana
Dodana

Operator wózka widłowego

JOBME S.A.

  • Tarnów
  • 5 500-5 900 zł / mc
Dodana
Dodana
Dodana

Wynagrodzenie za pracę powinno być adekwatne do wykonywanych obowiązków, kwalifikacji pracownika oraz spełniać minimalne wymagania prawne, w tym minimalne wynagrodzenie za pracę ustalone przez Radę Ministrów.

Video

Jak ustalić wysokość wynagrodzenia konkretnego pracownika?

To pytanie zadaje sobie wielu pracodawców, ale warto, abyś i Ty znał odpowiedź – to może być pomocne przy negocjacjach Twojego wynagrodzenia.

Ustalenie wysokości wynagrodzenia konkretnego pracownika jest procesem złożonym, który powinien uwzględniać wiele czynników. Przede wszystkim, należy wziąć pod uwagę:

  • kwalifikacje pracownika,
  • jego doświadczenie zawodowe,
  • rodzaj i zakres wykonywanych obowiązków.

Wysokość wynagrodzenia powinna być adekwatna do poziomu trudności pracy, a także specjalistycznej wiedzy i umiejętności wymaganych na danym stanowisku. Ponadto, warto uwzględniać branżowe standardy wynagrodzeń, które mogą być różne w zależności od sektora gospodarki.

Drugim ważnym aspektem jest analiza rynku pracy oraz porównanie oferowanych stawek wynagrodzeń w podobnych firmach i na analogicznych stanowiskach. Badanie rynku może obejmować zarówno lokalne, jak i ogólnokrajowe wynagrodzenia, w zależności od zakresu działalności firmy i specyfiki danej pracy. Warto również uwzględnić oczekiwania pracowników i standardy życia w danym regionie, aby zapewnić wynagrodzenie, które jest konkurencyjne i atrakcyjne dla potencjalnych kandydatów.

Ostatnim elementem jest struktura wynagrodzenia, która może obejmować nie tylko podstawowe wynagrodzenie, ale także różnego rodzaju dodatki, premie czy inne formy motywacyjne, takie jak udział w zyskach firmy. Wartościowanie pracy i określenie składników wynagrodzenia powinno być przejrzyste i zrozumiałe dla pracownika. W przypadku stanowisk, na których wynagrodzenie jest uzależnione od osiąganych wyników (np. sprzedażowych), kluczowe jest ustalenie klarownych kryteriów oceny i realnych celów. Wynagrodzenie powinno również uwzględniać aspekty takie jak warunki pracy, ryzyko zawodowe czy niezbędne umiejętności interpersonalne.

Czy pracownik otrzyma wynagrodzenie za czas przestoju?

Zgodnie z polskim kodeksem pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas przestoju, jeśli przestój ten wynika z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Przestój w pracy definiowany jest jako okres niewykonywania pracy, gdy pracownik jest gotowy do jej świadczenia, ale wystąpiły nieprzewidziane zdarzenia uniemożliwiające jej wykonanie, takie jak awarie techniczne, działanie osób trzecich, czy brak dostaw energii elektrycznej.

Jeśli jednak przestój jest wynikiem działań pracownika, to w takim przypadku pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za czas przestoju. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracodawca powierza pracownikowi inną pracę.

Wynagrodzenie przestojowe jest obliczane na podstawie osobistego zaszeregowania pracownika, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli umowa o pracę nie określa takiego składnika wynagrodzenia, wynagrodzenie za przestój wynosi 60% wynagrodzenia, które pracownik otrzymałby, gdyby wykonywał umówioną pracę. Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenie przestojowe nie może być niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Aby pracownik mógł otrzymać wynagrodzenie za przestój, muszą zostać spełnione trzy warunki:

  1. zatrudniony wykazuje gotowość do pracy,
  2. brak możliwości wykonywania pracy musi wynikać z przyczyn leżących po stronie pracodawcy,
  3. przestój w pracy nie może być zawiniony przez pracownika.

Wynagrodzenie za wadliwe wykonanie pracy?

W polskim prawie pracy (art. 83 Kodeksu pracy), jeśli pracownik wadliwie wykona pracę z własnej winy, może nie otrzymać za nią wynagrodzenia. W przypadku, gdy wadliwe wykonanie pracy prowadzi do obniżenia jakości produktu lub usługi, pensja może zostać odpowiednio zmniejszona.

Jeśli jednak pracodawca odebrał pracę od pracownika bez zastrzeżeń, nie może odmówić wypłaty wynagrodzenia. Należy zauważyć, że różnica jest między winą umyślną a nieumyślną pracownika. Przy wadliwym wykonaniu pracy z winy umyślnej pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, natomiast w przypadku winy nieumyślnej może to zależeć od okoliczności​.

Czy moje wynagrodzenie jest chronione?

Ochrona wynagrodzenia pracowniczego jest regulowana przez kodeks pracy, który zapewnia, że każdy pracownik ma prawo do kwoty wolnej od zajęć komorniczych. Oznacza to, że pewna część wynagrodzenia pracownika jest chroniona przed zajęciem przez wierzycieli.

Kwota wolna od zajęcia jest na ogół równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę i jest aktualizowana w miarę zmian w płacy minimalnej (wyjątkiem są zajęcia alimentacyjne). To zapewnia, że pracownicy mają zapewnione podstawowe środki na życie, nawet w sytuacji, gdy ich wynagrodzenie jest obciążone egzekucją komorniczą.

Podsumowanie

W polskim prawie pracy istotne jest, by wynagrodzenie pracownika było adekwatne do rodzaju, ilości, jakości pracy i wymaganych kwalifikacji. Wynagrodzenie jest ustalane na podstawie wielu czynników, w tym kwalifikacji pracownika i standardów branżowych.

Pracownik ma prawo do wynagrodzenia nawet za czas przestoju, jeśli wynika on z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a za wadliwie wykonaną pracę wynikającą z winy pracownika wynagrodzenie może być zmniejszone lub niewypłacone. Ochrona prawna wynagrodzenia obejmuje również kwotę wolną od zajęć komorniczych, zapewniającą minimalne środki na życie.

To może Cię również zainteresować

Wynagrodzenie - wszystko co powinieneś o nim wiedzieć

Najczęściej zadawane pytania

Jakie czynniki wpływają na wysokość wynagrodzenia konkretnego pracownika?

Wysokość wynagrodzenia zależy od doświadczenia, umiejętności, stanowiska i branży.

Czy wynagrodzenie jest zawsze adekwatne do wykonywanej pracy?

Wynagrodzenie powinno być adekwatne do pracy, ale to zależy od umowy z pracodawcą i innych czynników.

Jak mogę dowiedzieć się, czy moje wynagrodzenie jest adekwatne?

Otwarty dialog z pracodawcą i zrozumienie struktury wynagrodzenia pomoże ocenić, czy wynagrodzenie jest adekwatne.

Czy wysokość wynagrodzenia zależy od mojego stanowiska?

Tak, stanowisko jest jednym z kluczowych czynników wpływających na wysokość wynagrodzenia.

Czy mogę negocjować adekwatne wynagrodzenie?

Tak, negocjacje są ważnym elementem procesu ustalania wynagrodzenia i można je prowadzić z pracodawcą.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Anna Różak

Copywriterka, autorka głównie dla branży HR. Piszę o rekrutacji, benefitach pracowniczych, jestem na bieżąco ze zmianami w prawie pracy.

Prywatnie mnóstwo czytam i opiekuję się najpiękniejszym kundelkiem po tej stronie Wisły.

5 komentarzy

Dawid

Dawid

Po tym artykule już dużo więcej wiem co składa się na moje wynagrodzenie w pracy. Spoko opisane.
Lenon

Lenon

Wcześniej nie interesowałem się tym, a tutaj bardzo przystępnie napisany artykuł jest i wiem więcej hahahah. Człowiek często nie interesuje się ważnymi rzeczami, a to przecież nasze pieniądze te potrącenia.
Irena

Irena

Mi się wydaje, że wszystko wiem o wynagrodzeniu moim, męża i moich dzieci już pracujących. Wiemy co z wynagrodzenia nam potrącają i dlaczego. Też wiemy, czy należy nam się przykładowi premia regulaminowa. Piszecie, że niewiele pracujących zdaje sobie sprawę z faktu, jakie ma prawa w zakresie tematyki związanej z wynagrodzeniem.... Przeczytałam fajny wasz artykuł, ale co tam napisane to wszystko wiedziałam. Jak ktoś nie wie, pewnie po przeczytaniu artykułu będzie wiedział to, co chciałby wiedzieć.
rota

rota

Dobrze znać liczby jakie są na pasku., Wtedy człowiek wie ile realnie zarobi i skąd się biorą te wszystkie potrącenia. Nie ma wtedy zdziwienia pod kooniec danego miesiąca.
Piotr

Piotr

Dobrze wiedzieć takie rzeczy kiedy na przykład jest jakieś potrącenie i na jakiej podstawie. W wielu rodzajach zawodów są przecież różne rodzaje potrąceń z różnych tam spraw.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.