Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, potrącenia z wynagrodzenia pracownika są możliwe, ale tylko w ściśle określonych sytuacjach. Aby dokonać potrącenia, pracodawca nie musi posiadać zgody pracownika. Dotyczy to jednak tylko potrąceń dokonywanych na podstawie np. zajęcia wynagrodzenia wystawionego przez komornika lub urząd skarbowy.
Poza potrąceniami na rzecz wierzyciela, pracodawca może dokonywać potrąceń z wynagrodzenia również tytułem np. nałożonej na pracownika kary pieniężnej. Trzeba jednak pamiętać, że zakres możliwych potrąceń jest ograniczony – katalog jest zamknięty co oznacza, że pracodawca nie może samodzielnie decydować o tym, kiedy dokona potrącenia z wynagrodzenia wypracowanego przez swojego podwładnego.
Kiedy pracodawca dokona potrącenia?
W myśl przepisów Kodeksu pracy, kwota potrącona z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi może zostać przekazana przez pracodawcę na zapłatę następujących należności:
- świadczeń alimentacyjnych,
- świadczeń niealimentacyjnych,
- zaliczek od pracodawcy i kar porządkowych, jakie pracodawca wymierzył zatrudnionemu.
Tylko w powyżej opisanych sytuacjach pracodawca ma prawo dokonywać potrąceń z pensji. Jednocześnie trzeba pamiętać, że w dwóch pierwszych sytuacjach podmiot zatrudniający musi otrzymać stosowne zawiadomienie, np. od wierzyciela alimentacyjnego lub komornika sądowego. Bez np. wyroku sądowego lub zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia nie powinien on samodzielnie potrącać kwot.
Wysokość potrąceń
Zagadnienie dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika jest obszerne. Ustawodawca w szczególny sposób chroni przysługującą osobie zatrudnionej pensję – w Kodeksie pracy można zatem znaleźć informacje na temat maksymalnych wysokości potrąceń, jakich pracodawca może dokonywać. W przypadku długów alimentacyjnych pracodawca nie może potrącić więcej niż 3/5 pensji, a w przypadku innych zajęć (niealimentacyjnych) połowy wynagrodzenia.
Pracownik może mieć więcej zobowiązań niż jedno. Jak wówczas wygląda kwestia potrąceń? Zasady pozostają te same – maksymalnych kwot potrąceń zapisanych w Kodeksie pracy nie można zwiększać. Jeżeli dochodzi do zbiegu egzekucji z wynagrodzenia, pracodawca ma obowiązek dokonywania potrąceń i przekazywania potrąconych kwot do depozytu (do czasu ustalenia, który organ jest właściwy do łącznego prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia).
Wynagrodzenie pod ochroną, ale…
Dla pracownika istotne powinno być to, że wynagrodzenie, które wypracuje on w ciągu miesiąca znajduje się pod szczególną ochroną. Dotyczy ona przy tym nie tylko podstawy pensji, lecz także jej dodatkowych składników. Od tej zasady jest jednak przewidziany wyjątek. Dotyczy on świadczeń alimentacyjnych. W myśl obowiązujących przepisów, pracodawca może potrącić swojemu podwładnemu całą przypadającą mu do wypłaty premię, jeżeli zajęcie dotyczy świadczeń alimentacyjnych.
Szczególnej ochronie podlega wyłącznie wynagrodzenie za pracę. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w oparciu o umowę cywilnoprawną (np. umowa zlecenia), to nie może liczyć na kwotę wolną od zajęcia. W takim przypadku pracodawca może potrącić 100% kwoty przypadającej do wypłaty.
Kwota wolna od zajęcia
Przy omawianiu kwoty wolnej od zajęcia trzeba pamiętać również o tym, że ustawodawca wprowadził dodatkową ochronę – wyznaczając konkretne kwoty, które nie mogą być potrącane. Zasadniczo wolna jest kwota w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (1750 zł brutto), choć od tej reguły przewidziane są wyjątki.
Zgodnie z art. 871 § 1 Kodeksu pracy, wolna od zajęcia jest kwota w wysokości:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
- 75% wynagrodzenia minimalnego – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi.
- 90% wynagrodzenia minimalnego – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108.
To może Cię również zainteresować
