Spis treści
Prowadzisz firmę i zatrudniasz pracowników? Jako pracodawca masz szereg obowiązków. Jednym z nich jest przeprowadzanie szkoleń BHP. Te możesz przeprowadzić samodzielnie, możesz również wynająć zewnętrzną firmę zatrudniającą specjalistów. Mimo że przez ostatnie lata poziom bezpieczeństwa w zakładach pracy podniósł się, to jednak wciąż nie jest tak dobrze, jak mogłoby być.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, każdy pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy zobowiązany jest do przeszkolenia go w zakresie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a następnie przeprowadzania z nim szkoleń okresowych, które uzupełnią i zaktualizują wiedzę. Jak często należy przeprowadzać szkolenia BHP? Kto może je prowadzić? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.
Dlaczego Szkolenia BHP pod lupą inspektorów pracy
Prawie 5 tys. kontroli dotyczących szkoleń BHP w zakładach pracy przeprowadzili inspektorzy pracy w latach 2014–2015. Wnioski nie są optymistyczne – wielu pracodawców lekceważy zalecenia w zakresie BHP, co bezpośrednio przekłada się na poziom bezpieczeństwa w firmach. Jak przyznają inspektorzy, wciąż zdarzają się zakłady pracy, w których pracownicy nie przechodzą szkoleń wstępnych.

O jakich szkoleniach BHP musisz pamiętać?

- Instruktaż wstępny ogólny. Osoby rozpoczynające pracę dla ciebie powinny przejść wstępny instruktaż. Polega on zapoznaniu pracownika z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Aby uczestnicy takich szkoleń szybko przyswoili niezbędną wiedzę, osoby odpowiedzialne za szkolenia wykorzystują liczne materiały dydaktyczne, np. filmy czy tablice szkoleniowe.
- Instruktaż wstępny stanowiskowy. Na każdym stanowisku pracy wykonuje się inne czynności, a pracownicy są narażeni na różne niebezpieczeństwa. Z tego też względu tak ważne jest, aby po przeprowadzeniu instruktażu ogólnego, nastąpił instruktaż stanowiskowy. Ten etap jest szczególnie ważny, jeżeli pracownik ma wykonywać pracę przy maszynach. W takim przypadku instruktor powinien zaprezentować mu, jak bezpiecznie pracować, a następnie – pod jego okiem – powtórzyć poszczególne czynności.
- Szkolenia okresowe. Są one przeprowadzane zarówno dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, jak i administracyjnych. Dodatkowo szkolenia okresowe są organizowane dla osób zarządzających zakładem pracy i pracodawców. Wszystko po to, aby mogli oni odświeżyć sobie wiedzę z zakresu podstawowych zasad BHP.
Szkolenia to nie wydatek, to inwestycja
Być może nie przeprowadzasz szkoleń BHP samodzielnie, ale korzystasz z usług zewnętrznej firmy. Pamiętaj, że wystawioną przez nią fakturę nie powinieneś rozpatrywać w kategorii kosztów, ale inwestycji w bezpieczeństwo swoich pracowników, którzy mają bezpośredni wpływ na rozwój twojej firmy.
Warunkiem dopuszczenia pracownika do pracy - udział we wstępnym szkoleniu BHP
Kodeks pracy nakłada obowiązek przeszkolenia z zasad BHP każdego pracownika, który jest zatrudniany w firmie, niezależnie od tego czy podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę, czy któraś z umów cywilnoprawnych. Wstępne szkolenie BHP powinno odbyć się w godzinach pracy i musi obejmować zarówno instruktaż ogólny, jak i stanowiskowy. Pracownik przed rozpoczęciem pracy musi pisemnie potwierdzić udział we wstępnym szkoleniu BHP. Robi to na karcie szkolenia wstępnego, która jest następnie dołączana do jego akt.
Szkolenia BHP - jak często i dla kogo?
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. udział w szkoleniu BHP przynajmniej raz w roku powinni wziąć robotnicy, których praca wiąże się z najwyższym stopniem zagrożenia dla zdrowia i życia. Pozostałe osoby na stanowiskach robotniczych mają obowiązek odbycia okresowego szkolenia BHP co 3 lata.

