Problem zatrudniania w oparciu o umowy cywilnoprawne jest ostatnio bardzo popularny i wiąże się z próbą odpowiedzi na pytanie, jaka jest skala nadużyć w tym zakresie. Coraz więcej pracodawców, narażając się na kary, jest skłonna umowę o pracę zamienić właśnie na umowę cywilnoprawną. W grupie najczęściej stosowanych znaleźć można umowę o dzieło i umowę zlecenie. O czym powinni pamiętać pracodawcy zanim podsuną daną umowę swojemu przyszłemu pracodawcy? Kiedy rzeczywiście warto zawrzeć umowę cywilnoprawną z wybranym kandydatem?
Stosunek pracy, czyli co?
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy: ?Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca ? do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem?. Aby zatrudnienie miało charakter stosunku pracy, spełnione muszą być wszystkie poniższe cechy, czyli:
- pracownik musi być podporządkowany kierownictwu pracodawcy,
- praca musi być wykonywana odpłatnie,
- pracownik świadczy pracę osobiście,
- świadczona praca jest powtarzana w cyklach codziennych lub dłuższych,
- praca wykonywana jest na ryzyko pracodawcy, co oznacza, że to właśnie zatrudniający ponosi konsekwencje za niezawinione błędy swojego podwładnego,
- praca wykonywana jest w miejscu i czasie, który określony został przez pracodawcę.
Warto też pamiętać, że zgodnie z Kodeksem pracy nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną wtedy, gdy zachowane zostają powyżej wymienione warunki. Dodatkowo, zgodnie z art. 22 § 1? Kodeksu pracy zatrudnienie w takich warunkach jest ?zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy?.
Kiedy umowa cywilnoprawna?
Poza umową o pracę zainteresowane podmioty mogą podpisać umowę cywilnoprawną. Z tej puli umów najpopularniejszymi są umowy zlecenie i umowy o dzieło. Warto przy tym pamiętać o ogólnej zasadzie, jaką powinny kierować się strony. Mowa tu o tym, że rodzaj zawartej umowy musi być zgodny z charakterem pracy, jaka wykonywana będzie przez osobą zatrudnioną. Nie można też pominąć efektu, który strony chcą osiągnąć. Mając na uwadze te wyszczególnione powyżej kwestie, możliwe jest wybranie umowy cywilnoprawnej, która będzie najwłaściwsza.
Umowa o dzieło, kiedy liczy się efekt
Istotę umowy o dzieło określa art. 627 Kodeksu cywilnego: ?Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonywania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia?. Strony powinny zdecydować się na zawarcie umowy o dzieło wówczas, gdy jej przedmiotem jest wykonanie określonego utworu (dzieła). Inaczej mówiąc, zawierając tę umowę zlecający oczekuje, że zleceniobiorca wykonana konkretną pracę, której efektem będzie wcześniej ustalony rezultat. Przykładem sytuacji, w której warto zastosować umowę o dzieło jest chęć zlecenia naprawienia niesprawnej części samochodu lub też wykonanie portretu.
Umowa zlecenie, gdy brak podporządkowania pracodawcy
Jeżeli pracodawca decyduje się na zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną, to zazwyczaj jest to właśnie umowa zlecenie. Warto jednak zauważyć, że różnica pomiędzy tymi dwiema umowami sprowadza się do tego, że przy umowie zlecenie świadczenie pracy odbywa się w warunkach braku podporządkowania pracownika zlecającemu. Inaczej mówiąc, zleceniobiorca wykonuje pracę bez nadzoru swojego pracodawcy, nie musi się z nim konsultować. W tej sytuacji obowiązkiem zleceniodawcy jest jedynie udzielić wskazówek, które są niezbędne zleceniobiorcy. Warto też pamiętać, że czynności nie muszą być wykonywane osobiście przez osobę przyjmującą zlecenie. Kiedy stosować taką umowę? Przykładem może być taka sytuacja, w której do napisania jest utwór artystyczny lub też sporządzenie bilansu finansowego przedsiębiorstwa.
To może Cię również zainteresować
