Spis treści
Umowa cywilnoprawna a BHP
Zgodnie z art. 304 § 1 Kodeksu pracy: Pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą. Jednocześnie, co powinien wiedzieć pracodawca, przepisy nie rozstrzygają jednoznacznie, w jaki sposób powinien on wypełnić spoczywający na nim obowiązek. Z tego też względu w praktyce przyjmuje się, że jeżeli rodzaj wykonywanej pracy czy stopień zagrożeń pozwalałby na dopuszczenie — przy umowie o pracę — tylko osób z odpowiednią wiedzą i przeszkolonych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca powinien wymagać od osoby, którą zatrudnia w oparciu o umowę cywilnoprawną odbycia odpowiedniego szkolenia w zakresie bhp.
![Video](https://img.youtube.com/vi/TP1NqcciUOc/sddefault.jpg)
Obowiązki pracownika w zakresie BHP przy umowie cywilnoprawnej
Każdy zatrudniony jest zobowiązany do przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa. Ten obowiązek zapisany został w art. 211 Kodeksu pracy.
- znać przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w odpowiednich szkoleniach czy instruktażach, jak również poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,
- wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami, stosować się do wydawanych przez przełożonych poleceń i wskazówek,
- dbać o porządek i stan używanych na danym stanowisku pracy maszyn, narzędzi czy sprzętu,
- współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w zakresie wypełniania obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.
Wynika więc z tego jednoznacznie, że pracodawca może od pracownika zatrudnionego na podstawie umowy cywilnoprawnej wymagać odbycia szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Co więcej, podmiot zatrudniający może również żądać przedstawienia dokumentu, który potwierdzałby, że pracownik poddał się badaniom lekarskim.
O kwestiach BHP decyduje zleceniodawca
O konieczności przeprowadzenia szkolenia czy badań profilaktycznych w każdym przypadku powinien zdecydować podmiot organizujący pracę. Podejmując decyzję, powinien on pamiętać o konieczności zapewnienia zleceniobiorcy bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Takie stanowisko potwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 4 kwietnia 2013 roku (sygn. akt AUa 935/12) wskazując, że choć umowa zlecenie różni się w wielu punktach od umowy o pracę, to jednak nakłada na podmiot zatrudniający obowiązek zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Temu zaś służy nie tylko przeszkolenie pracownika, ale również wykonanie badań wstępnych. I choć nie ma bezwzględnego obowiązku kierowania wszystkich zleceniobiorców na szkolenia czy badania, to pracodawca powinien zastanowić się, czy swoim działaniem nie naraża na niebezpieczeństwo osoby, którą zatrudnia.
![Video](https://img.youtube.com/vi/htRDiQmL0OE/sddefault.jpg)
Kwestia odpłatności za BHP przy umowach cywilnoprawnych
Pracownik, który świadczy pracę w oparciu o umowę o pracę, nie jest zobowiązany pokrywać należności za badania wstępne, czy kurs z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. W takim wypadku wszelkie koszty zawsze obciążają pracodawcę i nie ma wyjątków od tej reguły. Nieco inaczej jest w przypadku umów cywilnoprawnych (o dzieło i zlecenie). W takim przypadku podmiot zatrudniający może wystąpić z żądaniem, aby zleceniobiorca partycypował w ponoszonych przez niego kosztach. Wysokość tych kosztów strony powinny ustalić samodzielnie. Z drugiej strony należy wskazać, że jeżeli zawarta pomiędzy stronami umowa nie rozstrzyga tej kwestii, to należy przyjąć, że pracodawca, jako podmiot, który organizuje pracę i jest zobowiązany do zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy — ponosi również koszty związane z przeszkoleniem zleceniobiorcy.
Umowa cywilnoprawna a przepisy BHP
Każdy pracodawca przed powiększeniem załogi o nowych pracowników powinien zainteresować się także zagadnieniem: umowa zlecenie a badania lekarskie i szkolenie BHP.
- Nie można jednoznacznie określić, że każda osoba zatrudniona na umowie śmieciowej musi przed pierwszym dniem pracy odbyć badania lekarskie. Najczęściej jest to dobra wola pracodawcy, czy je w ogóle zleci.
- Trochę inaczej jest z kwestią umowa zlecenie a BHP. Oczywiście nie podlega wątpliwości to, że przepisy BHP dla pracownika powinny być jasne, dlatego, jeśli tylko mamy taką możliwość, to lepiej go w tym zakresie przeszkolić.
- Obowiązek przeprowadzenia szkolenia BHP nawet dla pracowników na umowach zlecenie pojawia się wtedy, gdy będą oni wykonywać obowiązki wiążące się z zagrożeniem wystąpienia wypadku przy pracy. Ma to miejsce na przykład w przypadku pracy na produkcji czy z kontaktem z chemikaliami, które mogą źle wpłynąć na zdrowie pracownika.
Warto podkreślić, że przepisy bhp w pracy jasno mówią, iż na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, bez względu na to, w jakiej formie zatrudnia swoich pracowników. Dlatego przepisy bhp dla pracownika na umowie zlecenie też mają zastosowanie i każdy przedsiębiorca musi się z nimi zapoznać.
Warto też wiedzieć, że jeśli obowiązki, jakie pracownik zatrudniony na umowie zlecenie mogą w pewien sposób zagrażać jego zdrowiu, jak np. praca w wymuszonej pozycji przy hali produkcyjnej, to w takim przypadku skierowanie pracownika na badania wstępne lekarskie, a następnie okresowe może okazać się niezbędne.
Każdy pracownik, nawet zatrudniony na umowie zlecenie, powinien zostać zapoznany z regulaminem pracy i powinien także orientować się w przepisach i zasadach bezpieczeństwa i higieny pracy. Tylko w ten sposób będzie mógł wykonywać swoją pracę zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami, stosując się także do poleceń i wskazówek jego przełożonych.
To może Cię również zainteresować