Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?

Kiedy myślisz o zasłużonym odpoczynku, pewnie zastanawiasz się, ile dni urlopu przysługuje Ci w ciągu roku. To istotne pytanie dla każdego pracownika, gdyż dobre zrozumienie zasad urlopu pomaga w planowaniu zarówno krótkich, jak i dłuższych wyjazdów, a także zapewnia odpowiedni relaks i regenerację.

Co mówi Kodeks pracy?

Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi prawo do urlopu. Zgodnie z art. 152§1 i 2 Kodeksu pracy zatrudnionemu przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej urlopem. Warto przy tym podkreślić, że pracownik prawa tego nie może się zrzec. Podejmując pracę po raz pierwszy, zatrudniony w tym roku kalendarzowym uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy i to w wymiarze 1/12 urlopu, który przysługiwać będzie mu po przepracowaniu roku. W okresie późniejszym ma on prawo do kolejnych dni urlopu we właściwej wysokości. Tę właśnie trzeba odpowiednio obliczyć.

Nabywanie prawa do urlopu

Jednym z kluczowych aspektów, o którym warto wiedzieć, jest sposób nabywania prawa do urlopu. Prawo to nabywa się w trakcie pracy, a więc z każdym miesiącem zatrudnienia. Pracownik, który rozpoczyna pracę, już po przepracowaniu miesiąca ma prawo do skorzystania z urlopu. Przysługuje mu wtedy 1/12 wymiaru urlopu przewidzianego dla pełnego roku.

Szukasz pracy?

Konsultant ds. Planowania Finansowego

PRUDENTIAL POLSKA SP Z O O

• Bielsko-Biała

Dodana 25 wrz 2023

Konsultant ds. Planowania Finansowego

PRUDENTIAL POLSKA SP Z O O

• Białystok

Dodana 25 wrz 2023

Konsultant ds. Planowania Finansowego

PRUDENTIAL POLSKA SP Z O O

• Chojnice

Dodana 25 wrz 2023

Konsultant ds. Planowania Finansowego

PRUDENTIAL POLSKA SP Z O O

• Suwałki

Dodana 25 wrz 2023

Konsultant ds. Planowania Finansowego

PRUDENTIAL POLSKA SP Z O O

• Starogard Gdański

Dodana 25 wrz 2023

Praca Warszawa Praca Wrocław Praca Kraków Praca Katowice

Przykładem niech będzie sytuacja pracownika, który pracuje już 6 miesięcy. W takim przypadku ma on prawo do połowy przysługującego mu urlopu. W miarę upływu kolejnych miesięcy, pracownik zyskuje prawo do coraz większej liczby dni urlopowych, co staje się motywacją do kontynuacji efektywnej pracy.

Podstawowe zasady

Dla większości osób kwestia urlopu jest stosunkowo prosta, niemniej warto dopowiedzieć kilka zasad. W pierwszej kolejności zatrudniający ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w dni, które są dla niego dniami pracy, czyli zgodnie z obowiązującym danego pracownika rozkładem czasu pracy. Ponadto, wymiar godzinowy powinien odpowiadać dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. W ten też sposób jeden dzień urlopu, który udzielony zostaje w powyżej wskazany sposób odpowiada bezpośrednio 8-godzinnemu dniu pracy. Warto też zauważyć, że w praktyce zasady te stosuje się również w stosunku do osób, których dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin.

Ustal swój wymiar urlopu wypoczynkowego

W art. 154§1 Kodeksu pracy ustawodawca zawarł szczegółowe informacje na temat wymiaru urlopu. I tak, wynosi on odpowiednio:

• 20 dni – jeżeli zatrudniony świadczy pracę krócej niż 10 lat,
• 26 dni – jeżeli zatrudniony świadczy pracę co najmniej 10 lat.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo pracownika do urlopu, wlicza się przy tym okresy poprzedniego zatrudniania i to bez względu na ewentualne przerwy w zatrudnieniu czy też sposób ustania stosunku pracy.

