Telepraca: korzyści, narzędzia i rozwój

Regulacje dotyczące nowej formy zatrudniania, czyli właśnie telepracy, weszły w życie z dniem 16 października 2007 roku. Od tego czasu nowe unormowania znaleźć można w Kodeksie pracy, zaś wielu specjalistów podkreśla, że współcześnie to niezwykle popularna forma pracy, która umożliwia pogodzenie pracy z życiem rodzinnym. O ile jednak telepracę można rozważać na rozmaitych płaszczyznach, o tyle warto zauważyć, że minimalizuje ona koszty pracodawcy i umożliwia zatrudnianie także osób ograniczonych ruchowo. Wady? Osoby zajmujące się tym tematem podkreślają głównie alienację oraz przepracowanie pracowników. Co warto wiedzieć o telepracy?

Czym jest telepraca?

Telepraca, jak wskazano powyżej, została uregulowana w Kodeksie pracy. I tak, zgodnie z przepisami tam zawartymi, to praca, która może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W literaturze przedmiotu wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje telepracy, czyli:

• telepracę domową,
• telepracę przemienną,
• telepracę mobilną,
• telepracę w biurach sąsiedzkich, satelickich oraz telecentrach.

Wśród wyżej wymienionych, współcześnie najczęściej spotyka się pierwszy typ telepracy. W tym też przypadku praca zostaje przeniesiona całkowicie z zakładu pracy do domu. Ma to zarówno swoje zalety, jak i wady. Wśród pierwszych wymienić można elastyczne godziny pracy, jak i możliwość pogodzenia pracy z obowiązkami domowymi lub też opieką nad dzieckiem. Do grona najczęściej wyliczanych wad zalicza się konieczność dostosowania mieszkania do warunków pracy oraz ewentualną izolację socjalną, która jest wynikiem braku udziału w spotkaniach integracyjnych czy też konferencji.

Telepraca okiem pracownika

Pracownicy, którzy świadczą pracę w tej formie uważają, że to doskonała alternatywa w stosunku do tradycyjnego zatrudnienia. Chwalą sobie możliwość wykonywania pracy w dowolnych godzinach, jak również brak konieczności dojazdu do miejsca pracy i - co za tym idzie - również oszczędności finansowe. Telepracownik ma również możliwość zaoszczędzenia czasu, który przeznacza na podróż do miejsca, jak i z miejsca pracy. Wszystko to sprawia, że coraz większa ilość pracowników jest zainteresowana tą właśnie formą pracy. Telepraca jest także postrzegana jako wyjątkowo korzystna forma zatrudnienia dla osób niepełnosprawnych. I choć dla nich to doskonała możliwość usamodzielnienia się, to warto również podkreślić, że wiele osób wskazuje na aspekt socjalnej izolacji. Spowodowane jest to brakiem bezpośredniego kontaktu z innymi pracownikami oraz wymusza niejako na pracownikach rozwiązywanie problemów samodzielnie. 

Co może i musi mój pracodawca?

I pracodawca zyskuje na tej formie zatrudnienia. Przede wszystkim ma możliwość zminimalizowania swoich kosztów, gdyż nie musi utrzymywać zakładu pracy, czyli miejsca, w którym zatrudnieni świadczą dla niego pracę. W tym przypadku jego koszty ograniczają się do konieczności dostarczenia telepracownikowi sprzętu, który jest mu niezbędny do wykonywania pracy. Ponadto, zgodnie z przepisami, musi ubezpieczyć sprzęt, jak i pokryć wszelkie koszty związane z instalacją, serwisem, jak i eksploatacją czy też konserwacją wyposażenia. Ponieważ telepracownik ma wykonywać określone zadania bez nadzoru pracodawcy, ten musi zapewnić mu właściwe szkolenie. Dzięki temu pracownik będzie wiedział, w jaki sposób prawidłowo obsługiwać sprzęt. Warto zauważyć, że jednym z uprawnień pracodawcy - w przypadku zastosowania formy telepracy - jest możliwość przeprowadzania kontroli w zakresie wykonywania pracy, celu inwentaryzacji, konserwacji serwisu lub też naprawy powierzonego sprzętu, a także w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Szukasz pracy?

Specjalista ds. Technicznych marki GREE w firmie Free Polska Sp. z o.o.

FREE POLSKA sp. z o.o.

• Kraków

Dodana 28 wrz 2023

Elektryk

Nicromet Sp.z o.o. Sp.k.

