Spis treści
Co to jest podatek dochodowy?
Podatek dochodowy (PIT) to danina, która jest potrącana na rzecz Urzędu Skarbowego z tytułu jakiejkolwiek legalnej działalności zarobkowej. Dotyczy to zarówno osób fizycznych jak i prawnych. Gdzie trafia podatek dochodowy? Zasila on bezpośrednio budżet państwa. Jest jednym z najważniejszych źródeł jego finansowania.
Dlaczego płacimy podatek dochodowy? Należy zdawać sobie sprawę, że ze środków uzyskanych z poboru podatku dochodowego państwo może realizować zadania z zakresu edukacji, bezpieczeństwa publicznego, kultury, opłacać pensje urzędników, realizować niezbędne inwestycje itd. Według szacunków podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi około 15% ogólnych wpływów podatkowych, które trafiają do budżetu państwa.
O podatku dochodowym w Polsce mówią dwa akty prawne: ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) oraz ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.).
Podatek dochodowy płaci się w przeważającej większości krajów świata. W tej chwili danina ta nie występuje wyłącznie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Katarze oraz Arabii Saudyjskiej.
Czym jest podatek dochodowy od osób fizycznych?
W 2016 roku Związek Pracodawców Polskich przeprowadził badanie na temat stanu wiedzy Polaków w zakresie obowiązującego prawa podatkowego. Aż 21% przebadanych zadeklarowało, że nie płaci żadnych podatków. W rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Podatek dochodowy dotyczy każdego, kto posiada legalne źródło zatrudnienia.
Jednocześnie niektóre dochody są z mocy prawa zwolnione z podatku, na przykład świadczenie Rodzina 500+ czy alimenty. Ustawa o podatku dochodowym wskazuje też zwolnienia od tego obowiązku przysługujące poszczególnym grupom. Przykładowo: ludzie młodzi do 26-tego roku życia w ogóle nie muszą płacić podatku dochodowego (zasada ta nie dotyczy jednak umów o dzieło). Ile podatku dochodowego dla młodych? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, ludzie młodzi obecnie w przeważającej większości nie płacą w ogóle podatku dochodowego.
Z czego oblicza się podatek dochodowy?
Jak obliczać podatek dochodowy? Wysokość podatku PIT jest uzależniona od dochodu, a nie od przychodu podatnika. Dochód będący podstawą do naliczenia podatku dochodowego oblicza się odejmując od przychodu koszty jego uzyskania.
Jeżeli chodzi o pracowników, to koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy zostały dokładnie wskazane w Ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co do zasady, zależą one od miejsca zamieszkania pracownika oraz od tego, w ilu stosunkach pracy pozostawał w danym roku podatkowym.
Z kolei w przypadku przedsiębiorców koszty uzyskania przychodu to wszystkie wydatki, które zostały przez nich poniesione, aby mogli oni uzyskać dochód. Takim kosztem może być na przykład wynajęcie biura, zakup materiałów reklamowych, inwestycja w sprzęt itd.
Skala podatkowa PIT za 2022 - nowe stawki
Podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, określają należny podatek bazując na skali podatkowej przygotowanej przez Ministerstwo Finansów. Dokładne informacje dotyczące stawek podatkowych uzależnionych od dochodu zawarto w poniższej tabeli.
|
Podstawa obliczenia podatku w złotych |
Wysokość podatku |
||
|
ponad |
do kwoty |
||
|
|
120 000 zł |
12% |
minus kwota zmniejszająca podatek |
|
120 000 zł |
|
110 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
|
Ile podatek dochodowy od osób fizycznych? Stawka podatku dochodowego dla osób fizycznych wynosi w tej chwili 12% (do kwoty 120 000 zł). Wcześniej wynosiła ona 17%. Dochody powyżej kwoty 120 000 zł są obłożone podatkiem dochodowym w wysokości 32%.
Jak się oblicza podatek dochodowy od osób fizycznych?
Ile wynosi podatek dochodowy? Podczas określania wysokości podatku według skali podatkowej zawsze należy uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek. Wysokość tej kwoty jest w bezpośredni sposób powiązana z wysokością dochodu. W 2022 roku kwota zmniejszająca podatek dochodowy wynosiła:
- Do 30.06.2022: 5100 zł do kwoty 120 000 zł
- Od 01.07.2022: 3600 zł do kwoty 120 000 zł.
Jeżeli w ciągu roku dany podatnik nie korzystał z kwoty zmniejszającej podatek (albo nie pobierał jej płatnhik składek przy obliczaniu wynagrodzenia), to w rozliczeniu rocznym można tę kwotę rozliczyć. Trzeba wówczas zawnioskować o zwrot nadpłaconego podatku.
Z uwagi na to, że w 2022 roku obowiązywały dwie inne kwoty zmniejszające podatek, podatnik nie może dowolnie wybierać spośród nich, lub stosować jednej przez połowę roku. Po zakończeniu roku podatkowego nalezy wybrać jedną z reguł opodatkowania tj. 12% podatek PIT z 3600 zł kwoty zmniejszającej lub 17% podatek PIT z 5100 zł kwoty zmniejszającej.
Ile wynosi podatek dochodowy od najniższej krajowej?
Najniższa krajowa w 2023 roku wynosi 3490 zł brutto. Ile wynosi podatek dochodowy od najniższej krajowej?
