Urząd Pracy, ZUS, PIP i Urząd Skarbowy

Jakie podatki płacimy w Polsce? bezpośrednie i pośrednie podatki: PIT, CIT, VAT oraz całą reszta

31 stycznia 2023

5 z 5

Ocena: 5 z 5 | 17 głosów

17 głosów

0 komentarzy

Jakie podatki płacimy w Polsce? bezpośrednie i pośrednie podatki: PIT, CIT, VAT oraz całą reszta
Podatki to daniny, które w bezpośredni i pośredni sposób uiszczamy na rzecz budżetu państwa. Przeciętny polski obywatel posiada niewielką wiedzę na temat obowiązującego w naszym kraju systemu podatkowego. W poniższym poradniku zamieściliśmy niezbędnik wiedzy na temat podatków w pigułce. Oto wszystkie ważne informacje na temat podatków w Polsce.

Budżet Polski w 90% opiera się na podatkach - 12 różnych typów podatków

Podstawą prawną do nakładania podatków w Polsce jest artykuł 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Wskazuje on, że nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych oraz zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków musi być przeprowadzane poprzez stosowne ustawy.

Jakie są podatki w Polsce? Podstawową ustawą regulującą kwestie podatków w Polsce jest Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Tam omówione są wszystkie najważniejsze wytyczne dotyczące danin publicznych.

Budżet Polski opiera się na podatkach aż w 90%. W tej chwili płacimy aż 12 rodzajów podatków, choć nie wszystkie trafiają one do budżetu centralnego. Do najbardziej znanych podatków zalicza się PIT i VAT, jednak warto znać ich nieco więcej. Podstawowe podatki w Polsce omawiamy w kolejnych częściach artykułu.

To Cię powinno też zainteresować: Zawód: księgowy - kwalifikacje i predyspozycje potrzebne do pracy w księgowości.

Rola podatków w zasilaniu budżetu państwa - główne funkcje i cele podatków

Podatki są podstawowym źródłem dochodu dla budżetu państwa. Z tych środków możliwe jest finansowanie jego działalności. Dzięki podatkom państwo może finansować funkcjonowanie szpitali, szkół, przedszkoli, realizować inwestycje czy wspierać osoby ubogie. Bez danin publicznych państwo nie mogłoby realizować swoich podstawowych zadań - nie działałyby podstawowe instytucje, takie jak policja, straż pożarna, sądy, urzędy skarbowe itd.

Funkcje podatków są następujące:

  1. Funkcja fiskalna. Dzięki podatkom państwo pozyskuje środki pieniężne niezbędne do pokrycia określonych potrzeb publicznych.
  2. Funkcja redystrybucyjna. Polega ona na podziale dochodów budżetowych uzyskanych z podatków pomiędzy obywateli i związki publicznoprawne.
  3. Funkcja stymulacyjna. Obniżenie stawek podatkowych, wprowadzenie ulg lub zwolnień sprawia, że obywatele są bardziej skłonni do podjęcia pracy (otrzymują wyższe wynagrodzenia), co w konsekwencji prowadzi do tego, że do budżetu państwa trafia więcej środków. Dzięki tej funkcji zachodzą określone procesy i działania gospodarcze korzystne zarówno z punktu widzenia państwa jak i obywateli.

To Cię powinno też zainteresować: Podatek dochodowy w Kanadzie - stawki podatkowe

Video

Czym różnią się podatki pośrednie i bezpośrednie?

Jak wygląda podział podatków w Polsce? Podatki dzieli się na kilka kategorii, m.in. na bezpośrednie i pośrednie. Na czym polega różnica między nimi? To proste. Danin pośrednich nie uiszczamy bezpośrednio w urzędzie skarbowym, lecz jak wskazuje ich nazwa, podczas nabywania towarów lub usług. Jakie są przykłady podatków pośrednich?

To Cię powinno też zainteresować: Podatek dochodowy w USA - stawki podatkowe

Szukasz pracy?