• Oświęcim

Dodana 28 wrz 2023

PRZEWOŹNIK Z WŁASNYM SAMOCHODEM DOSTAWCZYM

MK IDEA sp.z o.o.

• Ciechanów

Dodana 28 wrz 2023

Operator linii produkcyjnej

Nicromet Sp.z o.o. Sp.k.

• Oświęcim

Dodana 28 wrz 2023

Pracownik Magazynu

ALGAS Sp. z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k.

• Dąbrowa Górnicza

Dodana 28 wrz 2023

Praca Warszawa Praca Wrocław Praca Kraków Praca Katowice

Jakie są obowiązki pracodawcy, który zatrudnia podwładnych w formie telepracy? Odpowiedź na to pytanie zostało zamieszczone w artykule: Telepraca - czy sprzęt musi zapewnić pracodawca?

Wykorzystanie narzędzi internetowych

W dobie rozwoju technologii, narzędzia internetowe i środki komunikacji elektronicznej stają się kluczowym wsparciem dla pracowników pracujących zdalnie. Wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej pozwala na płynne utrzymywanie kontaktu z zespołem i przełożonymi, niezależnie od geograficznego położenia. Rozmowy wideo, komunikatory i platformy do współpracy umożliwiają pracownikowi uczestnictwo w projektach i działaniach firmowych, jak gdyby był w biurze

Warunki telepracy: wyzwania i możliwości

Oczywiście, telepraca nie jest pozbawiona pewnych wyzwań. Konieczność utrzymania równowagi między życiem zawodowym a osobistym może być wymagająca, zwłaszcza w przypadku braku wyraźnego podziału czasu pracy i prywatnych zajęć. Istotne jest więc umiejętne zarządzanie czasem oraz umiejętność wyznaczania sobie celów. Wspierając się nowoczesnymi narzędziami zarządzania projektem, pracownik zdalny może wypracować efektywny plan działania.

Telepracownik i dyskryminacja?

Elastyczna forma zatrudnienia, jaką jest telepraca, to możliwość pracy w domowym zaciszu. Z drugiej jednak strony, pracodawca nie może traktować swojego podwładnego, który świadczy na jego rzecz taką pracę, mniej korzystnie. Odnosi się to zarówno do nawiązania, jak i ewentualnego rozwiązania stosunków pracy, a także warunków zatrudnienia. Nie można również ograniczać pracownikowi takiemu dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, jak i ewentualnych awansów. Telepracownik nie może czuć się dyskryminowany z uwagi na formę pracy, jaką wykonuje.

Osoba, która świadczy telepracę w zakładzie pracy, nie może mieć również ograniczonego dostępu do pomieszczeń, jak i urządzeń pracowniczych. Ma ona takie samo prawo do korzystania z zakładowych obiektów socjalnych, jak i inni pracownicy, może też dowolnie kontaktować się z nimi zatrudnionymi i ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Pojęcie telepracy zostało uregulowane w Kodeksie pracy. I tak, najprościej mówiąc, to praca, która może być wykonywana regularnie poza zakładem. Jej istotą jest jednak wykorzystywanie środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Z związku z powyższym, telepracownikiem będzie osoba, która wykonuje pracę w wyżej wskazanych warunkach i przekazuje swojemu pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Z uwagi na fakt, iż telepraca jest formą pracy, niezbędne jest zawarcie stosownej umowy.

Jakie formalności przy zawarciu i rozwiązaniu umowy?

Warto zauważyć, że z formalnego punktu widzenia telepracownikiem można zostać zarówno w trakcie świadczenia pracy dla danego pracodawcy, jak i po zawarciu umowy o pracę. W tym przypadku elementy umowy są takie same, jak przy zawieraniu umów z innymi zatrudnionymi. Jedynym wątkiem jest konieczność umieszczenia informacji dodatkowych o uzgodnionych między stronami umowy warunkach wykonywania telepracy. Warto także pamiętać, że pracownik może nie wyrazić zgody na świadczenie pracy jako telepracownik. Nie jest to jednak wystarczająca przyczyna dla pracodawcy, aby móc zatrudnionego zwolnić.

W każdym przypadku pracownik ma również możliwość zrezygnowania z wykonywania telepracy. Istotny jest tu jednak moment jej wykonywania. Jeżeli do jej świadczenia doszło w trakcie okresu zatrudnienia, to zarówno zatrudniony, jak i pracodawca mają możliwość wystąpienia - w terminie 3 miesięcy od rozpoczęcia pracy - z wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w ten sposób. Żadna ze stron nie jest zobowiązana uzasadniać swojej decyzji. Warto również pamiętać, że w tym przypadku strony muszą uzgodnić termin powrotu pracownika do pracy na poprzednich warunkach.

