Umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że przez ustawodawcę została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 627 przez umowę o dzieło ?przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia?. Wysokość wynagrodzenia strony mogą określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli jednak strony zrezygnowały z określenia wysokości wynagradzania, jak również nie podały podstawy do tego, aby je wyliczyć, konieczne jest uznanie, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie ?za dzieło tego rodzaju? (art. 628 Kodeksu cywilnego).
Zawsze po wykonaniu dzieła
Z przepisów zamieszczonych w Kodeksie cywilnym wynika, że płatność za dzieło odbywa się zawsze z dołu. Oznacza to, że jeżeli strony nie umówiły się inaczej, wynagrodzenie osobie je przygotowującej należy się dopiero po skończeniu prac. Jednocześnie należy zauważyć, że jego wysokość może być zmienna. Wszystko zależy od tego, jaką metodę wyliczenia przyjęły strony. Jak wspomniano powyżej, najpopularniejszymi rodzajami wynagrodzenia stosowanymi właśnie przy umowie o dzieło są ryczałt i kosztorys. To, na co zdecydują się strony zależy wyłącznie od ich potrzeb i dokonanych ustaleń.
Wynagrodzenie ryczałtowe
Ryczałt charakteryzuje się tym, że z góry zostaje określona wysokość wynagrodzenia w oznaczonej kwocie. Inaczej mówiąc, nie dochodzi tu do kalkulacji kosztów. Z punktu widzenia zainteresowanych stron istotne jest, że jeżeli umówiły się one właśnie na takie wynagrodzenie, to przyjmujący zlecenie ?nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac?. Można zatem powiedzieć, że w interesie osoby, która przyjmuje wykonanie zlecenia konieczne jest precyzyjne ustalenie przedmiotu umowy, gdyż to właśnie ona bierze na siebie ryzyko strat.
Ewentualnym rozwiązaniem sytuacji, w której wynagrodzenie ryczałtowe zostało błędnie wyliczone, zaś wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu rażącą stratą, jest wniesienie pozwu do sądu. Dzieje się tak dlatego, że tylko sąd może podwyższyć wynagrodzenie ryczałtowe lub rozwiązać umowę.
A może kosztorys?
Drugą możliwością ustalenia wynagrodzenia przy umowie o dzieło jest sporządzenie kosztorysu. Taki obejmuje zestawienie kosztów materiałów i robocizny, czyli elementów, które są niezbędne do prawidłowego wykonania dzieła. Strony, które zdecydują się na taką formę rozliczenia muszą pamiętać, że przygotowanie kosztorysu jest nie tylko bardziej skomplikowane, ale również czasochłonne. Z tego też względu najczęściej kosztorys wykorzystuje się przy większych inwestycjach.
W odróżnieniu od wynagrodzenia ryczałtowego w kosztorysie można dokonywać zmian, choć ważne jest, kto przygotował pierwotne dokumenty ? zamawiający czy też przyjmujący zamówienie. W pierwszym przypadku wykonawca może żądać podwyższenia wynagrodzenia. W drugim również, ale tylko wówczas, gdy ? mimo zachowanej staranności przy dokonywaniu obliczeń ? nie mógł przewidzieć konieczności wykonania dodatkowych prac.
Roboty budowlane
Często zdarza się, że przedmiotem umowy o dzieło jest wykonanie określonych robót budowlanych. W takim przypadku warto zauważyć, że strony mogą dowolnie ustalać wynagrodzenie za wykonane prace. Choć przepisy regulujące umowy o roboty budowlane nie dzielą wynagrodzenia na ryczałtowe i kosztorysowe, to w praktyce nie ma przeciwwskazań do tego, aby strony zastosowały je w analogiczny sposób. Z punktu widzenia podmiotów przyjmujących dzieło do wykonania, wynagrodzenie ustalone poprzez kosztorys jest znacznie mniej ryzykowne. W takim bowiem przypadku mogą oni dochodzić dodatkowych pieniędzy za prace, których wykonania nie mogli przewidzieć przygotowując wstępny projekt prac i ich wycenę.
To może Cię również zainteresować
