Spis treści
Urlop wypoczynkowy to jedno z uprawień przysługujących pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. To na ile dni wolnych mogą liczyć poszczególni zatrudnieni, zależy m.in. od długości ich stażu pracy i wymiaru czasu pracy (np. pracownicy świadczący pracę na pełen etat będą wypoczywać dłużej niż osoby pracujące na pół etatu). Szczegółowe informacje o wymiarze urlopu wypoczynkowego znajdują się w kodeksie pracy, czyli podstawowym akcie prawnym regulującym stosunek pracy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Pracownikom, którzy mają mniej niż 10 lat ogólnego stażu pracy, przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego rocznie. Natomiast pracownikom z ogólnym stażem pracy wynoszącym 10 lat i więcej przysługuje 26 dni urlopu wypoczynkowego na rok.
Warto podkreślić, że staż pracy uwzględnia nie tylko okres zatrudnienia u aktualnego pracodawcy, ale także wcześniejsze okresy pracy u innych pracodawców oraz niektóre okresy nauki.
- 3 lata przysługują po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej lub jej równorzędnej,
- 4 lata dla absolwentów średniej szkoły ogólnokształcącej,
- 5 lat dla osób, które ukończyły średnią szkołę zawodową, a także dla absolwentów zasadniczych lub równorzędnych szkół zawodowych,
- 6 lat po ukończeniu szkoły policealnej,
- 8 lat dla absolwentów szkoły wyższej.
Uwaga! Poszczególne okresy nie sumują się.
Kiedy złożyć wniosek o urlop?
Wielu pracowników może zadawać sobie pytanie: kiedy należy złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy, by móc skorzystać z dni wolnych? Ustawodawca nie sprecyzował konkretnych terminów. Jeżeli pracodawca nie ma obowiązku sporządzać na początku roku kalendarzowego planu urlopów, to zasadniczo zatrudnione przez niego osoby powinny ustalać z nim termin przerwy od pracy indywidualnie.
Zaleca się więc składanie wniosków o urlop co najmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem. Dzięki temu pracodawca ma czas na przygotowanie się do Twojej nieobecności i ewentualne przesunięcie terminu urlopu, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Składając wniosek o urlop, pracownik nie ma pewności, że otrzyma zgodę przełożonego. Ten bowiem musi kierować się aktualnymi potrzebami zakładu pracy. Zdarzają się firmy, w których najwięcej pracy jest w sezonie letnim. Wówczas pracownicy muszą liczyć się z tym, że wypoczywać będą dopiero jesienią lub zimą.
Pomocnik montera rusztowań > stabilna praca za granicą bez języka > wolne terminy
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Legnica
**Pracownik produkcji wyrobów medycznych** - od ZARAZ - DARMOWY DOJAZD
TWG Polska Sp. z o.o.
- Malczyce
Стабильная работа в кондитерском цехе-высокие бонусы и карьерный рост
Randstad Polska Sp. z o.o.
- Szczecin
Jak powinien wyglądać wniosek?
Większość pracodawców udostępnia swoim podwładnym druki urlopowe, które należy wypełnić. Jeżeli jednak podmiot zatrudniający nie zdecydował się na ich przygotowanie, to zainteresowany pracownik powinien złożyć wniosek, w którym poda swoje dane, wskaże liczbę dni lub poda daty graniczne urlopu. Dobrze zaznaczyć też, za jaki rok pracownik chce wykorzystać urlop wypoczynkowy.
Pracownicy, którzy nie chcą samodzielnie przygotowywać wniosku o urlop, mogą skorzystać z gotowego dokumentu.
Nie musisz wykorzystać wszystkich dni od razu
Pracownik, który chce skorzystać z przysługującego mu urlopu, nie musi wykorzystywać wszystkich dni, które mu przysługują. Praktyką jest korzystanie z 14 dni wolnego w ciągu wakacji i dzielenie reszty na części (kodeks pracy zaleca, aby pracownik w ciągu roku miał dwutygodniową, ciągłą przerwę od pracy). Rozplanowanie w ten sposób dni wolnych pozwala na korzystanie z nich pracownikowi wówczas, gdy ich on potrzebuje. Rozwiązanie to umożliwia również zaplanowanie nie tylko letnich, lecz także zimowych wakacji.