Elektryk przemysłowy - Niemcy

Rübsam Fachkräfte GmbH & Co.KG

  • Niemcy
Dodana

Technik Farmaceutyczny - Łódź

Dr.Max Sp. z o. o.

  • Łódź
Dodana

Mechanik przemysłowy/ Slusarz maszynowy

Rübsam Fachkräfte GmbH & Co.KG

  • Niemcy
Dodana

Monter urządzeń sanitarnych

Rübsam Fachkräfte GmbH & Co.KG

  • Niemcy
Dodana

Magister Farmacji - Koło

Dr.Max Sp. z o. o.

  • Koło
Dodana

Najbardziej znanym przykładem podatku pośredniego jest podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług. Płacimy go wraz z kupowanymi towarami, np. żywnością czy elektroniką. Z kolei podatki bezpośrednie obciążają podatnika w sposób bezpośredni i trafiają na konto urzędu skarbowego. Podstawowy typ podatku bezpośredniego to PIT, czyli podatek dochodowy od osób fizycznych.

Podział danin publicznoprawnych na bezpośrednie i pośrednie to nie jedyna klasyfikacja. Podatki można też odróżniać ze względu na przedmiot opodatkowania (przychód, dochód majątek), podmiot opodatkowania (osoba prawna - CIT, osoba fizyczna - PIT) czy miejsca, do którego trafiają konkretne daniny (jednostka samorządu terytorialnego, budżet państwa).

Obliczanie podatku

Klasyfikacja podatków w Polsce - rodzaje podatków

Podstawowe rodzaje danin publicznych omówiono w poniższej tabeli:

Podatki pośrednie

Podatki bezpośrednie

Podatek od towarów i usług (VAT)

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Podatek od gier

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

Podatek akcyzowy

Podatek od wydobycia niektórych kopalin

 

Podatek od wybranych instytucji finansowych

 

Podatek od nieruchomości

 

Podatek od czynności cywilnoprawnych

 

Podatek od sprzedaży detalicznej

 

Podatek leśny

 

Podatek rolny

 

Podatek od spadków i darowizn

 

Podatek tonażowy

 

Podatek od środków transportowych

 

Podatek od produkcji okrętowej (zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji)

Ponadto budżet państwa zasilają też dochody niepodatkowe, czyli m.in. dywidendy i wypłaty z zysku, cło, wpłaty jednostek samorządu terytorialnego, dochody państwowych jednostek budżetowych oraz inne dochody niepodatkowe. Sporym źródłem dochodu dla polskiego budżetu są także środki z UE oraz innych źródeł, które nie podlegają zwrotowi.

To Cię powinno też zainteresować: Podatek dochodowy w Dubaju - bez PIT i CIT w Zjednoczonych Emiratach Arabskich

Podatek VAT przynoszący 40% wpływów do budżetu - stawka VAT w Polsce

Podatek od towarów i usług, czyli VAT (z ang. Value Added Tax) jest to danina, którą płaci każdy z nas. Wpływy z VAT jednocześnie są największym źródłem dochodu dla budżetu państwa. Według statystyk VAT stanowi około 40% wszystkich wpływów do budżetu. Podatek VAT w Polsce został wprowadzony w 1993 roku.

jak właściwie obliczyć podatek?

To Cię powinno też zainteresować: Podatek dochodowy w Turcji - stawki podatkowe

Nalicza się go na każdym etapie obrotu produktami i usługami. Jednocześnie funkcjonujący system odliczania tego obciążenia pobranego w poprzednich fazach obrotu powoduje, że podatek zazwyczaj nie nakłada się na siebie. Końcowy koszt podatku VAT ponoszony jest w większości przypadków przez klientów indywidualnych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której w danym sklepie obowiązuje promocja pt. "zakupy bez VAT".

Podatek VAT pełni następujące funkcje:

  • funkcja fiskalna - państwo zyskuje środki na realizację określonych zadań,
  • zwiększenie dyscypliny podatkowej,
  • zmniejszenie liczby zakupów w tzw. szarej strefie.

Są 4 stawki podatku VAT:

  • 23%,
  •  8%,
  •  5%,
  •  0%.

