Urząd Pracy, ZUS, PIP i Urząd Skarbowy

Książeczka sanepidowska - komu jest potrzebna i jak ją wyrobić?

4 grudnia 2019

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 7 głosów

7 głosów

19 komentarzy
Książeczka sanepidowska - komu jest potrzebna i jak ją wyrobić?
Podjęcie każdej pracy, przy świadczeniu której możliwe jest przeniesienie choroby zakaźnej na inne osoby, wymaga od pracownika wyrobienia książeczki sanepidu, czyli zdobycia tzw. orzeczenia lekarskiego do celów sanitarno-epidemiologicznych. Najczęściej dotyczy więc handlu, turystyki oraz gastronomii. Jeśli pracujesz w branży lub planujesz to w przyszłości, zadbaj o spełnienie wymaganych formalności już teraz. Podpowiadamy, kto musi mieć takie orzeczenie, jak wygląda procedura wyrobienia oraz ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidowskiej.

Książeczka sanepidowska – po co?

Książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych, zwana potocznie książeczką sanepidowską, ze względu na organ wydający, to podstawowy dokument uprawniający do pracy w gastronomii oraz handlu. Osoby, które ją otrzymają, mogą być pewne, że nie są nosicielami m.in. pałeczek Salmonella i Shigella, pałeczek duru brzusznego i duru rzekomego A, B, C i mogą świadczyć usługi na rzecz pracy z żywnością oraz wodą.

Po co pracownikom jest książeczka sanepidowska? Dzięki badaniu można także wykryć obecność prątków gruźlicy lub innych niepożądanych czynników chorobotwórczych. Ponadto książeczka sanitarno-epidemiologiczna jest wymagana przy stanowiskach opierających się na kontakcie z dużą liczbą ludzi oraz dziećmi do 6. roku życia. Jej podstawową rolą jest zapewnienie szeroko pojętej ochrony pracowników oraz odbiorców usług czy towarów i stworzenie wysokiego standardu bezpiecznych kontaktów.

Kto musi mieć książeczkę sanepidowską?

Zasadniczo książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych może przydać się każdemu. Nawet jeśli nie pracujemy w branżach wymagających dokumentu, to nie możemy tego wykluczyć w przyszłości, warto więc wiedzieć, kto musi mieć książeczkę sanepidowską. Handel i gastronomia to podstawowe segmenty rynku pracy, dlatego warto zapoznać się z ogólnymi wymogami w tej kwestii. Bez wątpienia o książeczce sanepidowskiej powinny pamiętać osoby, które planują zatrudnienie tymczasowe. Osoby poszukujące sezonowego zatrudnienia doskonale wiedzą, że najłatwiej znaleźć pracę w gastronomii i handlu. To właśnie w tych branżach latem jest potrzebnych najwięcej pracowników sezonowych. By jednak otrzymać posadę, niezbędne jest posiadanie książeczki sanitarno-epidemiologicznej. Pracownicy sezonowi to głównie studenci, uczniowie szkół średnich i osoby, które w ciągu roku kalendarzowego nie mogły znaleźć stałego zatrudnienia. Ze względu na młodocianych pracowników, wyrobienie książeczki sanepidowskiej jest możliwe już po ukończeniu 16 lat.

Warto wiedzieć!
Pracodawca powinien sam zamieścić informację o wymogu posiadania książeczki sanepidowskiej w ogłoszeniu o pracę. Zdarza się jednak, że rekruter uzna to za oczywiste. Warto więc znać okoliczności, w których książeczka sanitarno-epidemiologiczna jest niezbędna do wykonywania zawodu, aby uniknąć nieporozumień w późniejszym etapie rekrutacji.

Szukasz pracy?

Młodszy Specjalista ds. Kwalifikacji i walidacji

Wörwag Pharma Operations Sp. z o.o.

  • Konstantynów Łódzki
Dodana

Sprzątaczka biurowa

Fiberlink

  • Kraków
Dodana

Budowlaniec - Dam Prace

Van Vugt Verhuur BV

  • Mazowieckie
Dodana
Aplikuj bez CV

Specjalista ds.  Utrzymania Ruchu

Wörwag Pharma Operations Sp. z o.o.

  • Konstantynów Łódzki
Dodana

Operator produkcji

Randstad Polska Sp. z o.o.

  • Bolesławiec
Dodana

Warto również podkreślić, że osoby poszukujące zatrudnienia w gastronomii czy handlu powinny posiadać książeczkę sanitarno-epidemiologicznej niezależnie od tego, na podstawie jakiej umowy zostaną zatrudnione. W praktyce oznacza to, że taki dokument muszą mieć zarówno osoby podpisujące z pracodawcą umowę o pracę, jak i te, które wykonywać zadania będą na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Kto musi mieć książeczkę sanepidowską?

  • Kucharz lub pomoc kuchenna
  • Pracownik zakładu produkcyjnego
  • Sprzedawca artykułów spożywczych
  • Kelner, barman lub barista
  • Pracownik szpitala
  • Pracownicy zatrudnieni w miejscach, w których może przebywać spora liczba osób

Jak wyrobić książeczkę sanepidowską?

Konieczność posiadania dokumentu z sanepidu określa ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób z 2008 roku. Co prawda ściśle rzecz ujmują, książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych już nie obowiązuje. Została zastąpiona orzeczeniem lekarskim do celów sanitarno-epidemiologicznych, które jednak w dalszym ciągu przyjmuje postać książeczki, po części z przyzwyczajenia przemysłu medycznego, a po części z wiążącej się z tym wygody.

Tylko jak wyrobić książeczkę sanepidowską? Osoba ubiegająca się o otrzymanie książeczki, musi udać się do stacji Państwowej Inspekcji Sanitarnej, czyli sanepidu. Wizyta odbywa się w ciągu trzech kolejnych dni, podczas której zostawia się próbki materiału badawczego. Na podstawie analizy instytut wydaje beneficjentowi wyniki. Kolejnym krokiem jest wizyta u lekarza medycyny pracy, który na podstawie wywiadu, otrzymanych wyników lub przeprowadzeniu badań sanepidowskich  do książeczki dodatkowo wydaje orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwskazań do wykonywania pracy. W przypadku, gdy badania sanepidowskie wykażą nieprawidłowości, lekarz niezwłocznie informuje o tym pacjenta i wydaje mu orzeczenie o czasowym lub trwałym przeciwskazaniu do wykonywania pracy. W takiej sytuacji zatrudnienie w branży kontaktu z żywnością lub wodą jest absolutnie zabronione.

Badanie próbek w laboratorium

Ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Gdy mowa o konieczności wyrobienia książeczki sanitarno-epidemiologicznej, pojawia się pytanie o wydatki na badania sanepidowskie. Czy te musi ponosić pracownik, czy może pracodawca powinien partycypować w kosztach? Sporo tu wątpliwości, bo większość pracodawców jasno określa w publikowanych ogłoszeniach, kogo poszukuje. Chociaż według prawa to właśnie pracodawca, czyli zleceniodawca powinien zapewnić zatrudnionemu wyrobienie książeczki sanepidowskiej, to w praktyce nikt nie może zmusić firmy, by przyjęła do pracy osobę, która nie będzie mogła wykonywać pracy przez kilka tygodni.

Większość pracowników zatem wyjmuje pieniądze z portfela i wykonuje niezbędne badania sanepidowskie na własny koszt. Jeśli decydujesz się tak zrobić, warto wiedzieć, że cena wyrobienia książeczki sanepidu nie jest bardzo duża – oscyluje w granicy 200 zł i jest inwestycją w przyszłość. Posiadając książeczkę sanitarno-epidemiologiczną z pewnością łatwiej znaleźć zatrudnienie na wielu stanowiskach, warto więc wybrać się na badania sanepidowskie.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

By wyrobić książeczkę sanitarno-epidemiologiczną nie trzeba wypełniać wielu dokumentów, choć procedura wiąże się z pewnymi niedogodnościami i jest czasochłonna. Osoba zainteresowana musi pamiętać o tym, by przez kilka dni pod rząd (najczęściej trzy) dostarczać do laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej próbki. Istnieje sposób na zaoszczędzenie pewnej ilości czasu. Wystarczy zadzwonić do sanepidu i zapytać, w jakie dni można dostarczać próbki oraz czy dozwolone jest użycie własnych, sterylnych pojemników, zakupionych w aptece. Jeśli stacja wyrazi zgodę, oszczędzasz jeden dzień wizyty. Jest to usprawnienie, zwłaszcza ze względu na fakt, że badanie dostarczonych próbek może zająć sporo czasu. Wpływ na to ma nie tylko wielkość miasta, ale przede wszystkim sezon.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej latem?
Nie jest tajemnicą, że odsetek osób wyrabiających książeczkę do celów sanitarno-epidemiologicznych rośnie w miesiącach letnich, wraz z rozpoczęciem prac sezonowych. O terminie odbioru wyników informuje sam sanepid. Większość zainteresowanych otrzymuje wyniki w ciągu dwóch tygodni, czasem jednak trzeba poczekać trochę dłużej.

Warto mieć to na uwadze przy poszukiwaniu pracy. Obliczając czas trwania procedury oraz rekrutacji na dane stanowisko, można przyjąć, że wyrobienie książeczki sanepidowskiej zajmie od 3 do 4 tygodni. Jeżeli zatem myślisz o pracy sezonowej w gastronomii lub handlu, to ostatni moment na to, by zainteresować się wyrobieniem książeczki sanitarno-epidemiologicznej.

Książeczka sanepidowska – ważność

Zasadniczo książeczka do celów sanitarno-epidemiologicznych jest dożywotnia, pracownik wyrabia taki dokument tylko raz w życiu. W praktyce oznacza to, że zmieniając miejsce zatrudnienia, nie jest konieczne ponowne wykonanie wszystkich badań, choć do lekarza i tak trzeba się udać – niezbędne będzie jednak wykonanie tylko podstawowych badań. Oznacza to, że osoby, które zdecydują się na samodzielne sfinansowanie książeczki sanitarno-epidemiologicznej, nie muszą martwić się o kolejne koszty. To dobra wiadomość zwłaszcza dla tych, którzy myśleli, że przyda im się ona wyłącznie do pracy sezonowej.

Na czym polega więc określenie ważności przeciwwskazań co wykonywania pracy? O tym decyduje wyłącznie lekarz wydający orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Na podstawie wyników, profilu posady i zakresu obowiązków, a przede wszystkim wywiadu z pracownikiem, lekarz decyduje, na jaki okres ważności wyda orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Po upływie wskazanego terminu pracownik znów musi udać się do lekarza medycyny pracy i powtórzyć procedurę z opłatą tylko za badanie.

Jak widać, książeczka sanepidu to przydatne narzędzie dla wszystkich osób aktywnych zawodowo, nawet jeśli obecnie nie pracują w branży z takim wymogiem. Niemniej jednak jej wyrobienie to jednorazowy koszt, dlatego zastanów się, czy nie warto zaopatrzyć się w nią już teraz, a w razie potrzeby w przyszłości mieć ją dostępną od ręki.

Najczęściej zadawane pytania

Ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Cena wyrobienia książeczki sanepidu wynosi około 200 złotych. Kwota wyrobienia książeczki może być inna, w zależności od konieczności przeprowadzenia dodatkowych badań zleconych przez lekarza.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Wyrabiając książeczkę do celów sanitarno-epidemiologicznych warto przeznaczyć na to czas od 3 do 4 tygodni. Należy jednak pamiętać, że ten okres może się wydłużyć w sezonie letnim, a szczególnie wakacyjnym.

Kto musi mieć książeczkę sanepidowską?

Książeczka sanepidu jest wymagana na stanowiskach związanych z gastronomią, handlem, medycyną oraz takich, które wiążą się z kontaktem z wieloma osobami.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

19 komentarzy

Donata

Donata

Warto wiedzieć, że książeczka sanepidowska może mi się przydać w przyszłości, dlatego zdecydowałam się ją wyrobić już teraz. Dzięki temu mam większe szanse na znalezienie pracy w branżach wymagających tego dokumentu.
Jadzia

Jadzia

Wyrobienie książeczki sanepidowskiej jest niezbędne dla każdego pracownika mojej firmy. Chcę zapewnić bezpieczeństwo moim pracownikom oraz klientom, dlatego jest to dla mnie priorytet.
Lasota

Lasota

Książeczka sanepidowska to bardzo ważny dokument dla osób pracujących w branżach, które wymagają kontaktu z wieloma ludźmi. Dzięki niej czujemy się bezpieczniej i możemy pracować w wymagających warunkach.
Filozof

Filozof

Dzięki artykułowi dowiedziałam się, że książeczka sanepidowska może mi się przydać przy szukaniu pracy sezonowej w gastronomii lub handlu. Teraz już wiem, że muszę ją wyrobić, zanim zacznę szukać pracy.
Basia

Basia

czy mogę mieć książeczkę sanepid owska jeżeli mam rocznikowo 16 lat, a nie w pełni ukończone
Piotr

Piotr

A co jeśli miałem książeczkę ale od ok 10 lat jej nie potrzebowałem? Tj. do 2012 pracowałem w sklepie spożywczym, po tym zmieniłem branże w której nie jest potrzebna książeczka. Nie była on aktualizowana. Nie chorowałem nq choroby zqkaźne. Czy wystarczy lekarz medycyny pracy? Czy ponownie sanepid.
Maja

Maja

Mam stara książeczkę zdrowia z badaniami z 2006 roku czy wystarczy tylko oddanie próbek kału czy muszę wyrobić nowa książeczkę ?
PotP

PotP

Jaka książeczka? dostałem świstek z pieczątkami i opisem, potem miałem przeprowadzkę i już tego światka nie znalazłem.
Kasia

Kasia

Czy osoba w wieku 16 lat może iść sama wyrobić sobie taką książeczkę czy musi iść z osobą pelnoletnią?
Monika

Monika

Czy w salonie fryzjerskim pracowników , praktykantów i stażystów obowiązuje książeczka zdrowia?
Rynek

Rynek

Tak jak nie potrzeba kartek na cukier lub paliwo, tak nie potrzeba książeczek sanitarno- epidemiologicznych. To jest relikt minionej epoki. Obowiązuje według prawa zaświadczenie do celów sanitarno- epidemiologicznych wystawiane podczas rozpoczęcia nauki lub pracy na podstawie skierowania od pracodawcy.
Agnieszka

Agnieszka

Prawdopodobnie trzeba robić wszystko od początku wszystkie badania.
Patrycja

Patrycja

Gdy książeczka została zgubiona a wyniki badań były w książeczce czy trzeba jeszcze raz robić badania? Czy sanepid może wystawić kopie na podstawie roku robienia badań?
Agnieszka

Agnieszka

A jeśli książeczka sanepidowska była zrobiona dawno temu, i została zgubiona to czy teraz trzeba robić jeszcze raz badania kału? czy wystarczy iść do lekarza z wynikiem krwi WR?
Gosia

Gosia

Wszystko co pragnęłam wiedzieć, bardzo fajnie ujęliście w tym artykule.
sanepid- prac

sanepid- prac

Jak wyrobić książeczkę sanepidowską i kiedy jest ona potrzebna oraz komu, to wszystko można znaleźć w tym artykule.Książeczka sanepidowska jest wydawana w sanepidzie.
Zantar

Zantar

W niektórych branżach to niezbędne jest ale na jakiś czas działa, że nie trzeba tego później robić cżęściej. Jest to szybka sprawa i niewielka opłata w takim laboratorium.
Ala

Ala

U nas robią pobór krwi i wyniki są na następny dzień. Opłata jeszcze jakaś tam jest i ma się papier ważny do pracy w gastronomii, przetwórstwie żywności i innych profesjach.
Pytlik

Pytlik

W wielu zawodach jest to potrzebne. Każdy musi ją posiadać gdy np. chce pracować w gastronomii , w sklepie, jako przedstawiciel handlowy i w wielu innych specjalizacjach.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.