Kara porzadkowa - art. 108 Kodeksu Pracy
pracodawca, aby nałożyć karę porządkową na swojego podwładnego, musi mieć ku temu podstawę. Zgodnie z art. 108§1 ?Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzenia przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:
- karę upomnienia,
- karę nagany.
Dodatkowo pracodawca może też ? w określonych przypadkach ? zastosować karę pieniężną. Niezależnie od rodzaju kary, zatrudniony ma możliwość odwołania się.
Rodzaje kar porządkowych
W przypadku niesubordynacji pracownika pracodawca jest uprawniony do nałożenia kary porządkowej. Kara porządkowa może być nałożona wyłącznie w trybie przewidzianym przez przepisy prawa pracy. Niedozwolone jest stosowanie innych kar niż te, które zostały wymienione w art. 108 Kodeksu Pracy – dopuszczalna jest m.in. kara upomnienia lub kara nagany. Otrzymać ją może pracownik, który nie przestrzega ustalonego porządku i organizacji procesu pracy, przepisów przeciwpożarowych, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy czy przyjętych metod usprawiedliwiania nieobecności. Nagana lub upomnienie dla pracownika musi mieć formę pisemną. Są to rodzaje kar przewidziane w przypadku drobniejszych uchybień.
Pracodawca jest również uprawniony do nałożenia na pracownika kary pieniężnej, która nie może być wyższa niż jednodniowe wynagrodzenie, a jej łączna suma nie może przekraczać 1/10 części należnego pracownikowi wynagrodzenia. Jest to z pewnością bardziej dotkliwe niż upomnienia w pracy. Taką karę stosuje się w sytuacji, gdy pracownik nie przestrzega przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszcza miejsce pracy bez odpowiedniego usprawiedliwienia, stawia się w pracy w stanie nietrzeźwości bądź spożywa alkohol podczas pracy. Każdorazowo wymierzenie kary musi mieć na celu dyscyplinowanie pracowników, jednak zastosowanie wybranego rodzaju kary zależy wyłącznie od uznania pracodawcy.
Co ważne, kary porządkowe mogą być zastosowane także w przypadku pracowników, którzy przebywają na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym. Nie istnieją przepisy, które zabraniałyby takiego sposobu zdyscyplinowania pracownika. Należy jednak pamiętać, że pracodawca nie może nałożyć kary, jeśli od powzięcia wiadomości o przewinieniu minęły 2 tygodnie lub gdy do przewinienia doszło 3 miesiące wcześniej. Jeśli zaś chodzi o rodzaje kar, to zarówno kara nagany, jak i upomnienia dotyczy mniejszych przewinień, natomiast karę pieniężną nakłada się za przewinienia o wyższym stopniu naruszeniu obowiązków pracowniczych. Jest to kara uznawana za najsurowszą z kar porządkowych.
Kara porzadkowa - na co się powołać?
Warto zauważyć, że wśród środków obrony, jakie otrzymuje pracownik od ustawodawcy, jest zarówno sprzeciw, jak i powództwo sądowe. To drugie nie może być jednak wykorzystane tylko wtedy, gdy wyczerpane zostaną wszystkie inne środki. Innymi słowy, pracownik nie może założyć sprawy w sądzie, jeżeli odpowiednio wcześniej nie odwołał się od kary porządkowej.
Zatrudnieni muszą pamiętać, że mogą odwołać się w dwóch przypadkach. W pierwszym mogą zakwestionować zasadność nałożonej kary w zakresie:
- ustalonego porządku,
- regulaminu pracy,
- przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
- przepisów przeciwpożarowych.
W drugim przypadku pracownik ma prawo negować zawartość formalną pisma, które otrzymał. Dokument ten musi być opatrzony w komplet odpowiednich informacji. W przypadku braków formalnych, czyli nieumieszczenia następujących danych:
- rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych,
- daty dopuszczenia się tego naruszenia,
- pouczenia o prawie wniesienia sprzeciwu od nałożonej kary porządkowej.