Jakie obowiązki ma pracodawca?

Tak, jak w przypadku wszystkich pozostałych forma zatrudnienia, tak i przy telepracy pracodawca ma określone obowiązki, jak i prawa. Wśród tych pierwszych - zgodnie z kodeksem pracy - należy wyróżnić:

• dostarczenie telepracownikowi sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy,
• ubezpieczenie sprzęt,
• pokrycie kosztów związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu,
• zapewnienie telepracownikowi pomocy technicznej i niezbędnego szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.

W tym zakresie ustawodawca daje pracodawcy i zatrudnionemu dużą swobodę. W odrębnej umowie mogą oni ustalić przede wszystkim kwestie związane z korzystania oraz ubezpieczenia sprzętu, z którego będzie korzystał pracownik wykonując swoje obowiązki. Dodatkowe zapisy mogą również dotyczyć sposobu potwierdzania obecności telepracownika na stanowisku pracy, jak i ewentualnych kontroli, które przeprowadzać będzie pracodawca. Co więcej, umowa taka będzie niezbędna wówczas, gdy pracownik będzie wykorzystywał do pracy własny sprzęt. W takim przypadku należy mu się stosowny ekwiwalent. Jego wysokość powinna być adekwatna choćby do norm zużycia sprzętu.

Mój pracodawca mnie kontroluje!

Obowiązki w związku z podpisaną umową nie dotyczą jedynie pracodawców. Również na zatrudnionym spoczywają określone zobowiązania, zwłaszcza zaś w zakresie świadczenia pracy. Warto przy tym dodać, że przy telepracy podmiot zatrudniający ma prawo do kontrolowania pracownika. Sam jednak zakres wspomnianej kontroli musi być ograniczony do samego wykonywania pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ewentualnej inwentaryzacji powierzonego sprzętu. Zgodnie z przepisami, jeżeli pracownik wykonuje telepracę w swoim miejscu zamieszkania, podmiot zatrudniający musi w pierwszej kolejności uzyskać stosowną zgodę na przeprowadzenie kontroli. Taką zgodę pracownik może przekazać zatrudniającemu zarówno poprzez środki komunikacji elektronicznej, jak i w sposób klasyczny, czyli na piśmie.

Telepracownik jest zobowiązany do zachowania trzeźwości w godzinach pracy. Oznacza to, że pracodawca ma prawo skontrolować trzeźwość pracownika i to bez zarzutu naruszenia miru domowego. Szczegóły w artykule: Kontrola trzeźwości telepracownika.

Bezpieczeństwo na pierwszym miejscu

Pracownik, który wykonuje pracę w domowym zaciszu, nie jest zwolniony z przestrzegania przepisów BHP. Jednocześnie i zatrudniający musi prowadzić stosowną dokumentację. W takim przypadku mowa o konieczności założenia akt osobowych i zorganizowaniu między innymi ewidencji czasu pracy czy też list pracy. Ponadto, telepracownik powinien przechodzić odpowiednie badania, w tym wstępne, okresowe, jak i kontrolne, czyli profilaktyczne. Podmiot zatrudniający musi także dopilnować, aby taki pracownik przeszedł wszystkie szkolenia z zakresu BHP. Fakt, iż świadczy on pracę we własnym mieszkaniu nie jest istotny. Jednocześnie sam pracodawca - w takim przypadku - jest zwolniony z konieczności z obowiązku dbania o bezpieczny i higieniczny stan:

• pomieszczeń pracy,
• obiektów budowlanych, w których wykonywana jest praca,
• urządzeń higieniczno - sanitarnych.

Wobec powyższego, można podsumować, że pracodawca jest zobowiązany wykonywać wszystkie obowiązki z dziedziny BHP, które określone zostały w Kodeksie pracy.

Praca zdalna stwarza znaczące możliwości dla pracowników, umożliwiając elastyczne podejście do wykonywania obowiązków i rozwijania umiejętności. Dzięki wykorzystaniu technologii i narzędzi komunikacji elektronicznej, pracownicy są w stanie osiągnąć wysoką wydajność i utrzymać efektywną współpracę z zespołem. Choć praca zdalna niesie ze sobą pewne wyzwania, to umiejętne dostosowanie się do nowych warunków pozwala na pełne wykorzystanie potencjału tej formy świadczenia pracy.