Spis treści
Umowa o pracę jest specyficzną formą umowy, gdyż chroni interesy pracownika w najszerszy sposób. Mowa tu między innymi o tym, że pracodawca jest zobowiązany przestrzegać norm dobowych, średniotygodniowych i zagwarantować pracownikowi odpoczynek w określonej liczbie godzin.
Niemniej, zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego, a praca może być świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych. Pracodawcy w związku z rozwojem firmy albo wyjątkowymi potrzebami mogą zlecać pracownikom wykonywanie dodatkowych zadań. Wówczas nierzadko decydują się na zatrudnienie ich w ramach umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia. Każdy taki przypadek, gdy pracodawca chce dać zatrudnionemu obie formy umów jednocześnie, powinien być indywidualnie rozpatrywany. Pozwoli to uniknąć niepożądanych nadużyć i zapewni bezpieczeństwo obu stronom. Sprawdź, co musisz wiedzieć o umowie o pracę i umowie zlecenie u jednego pracodawcy.
Umowa o pracę i umowa zlecenie jednocześnie
Obowiązujące prawo nie zabrania zatrudniania pracownika na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenie jednocześnie. Oznacza to, że pracownik posiadający umowę o pracę może świadczyć pracę dla tego samego pracodawcy dodatkowo na podstawie umowy zlecenie. Taka umowa powinna jednak spełniać pewne warunki – przede wszystkim nie może dotyczyć tych samych czynności, które są już wskazane w umowie o pracę.
Ponadto umowa-zlecenie zawarta z pracodawcą, z którym zatrudniony pozostaje już w stosunku pracy, będzie podlegała wszystkim składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zgodnie z art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne wlicza się przychód osiągnięty z tytułu takiej umowy. Tym samym, wynagrodzenia z umowy o pracę i umowy zlecenie u jednego pracodawcy stanowią jedną podstawę do odprowadzenia składek ZUS - emerytalnych, rentowych, chorobowych i wypadkowych. Umowa o pracę i umowa zlecenie u jednego pracodawcy mają swoje konsekwencje w ustalaniu podstawy zasiłku, gdy u zatrudnionego wystąpi niezdolność do wykonywania pracy.
W związku z tym, że z każdego stosunku pracy, niezależnie, czy zawarty jest z innym, czy z tym samym pracodawcą, przysługują odrębne koszty uzyskania przychodów. Jeśli więc pracownik ma umowę o pracę i umowę zlecenie jednocześnie w jednym zakładzie pracy, to pracodawca przy wyliczeniu podatku może odliczyć koszty uzyskania przychodu z każdego stosunku pracy osobno.
Umowa uzupełniająca
Umowa uzupełniająca do umowy o pracę to rozwiązanie, które cieszy się coraz większą popularnością wśród pracodawców. Zgodnie z uchwałą z dnia 12 kwietnia 1994 roku (sygn. akt I PZP 13/94), Sąd Najwyższy wskazał, że: „Umowa zlecenia, zawarta przez zakład pracy z sanitariuszem zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidująca wykonywanie przez niego po godzinach pracy, za ustalonym w niej wynagrodzeniem, pracy tego samego rodzaju, co określona w umowie o pracę, stanowi umowę uzupełniającą umowę o pracę”.
Tym samym, pracodawca może zawrzeć z pracownikiem dodatkową umowę o pracę (drugą) tylko wtedy, kiedy jej przedmiotem jest inny rodzaj pracy niż ten, którego dotyczy dotychczasowa umowa. Służy to potrzebie dopełniania ochrony interesów pracownika, która polega między innymi na ustaleniu limitów w przedłużaniu dobowego, tygodniowego i rocznego czasu pracy.
Umowa o pracę i umowa zlecenie u jednego pracodawcy
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zawarcie drugiej umowy zlecenie z własnym pracownikiem, gdy rodzaj pracy wykonywanej na podstawie tej umowy będzie inny niż w ramach pierwszego stosunku pracy. W takim przypadku podmiot zatrudniający musi jednak pamiętać o tym, aby nie naruszyć przepisów o czasie pracy oraz o wynagrodzeniu w godzinach nadliczbowych. Przyjmuje się, że zatrudniony, który wykonywałby po godzinach pracy czynności takie same jak w godzinach pracy, de facto pracowałby w nadgodzinach i pracodawca byłby zobowiązany wypłacić mu wynagrodzenie właśnie jak za nadgodziny. Od takiego obowiązku podmiot zatrudniający będzie zwolniony tylko wówczas, gdy druga podpisana umowa będzie dotyczyła rodzajowo innych czynności.
Tym samym umowa zlecenie z własnym pracownikiem jest możliwa wtedy, kiedy zakres obowiązków zatrudnionego będzie inny, niż ten ujęty w umowie o pracę. Takie stanowisko prezentowane przez Sąd Najwyższy w wyrokach ma zapobiec nadużyciom ze strony pracodawców. Tym samym, chcąc zawrzeć umowę zlecenie z własnym pracownikiem, niezbędne jest dokonanie specyfikacji stanowiska, ze szczególnym określeniem zakresu obowiązków. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku pracodawca naraża się na kary finansowe ze strony izb kontrolnych.
Z drugiej strony, co warto podkreślić, podpisanie dwóch umów będzie niezbędne wówczas, gdy na obsadzonych przez pracownika stanowiskach obowiązują różne przepisy o czasie pracy lub wówczas, gdy dochodzi do przekroczenia pełnego etatu. W takim wypadku, pracodawca będzie też zobowiązany do przekazania kolejnej informacji o warunkach zatrudnieni, zgodnie z art. 29 § 3 Kodeksu pracy.
Dodatkowe obowiązki
Zawarcie dwóch umów z jednym pracownikiem to również konieczność określenia czasu pracy i prowadzenia dwóch ewidencji. Ponadto, zatrudniony ma prawo do urlopu wypoczynkowego, które wynika bezpośrednio z nawiązanych stosunków pracy. Podmiot zatrudniający musi również pamiętać, że pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia i to z gwarancją wynagrodzenia minimalnego stosownie do wymiaru czasu pracy. Z punktu widzenia przepisów bhp, zatrudniony powinien także odbyć szkolenie bhp i badania profilaktyczne.
Dzieje się tak dlatego, że co do zasady nie jest możliwe dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, które stwierdzałoby brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku. Trzeba również pamiętać, że zgodnie z art. 149 § 1 K.p., jeśli strony zawarły drugą umowę o równoległe świadczenie pracy, pracodawca musi odrębnie ustalić wymiar czasu pracy dla każdej z nich i odrębnie go rozliczać. Nie należy jednak zapominać o tym, że pracownikowi przysługuje prawo do odpoczynku, w związku z czym czas pracy na umowę zlecenie i czas pracy na etat nie mogą ze sobą kolidować. Umowa zlecenie a umowa o pracę powinny więc różnić się zakresem obowiązków, jakie będzie wykonywał pracownik oraz mieć odrębne ewidencje czasu pracy. Szczegółowo o tych najważniejszych różnicach opowiedziano w poniższym materiale wideo:
Dodajmy, że pracownikowi posiadającemu umowę o pracę i umowę zlecenie u jednego pracodawcy przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego z każdego z tych stosunków oddzielnie. Zgodnie z art. 154 § 2 K.p., takiemu zatrudnionemu przysługuje urlop proporcjonalny do wymiaru czasu pracy, w jakim wykonuje on swoją pracę.
W Polsce możliwe jest posiadanie umowy o pracę i umowy zlecenie jednocześnie z tym samym pracodawcą. Niemniej, niezbędnym jest dostosowanie warunków zatrudnienia do regulacji prawnych, o których mowa w artykule. To korzystne rozwiązanie dla dwóch stron, jednak tylko wtedy, kiedy następuje w sposób zgodny z prawem.
Umowa zlecenie z innym pracodawcą
Jeśli wiąże Cię stosunek pracy z jednym pracodawcą, ale chciałbyś podjąć inne zatrudnienie, najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie umowy zlecenie. Umowa zlecenie z innym pracodawcą to częsta praktyka. Warto pamiętać, że w tym przypadku składki emerytalne i rentowne nie są obowiązkowe – mają charakter dobrowolny. Istotne jest to, że pracownik powinien donieść kolejnemu pracodawcy dokument potwierdzający zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Umowę zlecenie z innym pracodawcą można zawrzeć, również będąc na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym.
