Spis treści
Niesubordynacja pracownika to częsty problem pracodawców. Na czym dokładnie polega to zjawisko? Jakie narzędzia można wykorzystać w celu jego zminimalizowania? Zapraszamy do lektury kompleksowego poradnika na temat istoty niesubordynacji w pracy.
Zobacz także artykuł: Wampir energetyczny. Jak rozpoznać oraz jak się bronić?
Co tak właściwie oznacza niesubordynacja w pracy?
Każda osoba, która jest zatrudniana przez pracodawcę w danej firmie, jest zobowiązana do wypełniania określonych zadań zgodnie ze wszystkimi wytycznymi. Lekceważenie sugestii przełożonych to niesubordynacja. Słownik Języka Polskiego PWN wskazuje, że niesubordynacja to "brak podporządkowania się, niewypełnianie poleceń, rozkazów".
Na czym może polegać brak podporządkowania się pracownika wobec poleceń przełożonego? Wytyczne na ten temat znajdziemy w określonych regulacjach prawnych, przede wszystkim w polskim Kodeksie pracy. Każda firma ma również prawo do sporządzenia własnego regulaminu, który będzie precyzował zakres obowiązków pracowników piastujących określone stanowiska oraz ogólne zasady komunikowania się w zakładzie.
Liczba możliwości w zakresie potencjalnej niesubordynacji pracowników jest zatem bardzo duża. Objawem niesubordynacji może być notoryczne spóźnianie się do pracy, celowe niewywiązywanie się z powierzonych zadań bądź wykonywanie ich w nieprawidłowy sposób, skracanie czasu pracy, odmowa przerwania urlopu na prośbę pracodawcy, kradzież mienia należącego do firmy, wszczynanie bójek i awantur, wyjawienie informacji firmowych objętych tajemnicą itd.
Jakie są konsekwencje niesubordynacji w pracy?
Niesubordynacja pracownika wobec przełożonego może być bardzo poważnym problemem - zwłaszcza, gdy określone zadania są realizowane wobec klientów zewnętrznych, a nieterminowość może wiązać się z rozmaitymi negatywnymi konsekwencjami dla firmy. Niesubordynacja wobec poleceń szefa może także objawiać się poprzez wykonywanie przez pracownika czynności we własny, z nikim niekonsultowany sposób.
W najgorszych przypadkach niesubordynacja w pracy skutkuje nawet utratą płynności finansowej przez firmę czy też wystąpieniem zagrożeń życia lub zdrowia pracowników bądź klientów. Specjaliści wskazują, że niesubordynacja oprócz mobbingu i dyskryminacji jest jedną z największych bolączek przedsiębiorców na całym świecie.
Jak zapobiegać niesubordynacji w pracy?
Aby zmniejszyć ryzyko występowania zjawiska niesubordynacji wśród pracowników, można wdrożyć szereg działań zapobiegawczych. Mianowicie:
- wprowadzić regulamin, w którym zostaną zawarte sankcje grożące niesubordynowanym pracownikom,
- motywować pracowników do wykonywania swoich obowiązków w sposób sumienny i odpowiedzialny poprzez atrakcyjne wynagrodzenia i system premii (np. poprzez konkursy typu pracownik roku),
- organizować specjalne szkolenia, dzięki którym pracownicy będą mogli poszerzać swoją wiedzę i kompetencje.
Jak zachęcić do dobrego zachowania w biurze?
Do odpowiedniego zachowania w biurze można zachęcać na szereg sposobów - stosując metodę kija i marchewki. Przede wszystkim, poprzez wcześniej wspomniane wprowadzenie regulaminu, który będzie regulował dokładne wytyczne w zakresie świadczenia pracy na danym stanowisku.
"Marchewką", która może zachęcić pracowników do sumiennego wykonywania swoich obowiązków, jest system premii dedykowany tym osobom, które wykazują się ponadprzeciętnym zaangażowaniem w wykonywanie powierzonych im zadań. Z kolei na "kij" składają się upomnienia i kary nakładane w przypadku stwierdzenia, że dany pracownik dopuścił się poważnej niesubordynacji.
Niesubordynacja a kara dla pracownika
Polskie przepisy prawa pracy wskazują, że za jedno przewinienie można nałożyć na pracownika tylko jedną karę. Czas na ukaranie osoby, która dopuściła się niesubordynacji, wynosi dwa tygodnie. Po upływie tego czasu przełożony nie ma prawa do ukarania pracownika. Przed ukaraniem pracownika pracodawca powinien również wysłuchać pracownika, ponieważ jego wersja wydarzeń może być zupełnie inna. Z takiego spotkania należy także sporządzić stosowną notatkę służbową.
Niesubordynacja a niesprawiedliwe traktowanie w pracy
W polskim prawie pracy istnieją także stosowne przepisy dotyczące niesprawiedliwego traktowania w pracy. Jaki jest ich związek z regulacjami dotyczącymi niesubordynacji? Dość istotny. Chodzi o to, że przełożony przed ukaraniem pracownika za niesubordynację powinien dokładnie zbadać daną sprawę.
W tym celu musi zostać przeprowadzona rozmowa z pracownikiem, któremu należy zapewnić prawo do przedstawienia własnego oglądu na sprawę. W przypadku, gdy kara z tytułu rzekomej niesubordynacji zostanie nałożona na pracownika bez stosownej weryfikacji, zaś pracownik będzie w stanie udowodnić, że nie dopuścił się tego czynu, wówczas będzie miał prawo do wytoczenia przeciwko swojemu pracodawcy sprawy w sądzie pracy.
Zwolnienie pracownika z powodu niesubordynacji
Czy możliwe jest zwolnienie pracownika z powodu niesubordynacji? Sąd Najwyższy wypowiedział się w tej sprawie w wyroku z dnia 10 maja 2000 r., I PKN 630/99. Czytamy w nim, że "odmowa wykonywania prawidłowo nałożonych na pracownika obowiązków pracowniczych uzasadnia dokonanie wypowiedzenia umowy o pracę".
Oznacza to, że pracodawca ma prawo do zwolnienia pracownika, który dopuści się niesubordynacji.