- Podstawa opodatkowania: 3490 zł - 478,48 zł - 250 zł = 2762 zł
- Zaliczka na podatek dochodowy: 2762 zł x 12% - 300 zł = 31 zł
- Pracownik otrzyma: 3490 zł (pensja brutto) - 271,04 zł(składka zdrowotna) - 478,48 zł (składki ZUS) - 31 zł (zaliczka na podatek dochodowy) = 2709,48 zł
Ile wynosi podatek dochodowy od osób prawnych?
Kto płaci podatek dochodowy CIT, czyli podatek dochodowy od osób prawnych? Obowiązek uiszczania tej daniny spoczywa na firmach, które są osobami prawnymi. Dokładne wytyczne dotyczące danin pobieranych od osób prawnych reguluje rozdział 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Ile podatku dochodowego płaci przedsiębiorca? Aktualne stawki podatku dochodowego od osób prawnych zostały przedstawione w poniższej tabeli.
|
Stawka podatku CIT |
Kiedy obowiązuje |
|
19% |
Opodatkowanie na zasadach ogólnych |
|
9% |
Mali podatnicy oraz przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają działalność (niska stawka obowiązuje w roku podatkowym, w którym została uruchomiona działalność) |
|
19% |
Dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, które mają siedzibę bądź zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej |
|
19% |
Dochody z zagranicznej spółki kontrolowanej przez podatnika, który ma siedzibę bądź zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej |
Jeśli podatnik rozlicza się na zasadach ogólnych, wówczas podatkiem dochodowym w stawce 19% obłożony jest każdy dochód bez względu na jego źródło. Za dochód uznaje się nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. W przypadku, gdy koszt uzyskania przychodu jest wyższy od sumy przychodów, różnica jest stratą. O tej zasadzie mówi artykuł 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Podatek dochodowy - obliczanie podatku progresywnego
Podatek progresywny to metoda obliczania wymiaru podatku polegająca na tym, że wysokość podatku rośnie szybciej niż proporcjonalnie w stosunku do wielkości podstawy opodatkowania. Takie określenie jest stosowane najczęściej w kontekście podatku dochodowego od osób fizycznych. W progresywnym systemie podatkowym stawka opodatkowania (procent uiszczanego podatku) wzrasta wraz ze wzrostem dochodu danego podatnika.
Zasada ta oznacza, że podatnik, który będzie osiągał wyższe dochody, będzie odprowadzał większą ich część w formie podatku aniżeli podatnik, który posiada dochody na niższym poziomie. Podatek progresywny jest przeciwieństwem podatku liniowego, w którym każdy podatnik płaci taki sam procent dochodu w formie podatku.
Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, dochody do kwoty 120 000 zł są objęte podatkiem dochodowym w wysokości 12%. Z kolei od każdego dochodu powyżej tej kwoty należny podatek wynosi już 32% (110 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł).
Obliczanie podatku dochodowego - podatek zryczałtowany
Od 1 stycznia 2021 obowiązują zmiany w zakresie rozliczania podatku zryczałtowanego. Podstawowym celem zmian było uproszczenie zasad rozliczania się na podstawie ryczałtu a także obniżenie stawek. W ramach ryczałtu mogą rozliczać się osoby fizyczne. W tej chwili ryczałt oblicza się na podstawie dziesięciu stawek.
- 17%. Dotyczy przychodów osiąganych przez przedstawicieli wolnych zawodów.
- 15%. Przychody ze świadczenia wybranych usług, np. reprodukcji komputerowych nośników informacji, pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich, magazynowania towarów w strefach wolnocłowych itd.
- 14%. Przychody ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej, architektonicznych i inżynierskich, w zakresie specjalistycznego projektowania.
- 12%. Przychody z wydawania gier i oprogramowania.
- 10%. Przychody ze świadczenia usług kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek.
- 8,5% oraz 12,5%. Przychody ze świadczenia usług pomocy społecznej oraz zakwaterowanie a także nadwyżka przychodów ponad 100 tys. zł.
- 8,5%. Wybrane usługi, m.in. najem powierzchni reklamowej, wynajem mieszkań, przychody związane z działalnością bibliotek oraz usługi wychowania przedszkolnego. Zgodnie z tą zasadą opodatkowane są wszystkie świadczenia usług, których ustawodawca nie przyporządkował do żadnej innej stawki ryczałtu.
- 5,5%. Przychód z działalności wytwórczej i robót budowlanych.
- 3%. Przychód z działalności gastronomicznej, z działalności usługowej w zakresie handlu, ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą.
- 2%. Przychód ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy.
Podatek dochodowy internetowo - jak go wyliczyć?
Kilka lat temu Ministerstwo Finansów we współpracy z Krajową Administracją Skarbową uruchomiło innowacyjną usługę o nazwie "Twój e-PIT". Polega ona na tym, że obywatele po zalogowaniu się do systemu otrzymują dostęp do wstępnie wypełnionych przez algorytm deklaracji podatkowych. Dokumenty są wypełniane w sposób automatyczny na podstawie dokumentacji uzyskanej od pracodawców na formularzach PIT-11.
Skorzystanie z usługi "Twój e-PIT" jest całkowicie darmowe i w pełni bezpieczne. Złożenie deklaracji podatkowej z wykorzystaniem tego sposobu jest banalnie proste. Dokumenty podatkowe wypełnione przez Urzędy Skarbowe obecnie dostępne są dla podatników, którzy w danym roku podatkowym uzyskiwali dochody na podstawie umów o pracę, zlecenie oraz o dzieło.