Z mniejszą częstotliwością okresowe szkolenia muszą przechodzić pracownicy zatrudnieni na pozostałych stanowiskach, ponieważ w ich przypadku może się to odbywać raz na pięć lat.
- pracodawców;
- kadry kierowniczej (w tym kierowników, mistrzów i brygadzistów);
- inżynierów i pracowników technicznych;
- technologów i organizatorów produkcji;
- projektantów, konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych;
- pracowników służb BHP i osób wykonujących zadania z tego zakresu;
- osób zatrudnionych na stanowiskach, na których są one narażone na czynniki niebezpieczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia;
- pracowników, których funkcje związane są z odpowiedzialnością w zakresie BHP;
- pracowników służby zdrowia: pielęgniarek, lekarzy, stomatologów i pozostałego personelu medycznego;
- sprzedawców, kasjerów i przedstawicieli handlowych;
- lekarzy weterynarii;
- nauczycieli.
Kto może przeprowadzić instruktaż ogólny?
Instruktarz ogólny to część szkolenia wstępnego, którą może przeprowadzić osoba posiadająca wiedzę w tym zakresie.
- pracownik służby BHP;
- osoba wykonująca u pracodawcy zadania służby BHP;
- pracodawca, który samodzielnie wykonuje zadania służby BHP;
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności, zapewniające odpowiednią realizację programu instruktażu oraz posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie BHP.
Kiedy przeprowadzić pierwsze szkolenie okresowe?
Zgodnie z Kodeksem pracy szkolenia okresowe powinny być przeprowadzane co rok, dwa lub pięc lat. Przepisy prawa określają jednak również terminy, w jakich musi odbyć się pierwsze szkolenie BHP dla osoby zatrudnionej na danym stanowisku. W przypadku robotników obowiązuje nakaz odbycia pierwszego okresowego szkolenia BHP w ciągu 12 miesięcy od dnia zatrudnienia na danym stanowisku. Obowiązkowo musi przybrać ono formę instruktażu, który potrwa minimum 8 godzin lekcyjnych.

Krótszy termin dotyczy pracodawców i osób kierujących pracownikami, ponieważ w tym przypadku pierwsze okresowe szkolenie BHP musi odbyć się w ciągu 6 miesięcy od zatrudnienia. Pozostali pracownicy musza przejść pierwsze szkolenie okresowe maksymalnie w ciągu 12 miesięcy od dnia podjęcia pracy. W obu przypadkach szkolenia te mogą odbyć się w formie seminariów, kursów lub e-learningów. Niezależnie od wybranej formy, każde szkolenie musi zakończyć się testem, który potwierdzi jego zaliczenie.
Kto jest zwolniony ze szkolenia okresowego?
Prawo pracy przewiduje również możliwość zwolnienia z obowiązku odbycia szkolenia okresowego. Dotyczy to osób, które:
- przedłożą aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego;
- odbyły w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy;
- dodatkowo, od 1 stycznia 2019 roku ze szkoleń okresowych zwolnieni są pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u pracodawcy, którego przeważająca działalność jest określona nie wyższą niż trzecią kategorią ryzyka zawodowego. Są to grupy działalności o najniższych wskaźnikach wypadkowości i o warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia.
Szkolenia BHP to obowiązek, o którym bezwzględnie należy pamiętać. Pracownik, który nie odbył tego typu instruktażu w terminie nie może zostać dopuszczony do pracy, co naraża firmę na straty. Równie istotny jest fakt, że pracownik, który odbył szkolenie BHP wie, jak bezpiecznie zachowywać się w miejscu pracy oraz potrafi udzielić pierwszej pomocy w razie wypadku. Istotna jest również część obejmująca szkolenie przeciwpożarowe, ponieważ dzięki niej pracownik będzie potrafił odpowiednio zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego.
Musisz mieć świadomość, że bezpieczeństwo w zakładzie pracy to aspekt wpływający na ocenę ciebie, jako pracodawcy. Jeżeli dbasz o swoją markę i chcesz być postrzegany jako odpowiedzialny, musisz zadbać o bezpieczeństwo wszystkich zatrudnionych. Szkolenia BHP są niezbędne, a ich regularne przeprowadzanie wpływa na poziom bezpieczeństwa pracowników.
To może Cię również zainteresować