O tym, która stawka powinna być zastosowana w przypadku konkretnego towaru bądź usługi, decyduje matryca VAT. Jest to załącznik do ustawy od podatku od towarów i usług. Jeśli podatnik nie wie, którą stawkę wybrać, powinien zwrócić się z wnioskiem do Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie tzw. wiążącej informacji stawkowej (WIS).

To Cię powinno też zainteresować: PCC-3 Deklaracja w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jak wypełnić druk PCC-3 po zakupie samochodu?

Wcześniej, do 2011 roku podstawowe stawki VAT wynosiły odpowiednio 22% i 7%. Podwyżka wprowadzona wówczas przez Radę Ministrów była uzasadniana kryzysem ekonomicznym. Miała ona mieć formę tymczasową. Niestety, mimo upływu lat oraz zmiany partii rządzącej w dalszym ciągu niższe stawki VAT nie zostały przywrócone. Ostatnio obowiązywanie wyższych stawek VAT zostało prolongowane w 2020 roku.

podatki czyli zło konieczne

Podatek akcyzowy - czym jest i kogo dotyczy?

Akcyza to podatek, który obowiązuje we wszystkich państwach należących do Unii Europejskiej. Jest to podatek pośredni naliczany do określonych towarów. Jego podstawowym celem jest ograniczenie spożywania szkodliwych, niebezpiecznych i trujących substancji. Akcyza jest też wprowadzana na towary, których produkcja jest tania, zaś popyt bardzo wysoki. Podatek akcyzowy stanowi 20% wszystkich wpływów do budżetu państwa. W III RP podatek akcyzowy został wprowadzony w 1993 roku. Wcześniej pobierano go w dwudziestoleciu międzywojennym oraz kilka lat po zakończeniu drugiej wojny światowej.

Większości Polaków akcyza kojarzy się przede wszystkim z alkoholem oraz wyrobami tytoniowymi. Warto jednak wiedzieć o tym, że podatek ten obowiązuje również przy wyrobach energetycznych oraz energii elektrycznej. Poszczególne państwa należące do Unii Europejskiej mogą same zdecydować, czy chcą opodatkować akcyzą inne wyroby, takie jak susz tytoniowy, samochody osobowe, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie.

W Polsce akcyzą objęte są napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, energia elektryczna, paliwa oraz samochody. Ustawodawca uzasadnia pobieranie akcyzy od tych kategorii produktów i usług względami ekologicznymi oraz prozdrowotnymi. Jak wiadomo, energia elektryczna produkowana jest w naszym kraju głównie z elektrowni węglowych, zaś samochody również odpowiadają za znaczne zanieczyszczenie środowiska. Z kolei negatywny wpływ alkoholu i wyrobów tytoniowych na zdrowie człowieka jest wręcz niezaprzeczalny.

Akcyza doliczana jest do finalnej ceny poszczególnych produktów i usług i płacą ją klienci detaliczni. Następnie przekazane przez nabywców środki trafiają do budżetu państwa. Stawki akcyzy są mocno zróżnicowane - zależą m.in. od rodzaju towaru. Przykładowo: stawka na wódkę jest 36-krotnie wyższa niż na wino.

Video

Podatek dochodowy od osób fizycznych co to jest PIT, jak go obliczyć i rozliczyć

Podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli PIT (z ang. Personal Income Tax) to danina, która została wprowadzona w Polsce w 1991 roku. Dotyczy ona wszystkich obywateli, którzy w danym roku rozliczeniowym uzyskali dochód niepodlegający zwolnieniu z podatku.

Jakie są stawki podatków w Polsce? W tej chwili podstawowa stawka podatku PIT wynosi 12% (obniżono ją z 17%) - obowiązuje ona dla dochodu poniżej kwoty 120 000 złotych. Druga stawka to 32% (od kwoty większej niż 120 000 złotych). Podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi około 16% wpływów w polskim budżecie.

