Rodzaje umów o pracę i wymiar czasu

Zobowiązaniowy stosunek pracy

29 kwietnia 2020

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 13 głosów

13 głosów

4 komentarze

Zobowiązaniowy stosunek pracy
W prawie pracy, życiu społecznym i gospodarczym szczególne miejsce zajmuje stosunek pracy. Umowa o pracę w najpełniejszy sposób chroni interesy pracownika, jest również zabezpieczeniem interesów pracodawcy. Co takiego jest charakterystycznego dla zobowiązaniowego stosunku pracy?

Zgodnie z art. 11 Kodeksu pracy: „Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika”. Z przytoczonego przepisu jasno wynika, że stosunek pracy ma charakter zobowiązaniowy i to niezależnie od źródła jego nawiązania. Warto przy tym pamiętać, że znacząco odróżnia się on również od stosunków cywilnoprawnych i administracyjnych.

Sam stosunek pracy został uregulowany w Kodeksie pracy, dokładniej zaś w art. 22. Z brzmienia tego przepisu można wywnioskować, że o stosunku pracy można mówić wówczas, gdy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, zaś pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

Istotne elementy stosunku pracy

W myśl art. 22 Kodeksu pracy można powiedzieć, że na treść stosunku pracy zawsze składają się wzajemne prawa i obowiązki stron, czyli pracownika i pracodawcy. Warto przy tym pamiętać, że jego zasadniczym elementem jest fakt, że zatrudniony wykonuje pracę na rzecz swojego przełożonego za wynagrodzeniem, którego to prawa nie może się zrzec ani przekazać komuś innemu.

Nie może on przy tym samodzielnie przydzielać sobie zadań – praca jest zawsze świadczona pod kierownictwem pracodawcy. W literaturze, która zajmuje się badaniem tego tematu, takie szczególne zobowiązanie jest nazywane właśnie stosunkiem zobowiązaniowym pracy.

Szukasz pracy?

Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej poszukiwany

International Trilingual School of Warsaw

  • Warszawa
Dodana
Polecana
Dodana

PRACOWNIK UTRZYMANIA RUCHU (K/M)

AUDIT HR Sp. z o.o.

  • Kłodawa
Dodana
Dodana
Dodana
Polecana
Najważniejsze cechy stosunku pracy
Według przepisów prawa pracy stosunek pracy jest przede wszystkim:
  • zobowiązaniowy
  • dobrowolny
  • odpłatny (za wynagrodzenie)
  • podporządkowany (pod kierownictwem pracodawcy)
  • wzajemny
  • na ryzyko pracodawcy

Zobowiązaniowy stosunek pracy, czyli co?

Szczególny stosunek zobowiązaniowy prawa pracy charakteryzuje się, co do zasady, równością stron. Dodatkowym elementem wyróżniającym go jest tak zwana ekwiwalentność świadczeń. Warto zauważyć, że zarówno jeden, jak i drugi punkt są ograniczane i to zarówno na korzyść pracodawcy, jak i pracownika.

Wszelkie ograniczenia po jednej stronie i jednocześnie przywileje po drugiej są ściśle związane z charakterem świadczonej pracy. Jako przykład warto przywołać choćby fakt podporządkowania pracownika podmiotowi zatrudniającemu. Oznacza to, że pracownik jest równym partnerem w zakresie nawiązywania stosunku pracy i jednocześnie podlega kierownictwu, gdy mowa o świadczeniu pracy.

Ochrona pracownika i pracodawcy

W prawie pracy ustalony został szereg norm ochronnych, które mają chronić zarówno interes pracownika, jak i pracodawcy. Warto przy tym zauważyć, że bardziej ustawodawca chroni pracownika. Świadczy o tym choćby fakt, że podmiot zatrudniający jest zobowiązany – w niektórych sytuacjach – wypłacić pracownikowi wynagrodzenie nawet wówczas, jeżeli nie świadczył on pracy. Przykładem może być przebywanie zatrudnionego na urlopie wypoczynkowym, zwolnieniu lekarskim czy przestój spowodowany przeszkodami po stronie pracodawcy.

Video

Organizacja pracy

Warto zauważyć, że gdy mowa o szczególnym stosunku zobowiązaniowym prawa pracy, to wyróżnia się on pracą skooperowaną. Oznacza to, że wykonywana praca w ramach jednej firmy jest świadczona przez wszystkich zatrudnionych. Co więcej, pojedynczy pracownik, który nawiązuje stosunek pracy, staje się częścią załogi. Dzięki temu korzystać może z licznych udogodnień, które powstały z myślą o wszystkich zatrudnionych, na przykład z zakładowego funduszu socjalnego. Innym przykładem są związki zawodowe, których działalność ukierunkowana jest na interes wszystkich pracowników.

Pięć źródeł nawiązania stosunku pracy

We współcześnie obowiązującym prawie można wymienić pięć źródeł nawiązania stosunku pracy. Zgodnie z art. 2 Kodeksu pracy, który podaje definicję pracownika, wyróżnić można:

  • umowę o pracę,
  • spółdzielczą umowę o pracę,
  • wybór,
  • powołanie,
  • mianowanie.

Najbardziej rozpowszechnioną formą jest oczywiście umowa o pracę. Jako ciekawostkę warto przy tym podkreślić, że coraz głośniej mówi się o konieczności ograniczenia tych źródeł poprzez wyeliminowanie z powyższego katalogu wyboru i powołania. 

To może Cię również zainteresować

Rodzaje umów o pracę

Podziel się

4 komentarze

Cyna89

Cyna89

Bardzo ciekawe stosunki pracy o jakich nie miałem pojęcia. Ja zwykle te najbardziej znane doświadczałem, a tutaj wiele jest różnych form współpracy.
Antoni Jarmus

Antoni Jarmus

Ciekawe zagadnienie, nie wiedziałem że coś takiego istnieje. W końcu dobrze poznać rzeczy w kodeksie pracy i przykłady.
Arek

Arek

Dobrze napisane, ja lubię czytać prostym językiem bez tych podawań paragrafów i numerów kodeksu pracy. Najważniejsza jest istota związku. To jest bardzo dobra kwestia.
Wilhelm

Wilhelm

Więcej informacji na ten temat spoko. Dowiedziałem się więcej niż myślałem. Jakby się coś jednak zmieniło to dobrze by było aktualizować takie wpisy i np. dać zaznaczenie.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka