Pracodawca - prawa i obowiązki

Zadatek a zaliczka - jakie są pomiędzy nimi różnice?

19 listopada 2021

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 6 głosów

6 głosów

4 komentarze
Zadatek a zaliczka - jakie są pomiędzy nimi różnice?
Zadatek i zaliczka często bywają mylone. Między tymi bardzo podobnymi pojęciami istnieją bowiem pewne subtelne różnice znaczeniowe, które w rzeczywistości powodują odmienne skutki praktyczne.

Zadatek i zaliczka często bywają mylone. Między tymi bardzo podobnymi pojęciami istnieją bowiem pewne subtelne różnice znaczeniowe, które w rzeczywistości powodują odmienne skutki praktyczne. Powiemy o tym czym różni się zadatek od zaliczki, jak rozliczyć zadatek, a jak zaliczkę, objaśnimy dość szczegółowo sprawy związane dawaniem zaliczek i udzielaniem zadatków.

Czym jest zaliczka?

Do objaśnienia pojęcia zaliczki dobrze będzie podejść na dwa sposoby: definicyjnie i opisowo. Przez zaliczkę rozumiemy kwotę pieniężną dotyczącą jakiejś usługi lub produktu, która stanowi rodzaj przedpłaty i jest już wliczona w całość nakładu finansowego. Znaczy to, że zaliczka nie przepada w tym sensie, że - jako kwota zapłacona przed rozpoczęciem prac lub działań przez osobę wykonującą dla nas to, czego zaliczka dotyczy - zostanie uwzględniona w ostatecznych rozliczeniach jako ich część. A więc płacąc zaliczkę, w pewnym zakresie pokrywamy już koszty całego przedsięwzięcia, które chcemy opłacić. Zaliczki są potrzebne wykonawcom często po to, aby zakupić odpowiednie materiały, wykonać prace wstępne, ale czasem wykonawcy proszą o zaliczkę aby utrzymać płynność finansową - to normalne sytuacje. Zaliczka oznacza także wcześniejsze opłacenie wykonania jakieś usługi jeszcze przed rozpoczęciem działania wykonawcy. Wykonawca, który prosi o zaliczkę, może także chcieć zyskać pewność co do swojego zabezpieczenia finansowego. Osoba dająca zaliczkę nic nie traci, ponieważ zaliczka będzie stanowiła część kwoty finansującej jakieś działanie lub zakup jakiegoś produktu. W pewnych przypadkach zaliczka może, a nawet musi być zwrócona - zajmiemy się tym poniżej. Przejdźmy teraz do podobnych wyjaśnień w sprawach bliskiego, ale nietożsamego zaliczce pojęcia zadatku.

Czym jest zadatek?

Zadatek jest mylony z zaliczką głównie z tego względu, że zadatek także jest ostatecznie i najbardziej konkretnie pewną sumą pieniężną, która zostaje przekazana stronie wykonującej umowę przed rozpoczęciem wykonywania usług na rzecz osoby, która zadatek wpłaca. Jednak główna funkcja zadatku odróżnia go od zaliczki. Funkcją tą jest darowanie gwarancji bezpieczeństwa na wypadek zerwania umowy. Gwarancje te są wyrażone właśnie wymiernie w kwocie zadatku (może to być wpisane do umowy) i - w przypadku, gdy wspólne przedsięwzięcie się nie uda - staną się formą odszkodowania (za zerwanie umowy). Zadatek zostaje zatrzymany, kiedy umowa nie zostaje wykonana lub istnieją dobre przesłanki do twierdzenia, że została wykonana w sposób rażąco wadliwy. Oczekiwana okoliczność, której wszyscy sobie życzą, czyli należyte wykonanie umowy, sprawia, że zadatek będzie występował we wpłaconej kwocie w sumie zapłaty (będzie w nią wliczony), lub też zostanie zwrócony. Jeżeli wykonawca umowy potrafi udowodnić, że z przyczyn ogólnie zrozumiałych i obiektywnych nie mógł wykonać umowy, wtedy kwestia zwrotu zadatku staje się obszarem dociekań prawnych, ale jeśli umowa została rozwiązana lub wykonawca po prostu nie wywiązał się z wykonania umowy - wtedy zadatek zawsze jest zwracany.

Szukasz pracy?

Pracownik Produkcji

JOBME S.A.

  • Tarnów
  • 4 944-5 384 zł / mc
Dodana

(PS) Sprzedawca do cukierni

SGP APT Sp. z o.o.

  • Ośno Lubuskie
Dodana

Elektryk - Hauselektriker

Balticpersonal GmbH

  • Niemcy
Dodana

Pracownik produkcji okien z PCV

FIRMA OKMAR-PLASTIK

  • Bielsko-Biała
Dodana

Młodszy operator CNC

ALUPROF S.A.

  • Goleszów
Dodana

Czym się różni zadatek od zaliczki?

A więc wskazując na różnicę: zadatek czy zaliczka - możemy odwołać się do powyższych ustaleń. Została wskazana istota obu świadczeń pieniężnych, możemy więc poszukać teraz tego, co je różni.

Odmienności, choć niekiedy subtelne, powinny zostać zauważone
Są one także dość dobrze wyszczególnione w definicjach prawnych, które wystarczy porównać. Przede wszystkim zadatek traktujemy najpierw jako rodzaj zabezpieczenia i gwarancji w formie pieniężnej, zaliczka może zaś służyć wielu innym celom - zgodnie z treścią umowy.

W przypadku udanego przedsięwzięcia (zrealizowania umowy, dostarczenia produktu, wykonania usługi, itd.), zarówno zadatek i zaliczka będą wliczały się do kosztów ogólnych i nikt nikomu nie będzie ich musiał zwracać. Pewne różnice między zadatkiem i zaliczką występują zaś w sytuacji, gdy jedna ze stron ma dobre racje do poproszenia o zwrot. Dla zaliczki wystarczy, że np. transakcja nie stanie się faktem, a już wystąpi mechanizm prawny, który nakaże jej zwrot. Zadatek zaś będzie podlegał zwrotowi, jeśli wykonawca mógł wykonać umowę, a tego nie zrobił, także wtedy, gdy strony zawierające wcześniej umowę teraz jednogłośnie z niej rezygnują, oraz wtedy, gdy jedna ze stron może udowodnić, że niewykonanie przez nią umowy jest niezawinione.

Video

Zatrzymanie zaliczki lub zadatku

Mówiąc o zatrzymaniu zaliczki lub zadatku nie mamy na myśli ich zwrotu, ale właśnie sytuację, kiedy zwrot nie jest wymagany. Stanie się tak, kiedy to z winy klienta - co być może trzeba będzie udowodnić - nie nastąpiła realizacja umowy. Wtedy wpłacony zadatek zostanie zatrzymany. Dla zaliczek obowiązują podobne zasady. Mówiąc ogólnie: zaliczek i zadatków nie zwraca się, jeśli to strona umowy, która zamawiała usługę lub produkt doprowadziła do niemożliwości wykonania tej usługi lub dostarczenia produktu, itd. Wtedy wpłacona przez klienta zaliczka lub zadatek mogą zostać zatrzymane i nie muszą być mu oddane, ponieważ to z jego winy umowa nie mogła dojść do skutku. Prawo uwzględnia bowiem sytuację, gdy wykonawca dołożył wszelkich starań, aby wywiązać się ze swojego zadania, lecz klient w taki lub inny sposób mu w tym przeszkodził.

Jak rozliczyć otrzymaną zaliczkę lub zadatek?

Jak rozliczyć zadatek? Jak rozliczyć zaliczkę? Zaliczka (podobnie jak zadatek) nie jest traktowana w myśl prawa ani jako przychód, ani jako dochód przedsiębiorcy. Zaliczka nie jest także kosztem przychodu. Natomiast zaliczka w pełnej wysokości kwoty wykonania usługi, jest traktowana jako kompletna opłata za tę usługę i będzie przez prawo zaklasyfikowana jako przychód. A jeśli rozliczamy podatek VAT, wtedy - co do zasady - tworzy się obowiązek podatkowy także dla części wpłaconej kwoty w formie zaliczki lub zadatku. Przedsiębiorcy wpłacający przedwstępne kwoty wchodzące w skład kwoty pokrywającej wykonanie usługi, będą mogli w najbliższym okresie podatkowym odliczyć sobie podatek VAT.

Najczęściej zadawane pytania

Czym się różni zadatek od zaliczki?

Umowy cywilne przewidują niekiedy zaliczkę lub zadatek. Skutkiem wprowadzenia instytucji zadatku jest kara za niewykonanie umowy. Zaliczka jest natomiast składnikiem wynagrodzenia za wykonanie umowy, który był uiszczony jeszcze przed rozpoczęciem jej wykonywania.

Co jest zwrotne: zaliczka czy zadatek?

Zwrotne są zarówno zaliczka i zadatek. Różne są tylko warunki, kiedy zaliczka lub zadatek wracają do osoby dokonującej wpłaty. W przypadku zaliczki możemy zażądać jej zwrotu zawsze wtedy, gdy umowa nie zostanie zrealizowana. W przypadku zadatku zwrot nastąpi również w sytuacji, gdy obie strony rezygnują z umowy lub wystąpiły obiektywne przyczyny niemożności zrealizowania umowy.

Zadatek czy zaliczka?

Zadatek wchodzi w grę, gdy występuje konieczność zapewnienia gwarancji finansowych dla drugiej strony umowy. O zaliczce zaś wspominamy zawsze wtedy, gdy wykonawca zleconego dzieła lub usługi nie tylko chce zapewnić sobie gwarancję, ale np. zakupić materiały budowlane przed rozpoczęciem prac remontowych, itd., lub też w naszej umowie występuje zapis o częściowym pokryciu kosztów wykonania usługi z zaliczki.

Autor

Artykuł został opracowany i zmodyfikowany przez kilku autorów. Poniżej podajemy dane redaktora lub autora, który dokonał ostatniej modyfikacji.

Ewa Sztuczka-Mazur

Social Media Manager

Social Media Manager w branży HR, autorka tekstów, copywriterka, specjalistka Facebook ADS, wokalistka i pszczelarka.
Obecnie w Aplikuj.pl odpowiedzialna głównie za treści z obszaru miękkiego HR oraz prawa pracy.

4 komentarze

Mania

Mania

Bardzo ważne jest, aby umieć odróżnić zadatek od zaliczki. Dzięki temu można uniknąć nieporozumień i zapobiec niepotrzebnym kosztom.
Basia

Basia

Bardzo przydatny artykuł. Dzięki niemu wiem, czym jest zaliczka i zadatek i na co należy uważać podczas zawierania umów.
Krzysztof

Krzysztof

Bardzo ciekawy artykuł, z którego można się wiele nauczyć. Szukając pracy warto znać także pojęcia takie jak zaliczka i zadatek.
Czesław

Czesław

Bardzo dobre wyjaśnienie pojęcia zaliczki i zadatku. Lubię, kiedy wszystko jest jasne i zrozumiałe.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.