Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu

Umowa o pracę. Kiedy musisz ją otrzymać?

26 maja 2020

4 z 5

Ocena: 4 z 5 | 13 głosów

13 głosów

7 komentarzy
Umowa o pracę. Kiedy musisz ją otrzymać?
Współcześnie umowa o pracę jest jedną z podstawowych form zatrudnienia pracowników. Ponieważ jednak wiąże się z konkretnymi kosztami dla pracodawców, część z nich próbuje ominąć przepisy i oferuje swoim podwładnym umowy cywilnoprawne. A kiedy pracownik powinien otrzymać wspomnianą umowę o pracę?

W czasie wakacji wiele osób poszukuje zatrudnienia sezonowego. Są to głównie osoby bezrobotne, studenci czy uczniowie szkół średnich. Poza pracownikami niewykwalifikowanymi, na rynku nie brakuje miejsc pracy dla osób posiadających konkretne umiejętności. Wszystko dlatego, że urlop pracowników nie może spowodować, że firma nie rozliczy się np. z fiskusem. W praktyce zatem pracodawcy szukają również wykwalifikowanych pracowników, którzy będą mogli wspomóc działania zakładu pracy w sezonie letnim, przy czym wówczas niechętnie zatrudniają na umowie o pracę.

Niezależnie jednak od tego, czy mowa o zatrudnieniu stałym, czy sezonowym, zainteresowane strony są zawsze zobowiązane podpisać umowę. Trzeba pamiętać, że ta kwestia jest dość skomplikowana, bo w zależności od warunków zatrudnienia i charakteru pracy, mogą być zastosowane:

  • umowa o pracę (na czas próbny, określony, na czas wykonywania określonej pracy)
  • umowy cywilnoprawne (do najpopularniejszych należą: umowa zlecenie i umowa o dzieło).

Prawo pracy określa, w jakich okolicznościach konieczne jest zawarcie umowy o pracę. Gdy są wszystkie przesłanki, a mimo to osoba zatrudniana jest na umowie cywilnoprawnej, bądź co gorsza „na czarno”, czyli bez umowy i niezbędnej dokumentacji, pracodawca może odpowiadać karnie za łamanie praw pracownika (zgodnie z art. 281). Kiedy zatem niezbędne będzie podpisanie umowy o pracę?

Umowa o pracę – kiedy trzeba ją podpisać?

Umowy o pracę nie musi zaoferować każdy pracodawca prowadzący firmę, lecz taki, który nawiązuje z wybranym kandydatem stosunek pracy. Czym charakteryzuje się stosunek pracy? By można było o nim mówić, niezbędne jest, by pracownik zobowiązał się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy. Zgodnie z art. 29 Kodeksu pracy praca musi być przy tym świadczona pod kierownictwem pracodawcy i w miejscu oraz czasie przez niego wyznaczonym. Jednocześnie pracodawca musi zatrudnić pracownika odpłatnie, czyli wypłacać mu wynagrodzenie.

Szukasz pracy?

Młodszy analityk ds. bankowości z niemieckim

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Kraków
Dodana

Młodszy Specjalista ds. Kwalifikacji i walidacji

Wörwag Pharma Operations Sp. z o.o.

  • Konstantynów Łódzki
Dodana

Specjalista ds. Zapewnienia Jakości

Wörwag Pharma Operations Sp. z o.o.

  • Konstantynów Łódzki
Dodana

Specjalista ds.  Utrzymania Ruchu

Wörwag Pharma Operations Sp. z o.o.

  • Konstantynów Łódzki
Dodana

Video

Jeżeli wszystkie wyżej wymienione przesłanki zostaną spełnione, to pracodawca jest zobowiązany do zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę. Warto przy tym dodać, że ustawodawca różnicuje umowy o pracę z uwagi na długość ich trwania.

Co ważne, podpisanie umowy o pracę powinno się odbyć jeszcze przed rozpoczęciem pracy przez nowo zatrudnionego. Jeszcze kilka lat temu można było podpisać umowę do końca pierwszego dnia w pracy nowej osoby, obecnie prawo nie zezwala na dopuszczenie do stanowiska pracy, dopóki strony nie podpiszą umowy.

Kiedy umowa na stałe z pracownikiem?

Nawet gdy pracodawca szuka pracownika na długo, najpierw nowo zatrudniony musi sprawdzić się na swoim stanowisku, by można było stwierdzić, że jest to osoba, z którą warto podpisać umowę długoterminową. W związku z tym nie zdarza się, by pracownik „na starcie” otrzymywał umowę o zatrudnienie na dłużej niż kilka miesięcy. W zależności od potrzeb, niekiedy oferuje się pracę tylko na pewien okres. 

W takiej sytuacji możliwych jest kilka rozwiązań co do zatrudnienia. W przypadku pracy wakacyjnej czy sezonowej pracodawca może wybrać najbardziej odpowiadającą mu formę, mając do dyspozycji różne rodzaje umów o pracę o charakterze terminowym.

Rodzaje umów terminowych i zastosowanie

  • umowa o pracę na czas określony (gdy z góry wiadome jest, że pracownik potrzebny jest mu np. na 3 miesiące),
  • umowa na czas wykonywania określonej pracy (w takiej sytuacji nie wskazuje się daty zakończenia zatrudnienia – pracownik będzie świadczył pracę tak długo, aż zakończy wykonywanie określonych prac),
  • umowa na czas próbny (głównie wówczas, gdy pracodawca przewiduje możliwość późniejszego zatrudnienia pracownika)
  • umowa na zastępstwo (w zastępstwie za innego pracownika).

Marzeniem wielu pracowników zadowolonych ze swojej posady jest umowa na czas nieokreślony. Jak sama nazwa wskazuje, jest to umowa bezterminowa, która daje pracownikowi największą stabilność zatrudnienia i poczucie bezpiecznej pozycji w firmie.

To właśnie umowa na czas nieokreślony ma najdłuższy okres wypowiedzenia, a wypowiedzenie jej przez pracodawcę wymaga podania przyczyny. Według Kodeksu pracy nie można więc bez powodu zwolnić pracownika zatrudnionego bezterminowo, gdyż grozi to konsekwencjami prawnymi.

Umowa o pracę - <a href=okresy wypowiedzenia infografika" src="https://www.aplikuj.pl/userfiles/_CMS_/porady/okresy.png" style="width: 500px; height: 765px;" />

Umowa o pracę wzór

Każda umowa o pracę powinna zawierać pewne niezbędne dane, aby miała moc prawną. Szczegóły co do warunków zatrudnienia i zasad pracy w takiej umowie mogą być różne w zależności od pracodawcy i jego ustaleń z przyszłym pracownikiem. Ogólny wzór umowy o pracę jest dostępny w wielu miejscach w internecie, zawsze jednak należy go dostosować do potrzeb firmy. Przy sporządzaniu umowy o pracę najważniejsze, by pamiętać o zamieszczeniu niezbędnych elementów:

  • rodzaj pracy, której dotyczy umowa,
  • miejsca wykonywania pracy,
  • wysokość wynagrodzenia za pracę wraz ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
  • wymiar czasu pracy,
  • termin rozpoczęcia pracy.

Umowa o pracę to nie wszystko
Pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika na piśmie również o warunkach pracy, a więc m.in.: normach dobowych i tygodniowych czasu pracy, terminach i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia czy obowiązującym okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Należy to zrobić w ciągu 7 dni o zawarcia umowy o pracę.

A kiedy umowa cywilnoprawna?

Poza katalogiem umów o pracę, zainteresowane strony mogą też podpisać jedną z umów cywilnoprawnych. Do najpopularniejszych należą: umowa zlecenie i umowa o dzieło. Kiedy pracodawca może zaoferować pracownikowi podpisanie takiej umowy? Wówczas, gdy faktycznie nie nawiązuje z nim stosunku pracy, czyli zachodzą wyżej wymienione przesłanki.

Podpisanie jednej z umów cywilnoprawnych, choć powszechnie zwie się „śmieciówkami”, nie zawsze jest dla pracownika mniej korzystne. Warto zauważyć, że taka forma zatrudnienia pozwala mu decydować m.in. o godzinach pracy czy miejscu jej wykonywania. W praktyce zatem takie rozwiązanie może być szczególnie istotne choćby dla młodych matek, które opiekują się dzieckiem.

To może Cię również zainteresować

Rodzaje umów o pracę

Najczęściej zadawane pytania

Kiedy należy zawrzeć z pracownikiem umowę o pracę?

Umowa o pracę powinna być zawarta, gdy celem jest nawiązanie stosunku pracy, czyli wykonywania pracy określonego rodzaju za wynagrodzeniem, na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (art. 29 Kodeksu pracy). Umowa o pracę powinna być podpisana przed dopuszczeniem nowo zatrudnionego do stanowiska pracy.

Jakie są rodzaje umów o pracę?

Różnice w rodzajach umów o pracę dotyczą przede wszystkim terminów. Można zawrzeć umowę na okres próbny, na czas określony, na czas wykonywania pracy, na zastępstwo, bądź umowę na czas nieokreślony.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

7 komentarzy

Dennis

Dennis

Jako pracodawca uważam, że umowa o pracę jest korzystna zarówno dla pracownika, jak i firmy. To daje większe bezpieczeństwo obu stronom i zapobiega problemom prawno-pracowniczym w przyszłości.
Julia

Julia

Jestem tym bardziej skłonna do podpisania umowy o pracę, po przeczytaniu tego artykułu. Chcę mieć pewność, że moje zatrudnienie jest legalne.
Lidia

Lidia

Stosunki pracy są bardzo skomplikowane i ciężko mi się w tym połapać. Jednak przeczytałam artykuł i dowiedziałam się, że umowa o pracę gwarantuje większe bezpieczeństwo zatrudnienia.
Piotrek

Piotrek

Umowa o pracę jest bardzo ważna dla pracownika, ponieważ daje mu większe bezpieczeństwo zatrudnienia. Warto dokładnie zapoznać się z treścią umowy przed jej podpisaniem.
Mimoza

Mimoza

Umowy o pracę są zazwyczaj zawierane na czas nieokreślony, zgodnie z obowiązującym prawem. Dlatego trzeba wiedzieć jakie są wszystkie zasady z tym związane.
linda

linda

Angaż można podzielić według kilku kryteriów, takich jak okres, na jaki zostało zawarte zatrudnienie, charakter pracodawcy lub miejsce pracy. Trzeba znać różnice i widzieć na czym to polega.
Zygi

Zygi

Zgodnie z umową o pracę w niepełnym wymiarze godzin pracownik pracuje w ograniczonych godzinach całkowitych dni roboczych lub godzin i otrzymuje wynagrodzenie proporcjonalnie do liczby przepracowanych dni lub godzin. Ja dalej czekam...

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.