Najpopularniejsze źródła dochodu to umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło, emerytura oraz renta. Czy ten rodzaj podatku muszą płacić wszyscy obywatele? Nie. Polski ustawodawca wyróżnił np. osoby w wieku 18-26 lat. Są one całkowicie zwolnione z płacenia podatku dochodowego, dzięki czemu za swoją pracę otrzymują wyższe wynagrodzenie "na rękę".

wynagrodzenie na ręke

To Cię powinno też zainteresować: Podatek dochodowy - którą formę opodatkowania wybrać? Jak obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy?

Jakie są zasady płacenia podatku dochodowego? Podatek dochodowy płacony jest zazwyczaj przez pracodawcę w każdym miesiącu wraz z wypłatą wynagrodzenia. Określa się to jako zaliczki na poczet podatku dochodowego. Każdy podatnik w Polsce uzyskujący dochody jest zobowiązany, aby do końca kwietnia rozliczyć się z dochodów za ubiegły rok. Istnieje kilka formularzy deklaracji podatkowych PIT. Przykładowo, osoby, które otrzymywały wynagrodzenie z umowy o pracę, zlecenie lub o dzieło, rozliczają się na formularzu PIT-37.

Jak pobierany jest podatek dochodowy?

Podatek dochodowy pobierany jest na jeden z poniższych sposobów:

  1. Przez pracodawcę w formie zaliczek przelewanych następnie na konto urzędu skarbowego. Dzięki temu obywatel składający deklarację nie musi płacić sumy podatku z całego roku, tylko ewentualne wyrównanie.
  2. Bezpośrednio przez podatnika w formie zaliczek miesięcznych bądź kwartalnych. Dotyczy to osób, które prowadzą własną pozarolniczą działalność gospodarczą.
  3. Przez podatnika przy okazji składania rozliczenia rocznego (np. od uiszczonych alimentów).

Jakie nietypowe podatki płacimy w Polsce?

Polski ustawodawca w ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat pobierał od obywateli nieco nietypowe podatki. Jedną z nich było tzw. bykowe, które obowiązywało w latach 1945-1973. Musiały je uiszczać osobny niezamężne, nieżonate oraz bezdzietne.

Jedną z nietypowych danin, która w dalszym ciągu obowiązuje w naszym kraju, to podatek od psa. Za jej pobieranie odpowiada gmina. Jest on pobierany od prawie 30 lat. Jednostki samorządu terytorialnego mogą samodzielnie decydować o wysokości tego podatku. Gminy mają również prawo, by zrezygnować z tego podatku.

Od 2018 roku obowiązuje w Polsce podatek denny. Zgodnie z nazwą, opodatkowane nim są dna, czyli podwodne grunty znajdujące się pod wodami należącymi do Skarbu Państwa.

Poniżej, jako ciekawostkę, przedstawiamy ciekawe podatki obowiązujące na świece:

Źródło: https://ideologia.pl/jakie-podatki-placimy-w-polsce/

Podatkiem bezpośrednim CIT - podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek bezpośredni, który uiszczają osoby prawne, to podatek CIT (z ang. Corporate Income Tax). Uiszczają go przede wszystkim przedsiębiorstwa i spółki. Wprowadzono go w Polsce jeszcze przed transformacją ustrojową, na początku 1989 roku. Stawka podatku CIT uzależniona jest od dochodów danego podmiotu. Gdy przychód ze sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczył równowartości 2 mln euro, wówczas stawka CIT wynosi 9%. Gdy jest on wyższy, stawka wzrasta do 19%.

Podatek CIT stanowi około 10% wpływów do polskiego budżetu państwa. Tak samo jak w przypadku podatku PIT, przedmiotem opodatkowania jest dochód, czyli różnica pomiędzy przychodami a kosztami ich uzyskania w ciągu roku podatkowego.

Przedmiot opodatkowania - podatek od spadków i darowizn i nieruchomości

Podatek bezpośredni obowiązujący od 1983 roku. Za jego uiszczanie odpowiadają osoby fizyczne. Stawka tego podatku uzależniona jest od wartości przedmiotu darowizny lub spadku a także od stopnia pokrewieństwa - wynosi ona od 3% do maksymalnie 20%. Przedmiotem opodatkowania są zazwyczaj darowizny, spadki a także nieruchomości czy oszczędności. Środki z tego podatku trafiają do jednostek samorządu terytorialnego.