Podzielenie urlopu na części jest też dobrym rozwiązaniem z punktu widzenia pracodawcy. W ten sposób nie musi on martwić się o to, że zakład pracy przestanie funkcjonować. Jeżeli zatrudnieni pracownicy będą wykorzystywać przysługujące im dni urlopu w częściach, to możliwe jest rozdzielenie ich obowiązków wówczas, gdy będą nieobecni.
Czy pracodawca może odwołać z urlopu?
Wiele pytań pracowników dotyczy tego, czy pracodawca rzeczywiście może odwołać swojego podwładnego z urlopu. Istnieje taka możliwość, a pracownik powinien wówczas wrócić do firmy najszybciej jak to możliwe. Jeżeli zignoruje polecenie pracodawcy, to naraża się na odpowiedzialność z tego tytułu.
Z drugiej strony specjaliści podkreślają, że odwołanie z urlopu jest możliwe tylko w niektórych sytuacjach – np. wówczas, gdy pracodawca nie może poradzić sobie bez pracownika, bo tylko on ma wiedzę, jak należy np. naprawić maszyny niezbędne do prawidłowego działania zakładu pracy. W takiej sytuacji zatrudnionemu przysługuje zwrot kosztów poniesionych z tytułu urlopu.
Do kiedy można wykorzystać zaległy urlop?
Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy przechodzi na kolejny rok jako urlop zaległy. Ważne jest, aby pamiętać, że zaległy urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany do końca września następnego roku kalendarzowego. Pracodawca może odgórnie ustalić termin odebrania urlopu przez pracownika.
- Urlop wypoczynkowy – przysługuje każdemu pracownikowi. Jego wymiar zależy od stażu pracy i wynosi 20 dni, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat i 26 dni, gdy pracownik jest zatrudniony 10 lat lub dłużej.
- Urlop na żądanie – pracownik ma prawo do 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym, które może wykorzystać w dowolnym czasie, informując o tym pracodawcę najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
- Urlop macierzyński – przysługuje kobiecie po urodzeniu dziecka. Jego długość to 20 tygodni dla jednego dziecka przy jednorazowym porodzie. Jeśli rodzi się więcej dzieci, długość urlopu wydłuża się.
- Urlop rodzicielski – może wynosić do 32 tygodni (w przypadku porodu jednego dziecka) lub 34 tygodni (w przypadku porodu więcej niż jednego dziecka).
- Urlop ojcowski – przysługuje ojcom, którym urodziło się dziecko. Może trwać maksymalnie 2 tygodnie.
- Urlop wychowawczy – można go wykorzystać do opieki nad dzieckiem, maksymalnie do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Wymiar tego urlopu to maksymalnie 36 miesięcy.
- Urlop okolicznościowy – przysługuje na określone wydarzenia rodzinne, takie jak ślub, narodziny dziecka, śmierć członka rodziny.
- Urlop szkoleniowy – dla pracowników podnoszących kwalifikacje zawodowe.
- Urlop bezpłatny – może być udzielony na wniosek pracownika, jego udzielenie zależy od decyzji pracodawcy.
- Urlop dla poratowania zdrowia – dla osób zatrudnionych w szczególnych warunkach, np. nauczycieli.
- Urlop opiekuńczy – pracownik ma prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia opieki osobie bliskiej, która wymaga takiej opieki z poważnych względów medycznych. Urlop ten nie jest płatny i pracodawca nie może odmówić jego udzielenia.
- Urlop z powodu działania siły wyższej – pracownik może uzyskać 2 dni lub 16 godzin urlopu z powodu pilnych spraw rodzinnych, takich jak choroba lub wypadek osoby bliskiej. Podczas tego urlopu pracownik otrzymuje połowę swojego wynagrodzenia.
Podsumowanie
Urlop wypoczynkowy w Polsce jest fundamentalnym prawem pracownika, którego wymiar zależy od stażu pracy. Istotne jest, aby pracownicy byli świadomi swojego ogólnego stażu pracy, ponieważ wpływa to na liczbę dni urlopu, na które mają prawo. Wnioski o urlop powinny być składane z odpowiednim wyprzedzeniem, aby umożliwić pracodawcy zaplanowanie zastępstwa. Choć pracodawca może odwołać pracownika z urlopu w wyjątkowych sytuacjach, zazwyczaj pracownicy mają elastyczność w korzystaniu z urlopu, dzieląc go na części. Ważne jest, aby pamiętać o wykorzystaniu zaległego urlopu do końca września następnego roku.
To może Cię również zainteresować