Za brak formalny uznaje się również nałożenie przez zatrudniającego kary po upływie 2 tygodni od momentu powzięcia wiadomości o naruszeniu przez pracownika obowiązku pracowniczego oraz po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się przez niego tego naruszenia.
Kara porządkowa - termin ma znaczenie
Choć nałożenie kary porządkowej nie ma charakteru ostatecznego trzeba pamiętać, że istotne są terminy. Ich przekroczenie uniemożliwi bronienie się. Pierwszym, najistotniejszym, jest termin 7 dni, od momentu otrzymania informacji o nałożeniu na niego kary porządkowej. Właśnie w tym okresie pracownik, który chce skorzystać z odwołania, powinien złożyć sprzeciw.
W przypadku, gdy otrzymany dokument nie posiada odpowiedniego pouczenia właśnie o możliwości wniesienia odwołania, przyjmuje się, że pracownik sprzeciw może wnieść w każdy czasie, nawet po upływie wspomnianego powyżej terminu 7-dniowego.
Odwołanie od kary porządkowej
Aby odwołanie było skuteczne, pracownik musi podać podstawy, na których je opiera. Warto wskazać, że gama przesłanek jest stosunkowo szeroka i może być stosowana według uznania odwołującego się. Powinien on ? najprościej mówiąc ? wskazać, dlaczego uważa, że kara porządkowa, która została na niego nałożona, jest niezgodna ze stanem faktycznym. Powołać może się zatem na:
- brak faktycznej podstawy do nałożenia kary ? jeżeli pracownik nie dopuścił się czynu, który został mu zarzucony przez pracodawcę,
- kara porządkowa została nałożona po upływie terminu przedawnienia,
- został naruszony tryb nakładania kary,
- pracodawca nałożył karę, które nie przewiduje Kodeks pracy,
- kara jest niewspółmierna do popełnionego czynu.
Co prawa, Kodeks pracy nie określa, w jakiej formie zatrudniony powinien wnieść sprzeciw, niemniej jednak ? z uwagi na cele dowodowe i ewentualne postępowanie przed sądem ? warto skorzystać z formy pisemnej.
Odpowiedź pracodawcy
Wpływ sprzeciwu nadaje sprawie dalszego biegu. W takim przypadku pracodawca musi się ustosunkować do otrzymanego pisma. Zanim to nastąpi, powinien zapoznać się ze stanowiskiem pracownika, który reprezentuje zakładową organizację związkową. W przypadku, gdy w zakładzie nie działają związki zawodowe, pracodawca podejmuje decyzję samodzielnie.
Przyjmuje się, że pracodawca może albo uwzględnić sprzeciw zatrudnionego w całości, albo w pewnej jego części. Dalej, może zrobić to w sposób wyraźny, decydując się na pisemne poinformowanie pracownika, może również wykorzystać tak zwany sposób dorozumiany. Wówczas jego działanie polega na zaniechaniu wymierzenia kary.
W przypadku, gdy pracodawca nie chce uwzględnić sprzeciwu i nie zgadza się ze stanowiskiem pracownika, ma on obowiązek poinformowania o tym swojego podwładnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, powinien tego dokonać w terminie 14 dni. W innym przypadku przyjmuje się, że sprzeciw został uwzględniony.
Kara porządkowa a sąd
Tak. Każdy pracownik, którego sprzeciw został odrzucony, wyczerpał możliwe, wewnątrzzakładowe środki przewidziane przez ustawodawcę. W takim wypadku nie pozostaje mu nic innego, jak tylko wnieść stosowny pozew do odpowiedniego sądu rejonowego. I w tym przypadku warto zwrócić uwagę na termin. Zatrudniony, na którego została nałożona kara porządkowa, ma na to 14 dni. W postępowaniu sądowym, badana jest jedynie legalność nałożonej kary. W żadnym przypadku sąd nie może zmienić jej rodzaju.
Jeżeli zainteresowany przeoczy termin wniesienia pozwu, to nie będzie możliwe jego przywrócenie. W taki przypadku sprawa zostaje definitywnie zakończona.
To może Cię również zainteresować