Najczęściej zadawane pytania

Dlaczego w Polsce trzeba płacić podatki?

Podatki są pobierane przez wszystkie państwa na całym świecie. Środki z podatków pozwalają na sprawne funkcjonowanie państwa oraz wykonywanie jego podstawowych funkcji. Z podatków finansowana jest działalność szpitali, szkół, policji, straży pożarnej itd. Bez nich państwo nie mogłoby zapewnić obywatelom bezpieczeństwa czy edukacji na odpowiednim poziomie.

Jakie są rodzaje podatków w Polsce?

Podatki dzielimy przede wszystkim na pośrednie i bezpośrednie. Te pierwsze to takie, które płacimy wraz z ceną konkretnego towaru lub usługi (np. podatek VAT, akcyza). Z kolei podatki bezpośrednie uiszczamy samodzielnie do urzędu skarbowego. Najpopularniejsze podatki bezpośrednie to PIT i CIT.

Kto płaci podatek PIT?

Podatek PIT płaci każdy, kto posiada jakiekolwiek źródło dochodu niezwolnione z opodatkowania (np. umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło, emerytura, renta). Grupą zwolnioną z płacenia podatku dochodowego są w Polsce osoby w wieku 18-26 lat.

Podziel się

Komentarze

Nikt jeszcze nie dodał komentarza do tego artykułu.

Dodaj komentarz

Wszystkie pola muszą być prawidłowo wypełnione

Komentarz został dodany

Redakcja Aplikuj.pl zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób lub zawierających wulgarne słowa, adresy www oraz adesy e-mail i numery telefonów.

Dbamy o Twoją prywatność

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe, które za zgodą Użytkownika są przechowywane na komputerze lub urządzeniu mobilnym Użytkownika, co może wiązać się również z przetwarzaniem danych osobowych Użytkownika. Pliki cookies przetwarzane przez Aplikuj.pl Paweł Strykowski, zarejestrowany w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod adresem: ul. Legionów 26/28, 43-300 Bielsko-Biała, NIP: 5471567654, REGON: 070776507, w celu umożliwienia korzystania z Serwisu, jak również na potrzeby analizy zachowań Użytkownika w Serwisie, personalizacji prezentowanych Użytkownikowi treści oraz reklam, zapewnienia działania funkcji mediów społecznościowych oraz do zarządzania Serwisem. Szczegółowe informacje dotyczące plików cookies, jak również dostęp do panelu zarządzania ustawieniami cookies znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych osobowych zawartych w plikach cookies jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych wyrażona poprzez akceptację wykorzystania plików cookies (art. 6 (1)(a) RODO).

Zgoda udzielona poprzez wybór opcji "Wyrażam zgodę" oznacza akceptację wszystkich wykorzystywanych w Serwisie plików cookies. Zgoda Użytkownika może być w każdym momencie zmieniona poprzez kliknięcie w link umieszczony w Polityce Prywatności.

Użytkownikom przysługują następujące prawa: prawo do żądania dostępu do swoich danych, prawo do ich sprostowania, prawo do usunięcia danych, prawo do ograniczenia przetwarzania oraz prawo do przenoszenia danych. Więcej informacji na temat przetwarzania danych osobowych, w tym przysługujących Użytkownikowi praw, można znaleźć w naszej Polityce Prywatności.

Dostosowuję swój wybór

Dokonaj szczegółowego wyboru poniższych ustawień, aby zapisać indywidualne ustawienia prywatności. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.

Pliki cookies niezbędne do świadczenia usług drogą elektroniczną Zawsze aktywne
Narzędzia statystyczne i marketingowe Google Tag Manager, Google Analytics, Google Ads, Facebook Piksel (remarketing)
Narzędzie analityczne HotJar Statystyka