Co z tym okresem nauki?

Dobrą wiadomością dla wszystkich pracowników powinien być fakt, iż do okresu pracy, który jest podstawą do wyliczenia wymiaru urlopu wypoczynkowego, wlicza się czas poświęcony nauce. I tak, zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu pracy z tytułu ukończenia:

• zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
• średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
• średniej szkoły zawodowej dla absolwentów szkół zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
• szkoły średniej ogólnokształcącej – 4 lata,
• szkoły policealnej – 6 lat,
• szkoły wyższej – 8 lat.

Wskazane powyżej okresy, o czym należy pamiętać, nie sumują się. Pod uwagę należy wziąć jedynie ostatnio ukończoną szkołę. Zagadnienie wymiaru urlopu wypoczynkowego zostało szczegółowo opisane w artykule: 20 czy 26 dni - ile będziesz wypoczywał?

Kwestie wcale nie sporne

Warto zauważyć, że część osób świadczących pracę w trakcie nauki może mieć problem z ewentualnym ustaleniem wymiaru urlopowego, gdyż ewentualny staż pracy nakłada się na okres pobierania nauki oraz ewentualne studia licencjackie. I tak, jeżeli pracownik jednocześnie uczył się i pracował, to do okresu pracy, od którego zależy jego wymiar urlopu, wlicza się okres zatrudnienia, w którym pobierał on naukę lub też okres nauki. W tym przypadku pracodawca, mając na uwadze art. 155 § 2 Kodeksu pracy, powinien kierować się tym, co dla zatrudnionego jest korzystniejsze. W przypadku studiów licencjackich zaś, pracownikowi wlicza się 8 lat, gdyż traktowane są one jak studia wyższe na równi z wyższymi stopniami i liczy się jedynie ich ukończenie.

Jak to wygląda przy niepełnym wymiarze czasu pracy?

Zgodnie z art. 154 § 2 Kodeksu pracy wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika i to biorąc pod uwagę wymiar urlopu 20 dni lub 26 dni. Dodatkowo każdy niepełny dzień urlopu pracodawca ma obowiązek zaokrąglić w górę do dnia pełnego. Z powyższego wynika, że urlop zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy oblicza się w zupełnie inny sposób.

Do kiedy pracodawca udziela urlopu?

W przepisach ustawodawca dokładnie wskazał, do kiedy można udzielić zatrudnionym urlopu wypoczynkowego. I tak, pracownik musi wykorzystać przysługujący mu urlop za dany rok kalendarzowy do dnia 30 września kolejnego roku. Warto przy tym podkreślić, że każdy zatrudniony może dochodzić udzielenia urlopu sądownie, w tym przypadku do czasu przedawnienia roszczenia z tego właśnie tytułu. Dodatkowo warto podkreślić, że sam zatrudniony nie może rozpocząć zaległego urlopu bez zgody podmiotu zatrudniającego, podobnie, jak sam nie może przesunąć terminu udzielonego już urlopu na okres późniejszy. W każdym takim przypadku musi posiadać stosowne zezwolenie od swojego pracodawcy. Roszczenie zatrudnionego o udzielenie urlopu wypoczynkowego, który to nie został wykorzystany, przedawnia się zawsze z upływem trzech lat – podobnie, jak wszystkie inne roszczenia pracownicze.

Odmowa urlopu przez pracodawcę

Warto wiedzieć, że pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu pracownikowi. Jednakże, istnieją sytuacje, kiedy pracodawca może proponować terminy urlopów, zgodnie z potrzebami firmy. Ważne jest, aby pracodawca uwzględnił potrzeby pracownika oraz zapewnił mu korzystne warunki do wykorzystania urlopu.

Pracownik, który stawia wniosek o urlop wypoczynkowy, może liczyć na wyliczenie dni urlopu zgodnie z obowiązującymi przepisami. To ważne, aby znać swoje prawa i korzystać z urlopu w sposób, który przynosi korzyści zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy.